Nhiều ý kiến cho rằng phương án kéo dài chu kỳ kiểm định xe được coi là một trong những giải pháp giảm áp lực cho người dân và đơn vị đăng kiểm đang trong tình trạng quá tải, ùn tắc nghiêm trọng.

Liên quan đến đề xuất việc kéo dài chu kỳ kiểm định đối với một số xe cơ giới và miễn đăng kiểm ôtô mới, nhiều chuyên gia giao thông và hiệp hội vận tải ủng hộ và đánh giá đề xuất này là cần thiết và khả thi, phù hợp với xu hướng chất lượng xe cơ giới đang ngày một được nâng cao hiện nay.

Chỉ kéo dài kiểm định cho xe mới

Trong dự thảo mới nhất Thông tư sửa đổi bổ sung Thông tư 16/2021 của Bộ Giao thông Vận tải, Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng khung các loại xe gia đình, xe con cá nhân sản xuất dưới 7 năm kiểm định lần đầu sau 36 tháng, định kỳ 24 tháng, tăng 6 tháng mỗi giai đoạn so với hiện nay.

Các loại xe cũ, sản xuất trên 7 năm đến 15 năm (hiện nay là 12 năm) có chu kỳ kiểm định 12 tháng; xe trên 15 năm giữ nguyên định kỳ kiểm định 6 tháng. Xe kinh doanh vận tải trên 9 chỗ sản xuất đến 5 năm được giãn chu kỳ kiểm định lần đầu là 24 tháng, định kỳ 12 tháng, tăng 6 tháng so với hiện nay. Các loại xe sản xuất trên 5 năm vẫn áp dụng chu kỳ 6 tháng. Xe trên 9 chỗ sau 15 năm giữ nguyên chu kỳ 3 tháng.

Theo tính toán từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, số xe được giãn chu kỳ kiểm định sau khi dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 16 là khoảng trên 3 triệu xe.

Ông Đỗ Văn Bằng, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Minh Thành Phát (sở hữu hãng xe Sao Việt) cho rằng việc kéo dài thời gian đăng kiểm của phương tiện là cần thiết bởi hiện giá thành xe cao, chất lượng tốt và bản thân chủ phương tiện và chủ doanh nghiệp đều chăm sóc cho xe để đảm bảo tiêu chuẩn về thẩm mỹ và an toàn.

Ông Bằng đưa ra dẫn chứng một xe khách vừa mua trong nhà máy hơn 4 tỷ đồng, khi đăng ký xong được đi khám lưu hành, cấp lần đầu cho xe chở người thời hạn 18 tháng. Khi hết thời gian này, cứ 6 tháng chủ phương tiện phải đi đăng kiểm một lần, thời gian như vậy với xe khách mới là quá ngắn.

Từ đó, ông đề xuất với xe mới thì 18 tháng kiểm định lần đầu, chu kỳ sau đó là 12 tháng/lần trong 5-7 kỳ liên tiếp, kế tiếp mới đến 6 tháng/lần. Nhà nước cần phân cấp thời gian cho các chu kỳ đăng kiểm. Một xe du lịch mà 6 tháng kiểm định một lần thực sự là một sự lãng phí vì doanh nghiệp thường đảm bảo phương tiện chất lượng tốt, không nên đánh đồng chu kỳ với xe khách, xe hợp đồng.

[Có hơn 3 triệu phương tiện ôtô sắp được kéo dài chu kỳ kiểm định]

Ủng hộ việc điều chỉnh kéo dài chu kỳ kiểm định ôtô hiện nay để phù hợp với xu thế của thế giới, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam cũng lưu ý cần tính toán hợp lý khi điều chỉnh chu kỳ kiểm định đối với các xe kinh doanh vận tải bởi các phương tiện này hoạt động với cường độ cao, tần suất lớn và ít được quan tâm bảo dưỡng, sửa chữa hơn so với các xe gia đình.

Theo ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, cơ quan quản lý Nhà nước lưu ý cần xem xét để có được sự điều chỉnh hợp lý, có thể bỏ chu kỳ kiểm định dưới 1 năm với các loại xe.

Do vậy, ông Tạo cho rằng các xe đi kiểm định muốn đạt và được cấp giấy chứng nhận phải được quan tâm bảo dưỡng, sửa chữa, đối với những xe đã sử dụng lâu, cần thiết phải thay thế phụ tùng, người dân cần thực hiện để đạt được đăng kiểm, kiên quyết từ chối các xe không đạt.

“Một số nước đã lấy hàng rào kỹ thuật để đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện cũng như an toàn cho người tham gia giao thông đồng thời loại bỏ những xe cũ nát không đảm bảo an toàn lưu thông trên đường," ông Tạo thông tin thêm.

Xe mới sắp được miễn kiểm định lần đầu

Một điểm mới trong Thông tư sửa đổi bổ sung Thông tư 16/2021 cũng sẽ đưa vào quy định miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới mới, chưa qua sử dụng. Dựa theo dự báo gia tăng ôtô hàng năm tại Việt Nam, Cục Đăng kiểm đưa ra con số năm 2023 sẽ có khoảng hơn 500.000 xe mới được miễn kiểm định lần đầu.

Theo tính toán, mức tiền mà mỗi chủ phương tiện được giảm khi kiểm định lần đầu từ 250.000- 570.000 đồng/xe tương ứng với từng loại xe. Như vậy, trong trường hợp nếu áp dụng dự thảo của Bộ Giao thông Vận tải được thông qua, mỗi năm có thể tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng từ chính sách này của cơ quan quản lý Nhà nước.

[Bộ GTVT lấy ý kiến về việc miễn kiểm định lần đầu đối với xe ôtô mới]

Có nhu cầu sắm chiếc xe ô tô mới, anh Trần Thế Hòa (Long Biên, Hà Nội) vẫn đang ngóng chờ Nhà nước sớm điều chỉnh Thông tư trên nhằm mang đến nhiều lợi ích cho người dân, giúp giảm ùn tắc đăng kiểm, nhất là vào dịp cuối năm khi người dân có xu hướng đổ xô mua ôtô mới.

“Một chiếc xe mới, khi đưa sản phẩm ra thị trường, nhà sản xuất đã có trách nhiệm đảm bảo phương tiện đó đủ tiêu chuẩn về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phù hợp với tiêu chuẩn của Việt Nam. Việc bỏ qua các quy trình đăng kiểm lần đầu, kiểm tra các hạng mục trên là hợp lý, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân,” anh Hòa chia sẻ.

Đồng tình ủng hộ với ôtô mới chưa sử dụng khi bán ra không cần thực hiện các quy trình đăng kiểm, ông Khương Kim Tạo cho rằng đơn vị đăng kiểm vẫn cần thực hiện các bước kiểm tra cơ bản về số khung, số máy và nhập dữ liệu lên hệ thống để quản lý là hợp lý.

Trong quá trình lưu hành, ông Tạo khuyến cáo, chủ xe, lái xe phải theo dõi phương tiện và đưa xe đi bảo dưỡng định kỳ thường xuyên. Các đại lý bán xe cũng phải có trách nhiệm thông báo đến chủ xe thời hạn xe cần bảo dưỡng, thay dầu,…định kỳ để các chủ xe lưu ý thời gian đưa xe đến thực hiện bảo dưỡng theo khuyến cáo từ nhà sản xuất, đảm bảo xe đủ điều kiện tham gia giao thông và tăng chất lượng phương tiện./.