Thành phố cũng đang xây dựng cơ chế huy động nguồn lực theo mô hình PPP, kết hợp khai thác quỹ đất và phát triển đô thị TOD quanh các nhà ga để tăng nguồn vốn xã hội hóa.

Liên quan đến chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang về việc Thành phố Hồ Chí Minh phải làm bằng được 3 tuyến metro trọng điểm (Bến Thành-Tham Lương, Bến Thành-Thủ Thiêm, Thủ Thiêm-Long Thành) trước năm 2030 gần đây, chiều 20/11 tại họp báo cung cấp thông tin kinh tế – xã hội trên địa bàn, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đã chia sẻ các giải pháp, đề xuất để thực hiện nhiệm vụ trên.

Ông Mai Thanh Tùng, Phó Trưởng phòng Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh thông tin: Thành phố đang triển khai đồng thời nhiều dự án đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia quan trọng. Với tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Bến Thành-Tham Lương đang hoàn tất thủ tục điều chỉnh dự án và dự kiến khởi công vào tháng 1/2026; đoạn Bến Thành- Thủ Thiêm đang được triển khai nghiên cứu giai đoạn 2025-2030.

Đối với tuyến Thủ Thiêm-Long Thành, dự án đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ nghiên cứu tiền khả thi và đã được Trung ương thống nhất giao TP. Hồ Chí Minh là cơ quan chủ trì.

Thành phố đang phối hợp với tỉnh Đồng Nai để triển khai các thủ tục liên quan do tuyến đi qua hai địa phương.

Theo Sở Xây dựng, trong bối cảnh nguồn lực đầu tư của Trung ương và thành phố còn hạn chế, việc huy động vốn xã hội hóa, đặc biệt từ khu vực tư nhân, là yêu cầu cấp thiết theo tinh thần Nghị quyết 68.

Nhiều doanh nghiệp đã quan tâm, nghiên cứu tham gia đầu tư; đáng chú ý, Tập đoàn Trường Hải đề xuất đầu tư tuyến Bến Thành-Thủ Thiêm và Thủ Thiêm-Long Thành theo mô hình PPP.

Ủy ban Nhân dân Thành phố đang giao các cơ quan chuyên môn xem xét đề xuất này.

Từ kinh nghiệm triển khai tuyến Metro số 1, tiến độ bị kéo dài do các điều kiện ràng buộc của vốn vay ODA, tác động của dịch COVID-19 và việc tiếp cận công nghệ metro lần đầu tiên.

Rút kinh nghiệm từ đó, thành phố đã chủ động xây dựng cơ chế đặc thù để tăng tính chủ động trong phê duyệt và điều hành dự án.

Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết 188/2025/QH15 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, cho phép áp dụng hàng loạt cơ chế đột phá như chỉ định thầu, phân cấp, ủy quyền mạnh cho UBND Thành phố trong phê duyệt dự án, điều chỉnh thiết kế và tổng mức đầu tư.

Thành phố đã ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết 188/2025/QH15 và kế hoạch riêng cho tuyến Bến Thành-Tham Lương; đồng thời Sở Xây dựng làm việc với các doanh nghiệp quan tâm để tham mưu Ủy ban Nhân dân Thành phố theo thẩm quyền.

Theo ông Mai Thanh Tùng, trong thời gian tới, việc thực hiện đồng thời ba tuyến metro trọng điểm chắc chắn sẽ đặt ra nhiều áp lực về tiến độ, vốn và phối hợp liên ngành, liên địa phương.

Tuy vậy, nhờ cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 188/2025/QH15 và Luật Đường sắt 2025, thành phố có điều kiện rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư, đẩy nhanh lựa chọn nhà thầu và tháo gỡ vướng mắc thủ tục.

Thành phố cũng đang xây dựng cơ chế huy động nguồn lực theo mô hình PPP, kết hợp khai thác quỹ đất và phát triển đô thị TOD quanh các nhà ga để tăng nguồn vốn xã hội hóa.

Với quyết tâm chính trị cao, cơ chế mới và sự tham gia của các nhà đầu tư, mục tiêu hoàn thành ba tuyến metro trọng điểm trước năm 2030 là có cơ sở và hoàn toàn khả thi./.