Thủ tướng khẳng định mô hình hợp tác công-tư (PPP) đóng vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ trong quá trình chuyển đổi xanh mà còn trên nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội khác.

Ngày 17/4, phiên đối thoại giữa các nhà lãnh đạo và doanh nghiệp với chủ đề “Hợp tác công-tư vì đổi mới sáng tạo và bền vững” đã diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì Tăng trưởng xanh và Mục tiêu toàn cầu (P4G) lần thứ tư tại Hà Nội.

Đây là cơ hội quý báu để lắng nghe những chia sẻ, phân tích với tầm nhìn chiến lược sâu sắc, toàn diện của các nhà lãnh đạo - những người trực tiếp hoạch định chính sách về chủ đề này.

Tối ưu hóa nguồn lực

Phát biểu tại phiên đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh không một quốc gia nào có thể đơn độc ứng phó hiệu quả với những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên thiên nhiên hay các vấn đề phát triển bền vững đang hiện hữu. Đây là những vấn đề mang tính xuyên biên giới, đòi hỏi sự chung tay hợp tác của toàn thể cộng đồng quốc tế.

Theo Thủ tướng, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư quốc tế có vai trò thiết yếu trong hành trình chuyển đổi xanh, hướng tới tăng trưởng bền vững của Việt Nam. Đặc biệt, Việt Nam đang cam kết mạnh mẽ trong việc tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch, thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài.

“Việt Nam đang thực hiện công cuộc cải cách hành chính sâu rộng, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản các đầu mối, hướng đến một chính phủ hiệu quả. Việc này sẽ tháo gỡ các nút thắt về thủ tục hành chính, giảm bớt rào cản cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp khi đầu tư vào Việt Nam,” Thủ tướng nói.

Thủ tướng khẳng định mô hình hợp tác công-tư (PPP) đóng vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ trong quá trình chuyển đổi xanh mà còn trên nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội khác. Đây được xem là một hướng đi hiệu quả nhằm huy động tối đa các nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển bền vững.

Theo Thủ tướng, ở một số mô hình hợp tác công-tư, phần vốn có thể đến từ khu vực công, tức là đầu tư của Nhà nước, nhưng việc vận hành, quản lý dự án hoàn toàn có thể giao cho khu vực tư nhân - nơi có kinh nghiệm, năng lực quản trị linh hoạt và hiệu quả hơn. Sự phối hợp giữa nguồn lực Nhà nước và sự năng động của doanh nghiệp tư nhân sẽ tạo ra sức mạnh cộng hưởng, giúp triển khai các dự án nhanh hơn, tiết kiệm hơn và mang lại giá trị thực chất hơn cho nền kinh tế và người dân.

Tuy nhiên, quy mô và tính phức tạp của những vấn đề này đòi hỏi sự chung tay góp sức của tất cả các bên liên quan, không một chính phủ hay một doanh nghiệp đơn lẻ nào có thể tự mình giải quyết được các thách thức này. Đây chính là lúc vai trò của hợp tác công-tư trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Cùng quan điểm đó, bà Amina Mohammed, Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (UN) cho rằng việc tăng cường hợp tác công-tư là yếu tố then chốt trong hành trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trên phạm vi toàn cầu. Những thách thức hiện nay vượt quá khả năng giải quyết đơn lẻ của bất kỳ chính phủ hay doanh nghiệp nào. Vì vậy, sự hợp tác là điều tất yếu.

Trong mối quan hệ đối tác này, khu vực công giữ vai trò kiến tạo, xây dựng khuôn khổ pháp lý, chính sách tài khóa phù hợp, cung cấp các công cụ tài chính cũng như bảo đảm lợi ích công cộng và khả năng triển khai các dự án quy mô lớn.

Trong khi đó, khu vực tư nhân mang đến tính linh hoạt, khả năng huy động vốn, công nghệ hiện đại và tinh thần đổi mới sáng tạo. Chỉ bằng cách phối hợp chặt chẽ, hai khu vực mới có thể dung hòa giữa mục tiêu lợi nhuận với các ràng buộc về môi trường, xã hội và phát triển, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, phát triển kinh tế tuần hoàn, phục hồi thiên nhiên và chuyển đổi số bao trùm.

“Để đối tác công-tư phát huy hiệu quả, cần tạo ra những cơ chế động lực rõ ràng, thúc đẩy các dự án có tính thanh khoản cao, hấp dẫn các dòng vốn đầu tư, phát triển năng lực địa phương, và mang lại lợi ích hài hòa cho tất cả các bên tham gia,” bà Amina Mohammed nhấn mạnh.

Hướng tới nền kinh tế bao trùm, bền vững

Ông Francesco Corvaro, Đặc phái viên biến đổi khí hậu Italy, cho rằng hợp tác công-tư không chỉ là một phương thức huy động nguồn lực, mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong tiến trình chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh, phát triển bền vững.

Theo ông, mô hình này không chỉ phát huy hiệu quả tại những quốc gia phát triển như Italy, mà còn đặc biệt phù hợp với bối cảnh và nhu cầu của các nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam), nơi mà nguồn lực tài chính công còn hạn chế trong khi nhu cầu đầu tư cho hạ tầng xanh, năng lượng sạch và công nghệ thân thiện với môi trường ngày càng tăng cao.

Chia sẻ kinh nghiệm về thúc đẩy hợp tác công-tư trong quá trình phát triển bền vững, ông Corvaro cho biết tại Italy, chính phủ đóng vai trò đầu tàu trong việc định hướng và dẫn dắt dòng vốn đầu tư.

Chính nhờ vai trò chủ động này, khu vực tư nhân đã được mở rộng cánh cửa tham gia vào các lĩnh vực then chốt như năng lượng tái tạo, công nghệ xanh và phát triển đô thị thông minh. Những nỗ lực đó không chỉ góp phần tái cấu trúc hệ thống năng lượng quốc gia mà còn tạo ra hàng loạt cơ hội việc làm mới cho giới trẻ - lực lượng nòng cốt cho một tương lai xanh và bền vững.

Ông Corvaro cũng nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của chính quyền địa phương trong việc triển khai mô hình hợp tác công-tư. Lấy ví dụ từ thành phố Milan, ông cho biết, việc hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và doanh nghiệp đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt trong phát triển hệ thống giao thông công cộng bền vững – một hướng đi mà Việt Nam hoàn toàn có thể tham khảo và áp dụng.

Cũng tại phiên đối thoại, đại diện các doanh nghiệp quốc tế và nhiều doanh nghiệp tiêu biểu của Việt Nam đã chia sẻ tầm nhìn phát triển bền vững của mình. Tất cả đều nhất trí rằng, hợp tác công-tư chính là yếu tố then chốt giúp họ hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi xanh và hướng tới một nền kinh tế phát triển hài hòa, bao trùm và bền vững hơn.

Tại sự kiện, Anh hùng Lao động Thái Hương, Nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH đã chia sẻ hành trình phát triển của TH từ những ngày đầu.

“Năm 2008, đứng trước sự cố sữa nhiễm melamine tại Trung Quốc, nguy cơ gây chảy máu thận cho trẻ em, chúng tôi đã xây dựng Tập đoàn TH với con đường bài bản và theo chuỗi khép kín lấy Mẹ Thiên nhiên làm nền tảng, con người là trọng tâm, chiến lược phát triển bền vững, tận dụng mọi thành quả của khoa học công nghệ và khoa học quản trị tiên tiến của thế giới để biến cái chưa thể thành có thể,” Anh hùng Lao động Thái Hương chia sẻ.

Theo bà Thái Hương, kinh nghiệm của TH cho thấy, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo mang lại lợi ích to lớn. Tuy nhiên, để xu thế này thực sự lan tỏa và phát huy hiệu quả trên diện rộng, vai trò của hợp tác công tư là vô cùng quan trọng.

Thứ nhất, cần có những cơ chế, chính sách phù hợp để dẫn dắt, khích lệ doanh nghiệp, tạo ra những cánh chim đầu đàn trong từng ngành nghề.

Thứ hai, cần thúc đẩy việc xây dựng và chia sẻ dữ liệu. Việc chia sẻ dữ liệu và kinh nghiệm giữa các doanh nghiệp là con đường ngắn nhất để đưa công nghệ đi vào quy trình sản xuất kinh doanh, giúp các doanh nghiệp học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.

Thứ ba, phát triển kinh tế phải đi đôi với nâng cao chất lượng cuộc sống và tầm vóc con người. Việc đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn tạo ra thực phẩm chất lượng, dinh dưỡng tốt chính là đầu tư cho y tế dự phòng, đầu tư cho thế hệ tương lai, cho sự phát triển bền vững của quốc gia.

“Đó là con đường chúng tôi đang đi, dẫn đầu đi vào ngành thực phẩm sạch với quyết tâm làm một người nội trợ tử tế trên chính lợi thế của đồng đất Việt Nam,” bà Thái Hương chia sẻ./.