Nhà sử học Gerhard Feldbauer khẳng định, điều kiện tiên quyết dẫn đến thắng lợi to lớn của Chiến dịch Hồ Chí Minh là ý chí cách mạng kiên cường của quân và dân Việt Nam.

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), nhà báo, nhà sử học Gerhard Feldbauer, nguyên phóng viên của hãng thông tấn ADN, đã có cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Đức.

Trong cuộc phỏng vấn, ông đưa ra những đánh giá về ý nghĩa lịch sử của chiến thắng ngày 30/4/1975 đối với Việt Nam và phong trào cách mạng thế giới, chính sách đại đoàn kết dân tộc của Việt Nam, những thay đổi của Việt Nam sau 50 năm thống nhất, và khả năng vận dụng những yếu tố từ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc vào bối cảnh phát triển hiện nay.

Về ý nghĩa lịch sử của chiến thắng 30/4/1975, ông Gerhard Feldbauer nhấn mạnh rằng điều kiện tiên quyết dẫn đến thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh là ý chí cách mạng kiên cường của nhân dân Việt Nam, bắt nguồn từ truyền thống kháng chiến chống thực dân và giải phóng dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông cũng đề cập đến sự giúp đỡ to lớn của khối Xã hội chủ nghĩa, đặc biệt là vũ khí hiện đại từ Liên Xô cũ, và sự đoàn kết quốc tế của các dân tộc và lực lượng hòa bình, trong đó cả người dân Mỹ.

Theo ông, cách mạng Việt Nam đã có ảnh hưởng quyết định đến cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, đồng thời lưu ý rằng kinh nghiệm giải phóng đất nước của Việt Nam vẫn tiếp tục cung cấp những bài học quý giá về việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin vào điều kiện cụ thể của đất nước.

Đánh giá về chính sách đại đoàn kết, hòa hợp, hòa giải dân tộc của cách mạng Việt Nam và việc vận dụng chính sách này trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam, theo nhà báo Gerhard Feldbauer, cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam mang đặc trưng là tinh thần đoàn kết dân tộc và sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân. Khi những người lính Quân đội nhân dân Việt Nam vào giải phóng Sài Gòn, họ đã chứng tỏ mình là những con người từ nhân dân mà ra.

Ông dẫn chứng bằng một chi tiết trong cuốn sách viết về Thành phố Hồ Chí Minh của một nhà báo nước ngoài, trong đó kể rằng những người lính Quân đội nhân dân Việt Nam đã thể hiện tinh thần nhân văn khi tiến vào giải phóng Sài Gòn, ngăn chặn những hành động tiêu cực từ phía sĩ quan và viên chức chế độ cũ.

Nhà báo Gerhard Feldbauer cảm nhận hòa giải là yếu tố quan trọng trong chính sách hợp tác của Việt Nam. Có thể kể đến việc Tướng Dương Văn Minh, Tổng thống cuối cùng của Việt Nam Cộng hòa, đã được trở về dinh thự và sinh sống cho đến năm 1981. Hay như quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ, vốn từng là cựu thù, những người từng tham gia cuộc chiến, bao gồm cả những cựu phi công đã thả bom xuống Việt Nam như John McCain, cũng đều được tiếp đón khi trở lại Việt Nam.

Nhà báo Gerhard Feldbauer đánh giá cao việc hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1995, sau đó là các chuyến thăm lãnh đạo cấp cao hai nước, trong đó đáng chú ý là sự kiện Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản đầu tiên có chuyến thăm chính thức tới Mỹ năm 2015, hay việc ông Barack Obama trở thành Tổng thống Mỹ thứ ba đến thăm Việt Nam năm 2016, tuyên bố chấm dứt lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam và cam kết hỗ trợ giải quyết vấn đề ô nhiễm chất độc da cam.

Về những thay đổi ở Việt Nam sau 50 năm thống nhất, ông Gerhard Feldbauer nhận định Việt Nam đã có bước đột phá hoàn toàn kể từ Đại hội VI năm 1986 với đường lối đổi mới, đề ra chính sách kinh tế nhiều thành phần và thực hiện các chính sách tài chính theo định hướng thị trường. Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam đã vươn lên từ một quốc gia lạc hậu về kinh tế trở thành một trong những nền kinh tế năng động nhất thế giới với tốc độ tăng trưởng ấn tượng 6-8%/năm, mức tăng trưởng cao nhất ở khu vực Đông Nam Á.

Minh họa cho đánh giá về sự phát triển của Việt Nam, ông Feldbauer dẫn số liệu theo viện nghiên cứu Statista cho thấy tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người của Việt Nam là khoảng 550 USD năm 2002, đến năm 2019 đã đạt hơn 3.400 USD. Trong khi nghèo đói vẫn hoành hành ở hầu hết các nước thế giới thứ ba, cuộc sống của người dân Việt Nam đã thay đổi rất nhiều. Những người trẻ có mọi cơ hội tiếp cận giáo dục. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh, có hơn 50 trường đại học và cao đẳng.

Đề cập tới những yếu tố nào hình thành nên tiềm năng và vị thế của Việt Nam hiện nay, nhà báo Gerhard Feldbauer nhấn mạnh tới chính sách đối ngoại rộng mở, hướng tới quan hệ đối tác và mong muốn làm bạn với tất cả các quốc gia khác của Việt Nam. Ông đặc biệt ca ngợi những đóng góp của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong việc phân tích con đường phát triển của Việt Nam.

Ông cũng lưu ý rằng Việt Nam luôn kiên quyết phản đối mọi âm mưu hạn chế chủ quyền kinh tế và đây chính là yếu tố bảo đảm quan trọng cho sự thành công trên con đường XHCN dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Do đó, theo quan điểm của nhà báo Gerhard Feldbauer, Việt Nam đã và sẽ cung cấp kinh nghiệm không thể thiếu về lý thuyết và thực hành cho các quá trình xã hội chủ nghĩa trong tương lai ở các nước khác.

Trong bối cảnh kinh tế số và cách mạng công nghiệp hiện nay, nhà báo Gerhard Feldbauer chỉ ra rằng trong khi các nước Đông Nam Á theo mô hình tư bản chủ nghĩa gặp nhiều khó khăn về tăng trưởng, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024. Việt Nam tiếp tục đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng và hướng đến tăng trưởng hai chữ số trong những năm tới. Phát triển nền kinh tế số trên bốn trụ cột Công nghệ thông tin, Số hóa các ngành kinh tế, Quản trị số và Xử lý dữ liệu được coi là động lực chính cho phát triển kinh tế Việt Nam.

Đề cập đến những nỗ lực của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài vào ngành công nghiệp bán dẫn, nhà báo Gerhard Feldbauer đánh giá cao việc thành lập Ủy ban chỉ đạo quốc gia và hợp tác với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới. Theo ông, ngành này đang trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài nhờ lực lượng lao động có trình độ cao và cơ sở hạ tầng hiện đại.

Nhà báo Gerhard Feldbauer đề cập đến các dự án hợp tác với các công ty công nghệ lớn như Qualcomm, Google, Meta, Lam Research, Qorvo và Alchip để di chuyển chuỗi cung ứng sang Việt Nam, phát triển các trung tâm nghiên cứu và mở rộng sản xuất tại Việt Nam. Hay như gần đây việc Việt Nam ký thỏa thuận với tập đoàn bán dẫn Nvidia của Mỹ để thành lập một trung tâm nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo (AI) và một trung tâm dữ liệu AI chắc chắn sẽ là bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực công nghệ của Việt Nam.

Theo ông, Việt Nam hợp tác nhanh chóng, mạnh mẽ và toàn diện với các quốc gia và công ty hàng đầu khác trong lĩnh vực bán dẫn nhằm đưa đất nước trở thành một thế lực lớn ở châu Á và thế giới trong ngành bán dẫn.

Nhà báo Gerhard Feldbauer cùng vợ, phóng viên ảnh Irene, làm việc tại Hà Nội từ năm 1967-1970 với tư cách là phóng viên thường trú nước ngoài của hãng thông tấn ADN của Cộng hòa Dân chủ Đức. Ông có bằng Tiến sỹ về lịch sử Việt Nam và Tiến sỹ lịch sử Italy. Năm 1980, ông chuyển sang ngành ngoại giao và từng làm Đại sứ tại Zaire (nay thuộc Cộng hòa Dân chủ Congo), Burundi và Rwanda.

Từ năm 1987 đến năm 1990, ông giảng dạy tại Học viện Quan hệ Quốc tế của Cộng hòa Dân chủ Đức. Ông đã viết nhiều sách và tài liệu, trong đó có bốn cuốn sách và nhiều bài viết về Việt Nam./.