Chuyến thăm UAE của Thủ tướng Phạm Minh Chính có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần củng cố tin cậy chính trị, nâng tầm quan hệ, tạo đột phá trong quan hệ giữa hai nước trong thời gian tới.

Nhận lời mời của Tổng thống Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) Mohamed bin Zayed Al Nahyan, Thủ tướng Nhà nước Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jasim Al-Thani, Hoàng Thái tử kiêm Thủ tướng Vương quốc Saudi Arabia Mohammed Bin Salman, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Nhà nước Qatar, tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 và thăm làm việc Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 27/10 đến 2/11/2024.

Chuyến thăm chính thức UAE là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đến UAE sau 15 năm.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước Việt Nam và UAE thời gian qua phát triển tốt đẹp, năm 2023 hai nước đã tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1/8/1993-1/8/2023).

Chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần củng cố tin cậy chính trị, nâng tầm quan hệ, tạo đột phá trong quan hệ giữa hai nước trong thời gian tới.

Quan hệ chính trị-ngoại giao không ngừng được tăng cường

Việt Nam và UAE chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 1/8/1993. Nhưng trên thực tế, mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và UAE đã hình thành từ lâu và được thử thách trong cuộc đấu tranh chung giành độc lập dân tộc của hai nước.

Chính phủ và nhân dân UAE đã ủng hộ và cổ vũ mạnh mẽ cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc trước đây và xây dựng đất nước hiện nay của nhân dân Việt Nam.

Trong hơn 30 năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam-UAE ngày càng phát triển tích cực trên nhiều lĩnh vực chính trị, ngoại giao, thương mại, đầu tư, lao động và du lịch. Sự tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước không ngừng được củng cố.

Các hoạt động trao đổi đoàn sôi động ở nhiều cấp giữa hai nước thời gian gần đây là minh chứng rõ nét. Trong đó, nổi bật là: chuyến thăm và làm việc tại UAE của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên (tháng 4/2023); chuyến thăm và làm việc tại UAE của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân (tháng 5/2023); chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao UAE Sheikh Abdullah bin Zayed Al Nahyan (tháng 6/2023); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị lần thứ 28 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28), kết hợp hoạt động song phương tại UAE (tháng 12/2023); Quốc vụ khanh phụ trách ngoại thương của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) Thani bin Ahmed Al Zeyoudi thăm Việt Nam (tháng 8/2024)...

Những chuyến thăm này đã góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ song phương, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực trong thời gian tới.

Mới đây, trong buổi tiếp Quốc vụ khanh phụ trách ngoại thương của UAE Thani bin Ahmed Al Zeyoudi cùng lãnh đạo 19 tập đoàn lớn của UAE (ngày 26/8/2024), Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam coi trọng quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với UAE, một trong những đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung Đông. Việt Nam coi UAE là cửa ngõ để tăng cường hợp tác với khu vực Trung Đông và sẵn sàng làm cầu nối để UAE thúc đẩy hợp tác với ASEAN.

Hai bên nhấn mạnh quyết tâm tiếp tục thúc đẩy hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là sớm nâng tầm quan hệ song phương và hoàn tất đàm phán, ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện giữa Việt Nam và UAE (CEPA).

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, để đẩy mạnh hơn nữa hợp tác song phương, hai bên cần tăng cường trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao; sớm kết thúc đàm phán, hướng tới ký kết Hiệp định CEPA cân bằng, đôi bên cùng có lợi. Đồng thời tạo thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp hai nước hợp tác, đầu tư; nghiên cứu, xem xét giảm thuế suất với một số mặt hàng để phát huy thế mạnh có thể bổ sung cho nhau của hai nền kinh tế; sớm hiện thực hóa mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 10 tỷ USD.

Hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ triển khai các thỏa thuận đã đạt được; chuẩn bị tốt việc tổ chức Kỳ họp thứ 6 Ủy ban liên Chính phủ vào năm 2025; đẩy mạnh hợp tác năng lượng, dầu khí; tăng cường hợp tác trong phát triển ngành thực phẩm Halal, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm Halal, nông thủy sản, rau quả tươi, thực phẩm chế biến... của Việt Nam sang UAE và khu vực Trung Đông; UAE hỗ trợ xây dựng, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh; khuyến khích đầu tư của UAE vào các lĩnh vực khác.

Về phần mình, Quốc vụ khanh Thani bin Ahmed Al Zeyoudi nhất trí cao với các ý kiến nhằm thúc đẩy hợp tác trên những lĩnh vực mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề cập, cho biết các bộ, cơ quan phía UAE đang rất tích cực cùng các cơ quan của Việt Nam triển khai quy trình pháp lý để sớm hoàn tất đàm phán, ký kết hiệp định CEPA. Phía UAE muốn tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp để sản xuất, chế biến thực phẩm Halal tại Việt Nam.

Quốc vụ khanh Thani bin Ahmed Al Zeyoudi cho biết, phía UAE sẽ thành lập Hội đồng hợp tác doanh nghiệp với Việt Nam thời gian tới, với mong muốn thúc đẩy hợp tác Việt Nam-UAE ngày càng sâu sắc, thiết thực, hiệu quả hơn, nhất là trong lĩnh vực thương mại, đầu tư.

Bên cạnh hợp tác song phương, hai nước cũng tăng cường phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức và diễn đàn đa phương; nâng cao hiệu quả của cơ chế Tham vấn chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao; phát huy vai trò của Việt Nam và UAE trong quan hệ giữa ASEAN và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).

Lĩnh vực kinh tế-thương mại là trụ cột hợp tác quan trọng

Hợp tác kinh tế luôn là trụ cột quan trọng và là điểm sáng trong bức tranh tổng thể quan hệ hợp tác Việt Nam-UAE.

UAE hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Trung Đông-châu Phi với kim ngạch thương mại song phương năm 2023 đạt 4,7 tỷ USD, tăng 6,8% so với năm 2022.

Chín tháng năm 2024 đạt 4,96 tỷ USD, vượt kim ngạch của cả năm 2023. Hai nước phấn đấu sớm đạt được mục tiêu 10 tỷ USD kim ngạch thương mại trong tương lai gần và cao hơn nữa trong những năm tiếp theo.

Việt Nam xuất khẩu sang UAE chủ yếu các mặt hàng như điện thoại các loại và linh kiện, hàng dệt may, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép… và nhập khẩu từ UAE các mặt hàng: chất dẻo nguyên liệu, thức ăn gia súc, máy móc thiết bị phụ tùng, kim loại thường, hóa chất.

Về đầu tư, UAE là một trong những nhà đầu tư lớn tại Việt Nam với tổng số 42 dự án đầu tư trực tiếp (FDI), tổng vốn là 74,09 triệu USD, đứng thứ 52/148 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam (tính lũy kế đến tháng 9/2024).

Tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và UAE còn rất lớn, bởi hai nền kinh tế có thế mạnh bổ sung cho nhau. Hai nước đã tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam-UAE (CEPA) từ tháng 6/2023. Trong các cuộc tiếp xúc gần đây, lãnh đạo hai nước đều nhất trí sớm hoàn tất đàm phán để đi đến ký kết hiệp định CEPA.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện giữa Việt Nam và UAE (CEPA) được kỳ vọng không chỉ giúp xuất khẩu trực tiếp hàng hóa của Việt Nam sang UAE, mà còn giúp hàng hóa của Việt Nam thâm nhập thị trường Trung Đông thông qua “cửa ngõ UAE.”

Các doanh nghiệp của UAE cũng mong muốn nắm bắt các cơ hội giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chung và kỳ vọng hiệp định sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại song phương.

Theo Phòng Thương mại Quốc tế Dubai (Dubai Chambers), Việt Nam là điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp UAE trong lĩnh vực đầu tư và xúc tiến thương mại. Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng lớn mạnh nhờ các chính sách kinh tế thuận lợi, cơ sở hạ tầng vững chắc, lực lượng lao động lành nghề và là nơi có vị trí mang đầy tính chiến lược. Những lĩnh vực mang lại cơ hội xuất khẩu tiềm năng cao từ Việt Nam sang Dubai bao gồm đồ nội thất, các loại hạt, trái cây nhiệt đới và càphê.

Ngược lại, ở lĩnh vực đầu tư các doanh nghiệp Dubai đánh giá cao tiềm năng phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng, du lịch và công nghiệp thực phẩm tại Việt Nam.

Về hợp tác lao động, hiện có khoảng 3.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại UAE. Phía UAE mong muốn được tiếp nhận thêm nhiều lao động Việt Nam sang làm việc tại UAE trong thời gian tới, hỗ trợ Việt Nam đào tạo nghề cho lao động.

Hiện hai nước chia sẻ nhận thức chung về tầm quan trọng của việc sớm nâng quan hệ song phương lên tầm cao mới, tương xứng với tiềm năng, quy mô kinh tế và kỳ vọng của hai bên.

Hai bên nhất trí thời gian tới sẽ đẩy mạnh hợp tác năng lượng, dầu khí; tăng cường hợp tác trong phát triển ngành thực phẩm Halal, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm Halal, nông thủy sản, rau quả tươi, thực phẩm chế biến... của Việt Nam sang UAE và khu vực Trung Đông; UAE hỗ trợ xây dựng, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh; khuyến khích đầu tư của UAE vào các lĩnh vực khác…

Hai bên cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác hàng không, xem xét tăng tần suất các chuyến bay giữa hai nước để thúc đẩy thu hút khách du lịch; tăng cường hợp tác, giao lưu thể thao trong đó UAE hỗ trợ Việt Nam thành lập Học viện đào tạo bóng đá trẻ trong thời gian tới; tăng cường hợp tác an ninh, quốc phòng, trong đó có lĩnh vực huấn luyện và đào tạo sỹ quan.

Với nền tảng quan hệ tốt đẹp trong hơn 30 năm qua, chuyến thăm chính thức UAE của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính lần này nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, trong đó ưu tiên đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa đối tác, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, góp phần tiếp tục củng cố môi trường hòa bình, hợp tác, thu hút tối đa các nguồn lực phục vụ phát triển đất nước.

Chuyến thăm sẽ tiếp tục góp phần củng cố tin cậy chính trị và tạo động lực mới mang tính đột phá cho hợp tác của Việt Nam với UAE trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại, đầu tư, tới các lĩnh vực hợp tác mới như đổi mới sáng tạo, khoa học, công nghệ, năng lượng./.