Tháo gỡ kịp thời các rào cản về cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho lĩnh vực công nghệ sinh học phát triển

Ngày 29/11, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp tổ chức Hội thảo Khoa học quốc gia “Chiến lược phát triển Công nghệ sinh học giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương dự Hội thảo.

Đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu tại Hội thảo.

Thị trường công nghệ sinh học toàn cầu trong năm 2025 ước tính khoảng 1,8 nghìn tỷ USD và được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới, với con số gấp đôi vào năm 2030, với các động lực chính bao gồm tiến bộ trong nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ chỉnh sửa gen, và nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp tiên tiến trong y tế, nông nghiệp và công nghiệp.

Theo thống kê, thị trường này tại Việt Nam hiện nay là khoảng 1,5 tỷ USD, tức chỉ chiếm chưa đến 0,1% thị trường thế giới. Đối sánh với thị trường của các quốc gia trong khu vực châu Á, ước tính Trung Quốc gấp Việt Nam khoảng 100 lần, Nhật Bản khoảng 55 lần, Hàn Quốc là 28 lần và Ấn Độ khoảng 25 lần.

Phát biểu tại Hội thảo, đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định, công nghệ sinh học không chỉ là một lĩnh vực khoa học và công nghệ đơn thuần, mà sâu xa hơn, là một dạng “hạ tầng tri thức” quan trọng, góp phần bảo đảm an ninh y tế, an ninh lương thực, an ninh môi trường; đồng thời, mở ra không gian tăng trưởng mới cho nền kinh tế trong giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước.

Nhấn mạnh, công nghệ sinh học là lĩnh vực đòi hỏi tầm nhìn chiến lược dài hạn, nhưng đồng thời cũng cần có những hành động cụ thể, quyết liệt và có trọng tâm ngay từ hôm nay, đồng chí Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục đề xuất những hướng nghiên cứu có khả năng tạo ra sản phẩm thực tiễn. Các doanh nghiệp mạnh dạn tham gia đặt hàng, đầu tư và đồng hành. Các cơ quan quản lý quan tâm lắng nghe, tháo gỡ kịp thời các rào cản về cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho lĩnh vực công nghệ sinh học phát triển đúng, tối đa tiềm năng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Quang cảnh Hội thảo.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học tập trung thảo luận vào các nội dung trọng tâm: (i) Định vị chiến lược công nghệ sinh học quốc gia dựa trên các mũi nhọn đột phá như y tế và sức khỏe; nông nghiệp và sản phẩm xanh; môi trường và phát triển bền vững; tin sinh học và trí tuệ nhân tạo.

(ii) Kiến nghị tháo gỡ điểm nghẽn bằng cơ chế "Sandbox" (khung pháp lý thử nghiệm): Rút gọn quy trình thẩm định, cấp phép thử nghiệm lâm sàng cho các sản phẩm nghiên cứu trọng điểm; xây dựng cơ chế thí điểm (Pilot) cho thương mại hóa sản phẩm khoa học và công nghệ trong trường đại học; đầu tư hệ thống phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế và các trung tâm kiểm định quốc gia.

(iii) Kiến nghị nghiên cứu thí điểm mô hình hợp tác “3 nhà” đi vào thực chất. Trong đó, doanh nghiệp không chỉ là đơn vị đặt hàng mà còn là nhà đầu tư chiến lược, cùng đồng hành từ khâu R&D (nghiên cứu và phát triển) đến thương mại hóa.

Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh cả nước triển khai sơ kết đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 189/NQ-CP ngày 16/11/2023 của Chính phủ về Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 30/1/2023 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới. Hội thảo không chỉ là diễn đàn khoa học ý nghĩa mà còn gợi mở, đề xuất nhiều chính sách quan trọng từ các nhà khoa học, chuyên gia, các viện nghiên cứu, cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp hàng đầu trong nước và quốc tế./.