Chuyến thăm làm việc tại Saudi Arabia lần này Thủ tướng được kỳ vọng tạo động lực mới cho những lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước, tạo đột phá mới thúc đẩy những lĩnh vực tiềm năng.

Tiếp nối sau chuyến thăm chính thức Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 và thăm làm việc Vương quốc Saudi Arabia theo lời mời của Hoàng Thái tử kiêm Thủ tướng Vương quốc Saudi Arabia Mohammed Bin Salman.

Chuyến thăm làm việc tại Saudi Arabia diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước thời gian qua phát triển tốt đẹp với nhiều kết quả thực chất.

Năm 2024 là năm hai nước có nhiều hoạt động kỷ niệm 25 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (21/10/1999-21/10/2024).

Chuyến thăm làm việc tại Saudi Arabia lần này được kỳ vọng tạo động lực mới cho những lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước, tạo đột phá mới thúc đẩy những lĩnh vực tiềm năng và trên hết tạo dựng vững chắc sự tin cậy chính trị để mở đường cho một giai đoạn hợp tác mới giữa Việt Nam và Saudi Arabia.

Việt Nam và Saudi Arabia là hai nước có nhiều nét tương đồng trong văn hóa, đời sống, xã hội. Hai quốc gia đều là hai nền kinh tế phát triển năng động ở hai khu vực Đông Nam Á và Trung Đông, đều đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại và bền vững.

Quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai quốc gia không ngừng được củng cố và phát triển kể từ thời điểm thiết lập quan hệ ngoại giao (ngày 21/10/1999).

Trong 25 năm qua, hai nước đã xây dựng mối quan hệ bền chặt, trở thành những đối tác khu vực quan trọng của nhau.

Hai bên tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, đoàn các bộ, ngành, cũng như mở ra các diễn đàn đầu tư để góp phần tăng cường thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và giao lưu nhân dân.

Ngay sau khi đại dịch COVID-19 được kiểm soát, các hoạt động trao đổi đoàn giữa hai nước đã diễn ra rất sôi động.

Đáng chú ý là chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Saudi Arabia, Hoàng thân Faisal Bin Farhan Al-Saud vào tháng 3/2022; kỳ họp Tham vấn chính trị lần thứ nhất giữa hai Bộ Ngoại giao tại Saudi Arabia tháng 2/2023 đã giúp củng cố hơn nữa quan hệ song phương.

Gần đây nhất, chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính cùng Đoàn cấp cao Việt Nam tới Saudi Arabia (từ ngày 18 đến 20/10/2023) đã góp phần nâng tầm quan hệ hai nước, đóng góp tích cực vào việc kết nối hai tổ chức khu vực là Hội đồng Hợp tác các nước vùng Vịnh (GCC) và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính năm 2023 đã tạo bước đột phá trong tìm kiếm những cơ hội hợp tác mới, mở rộng thị trường cho hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam vào Saudi Arabia và cả thị trường GCC, đặc biệt là về thu hút vốn đầu tư, mở rộng thương mại, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng bền vững, lao động tay nghề cao, phát triển ngành Halal, xuất khẩu nông, thủy sản và du lịch.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã tổ chức thành công Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Saudi Arabia và ký kết 5 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực tư pháp, ngoại giao, phòng, chống tội phạm, du lịch và xúc tiến thương mại, qua đó, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác song phương trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, hai nước phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và khu vực. Việt Nam sẵn sàng ủng hộ Saudi Arabia tăng cường quan hệ hợp tác với ASEAN cũng như đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN và GCC, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của mỗi bên và theo nguyên tắc hai bên cùng có lợi. Saudi Arabia tiếp tục ủng hộ lập trường của ASEAN và Việt Nam trong việc giải quyết các vấn đề của khu vực và thế giới.

Bên cạnh lĩnh vực chính trị-ngoại giao, hợp tác kinh tế-thương mại cũng là điểm sáng trong quan hệ Việt Nam-Saudi Arabia.

Saudi Arabia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại khu vực Trung Đông-Bắc Phi, với kim ngạch thương mại song phương năm 2023 đạt 2,68 tỷ USD.

Trong 9 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 2,21 tỷ USD.
Một số mặt hàng Việt Nam có thế mạnh, như: gạo, chè, hạt tiêu, càphê, cao su, hàng may mặc, thủy-hải sản... rất được người tiêu dùng Saudi Arabia ưa chuộng.

Trong khi đó, nhu cầu của Việt Nam đối với các sản phẩm hóa dầu, nguyên liệu thô của Saudi Arabia cũng đang ngày càng tăng, đóng góp vào việc duy trì ổn định kim ngạch trao đổi thương mại giữa hai bên.

Những năm gần đây, ngày càng có nhiều doanh nghiệp Saudi Arabia quan tâm và mong muốn thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, năng lượng, cảng biển, thực phẩm Halal, du lịch, đổi mới sáng tạo...

Tính đến tháng 9/2024, Saudi Arabia đứng thứ 79/148 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 8 dự án, tổng vốn đăng ký là 8,57 triệu.

Nhiều tập đoàn, quỹ đầu tư lớn của Saudi Arabia đã và đang triển khai hiệu quả nhiều dự án đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào Việt Nam trong các lĩnh vực bất động sản, năng lượng và thép...

Trong đó, dự án nhà máy thép Zamil Steel, Tập đoàn Sabic thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sabic Việt Nam chính là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ hợp tác kinh tế cùng có lợi giữa hai nước.

Việt Nam và Saudi Arabia đang tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực như năng lượng (hóa dầu, năng lượng xanh), đầu tư, công nghiệp chế tạo, văn hóa, công nghiệp Halal, nhất là hợp tác phát triển du lịch, thể thao.

Với việc Việt Nam ban hành Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030,” Đề án đầu tiên đưa ra các định hướng lớn mang tầm quốc gia nhằm khai mở thị trường Halal giàu tiềm năng, hai nước có nhiều cơ hội thúc đẩy hợp tác khi Saudi Arabia là một trong những đối tác và thị trường ưu tiên của Việt Nam về Halal.

Bên cạnh đó, Việt Nam và Saudi Arabia có nhiều tiềm năng thúc đẩy hợp tác nông nghiệp. Saudi Arabia là quốc gia có diện tích sa mạc rất lớn và khí hậu không thuận lợi để phát triển nông nghiệp. Đây là cơ hội cho các nhà xuất khẩu của Việt Nam.

Đến nay, khá nhiều doanh nghiệp Saudi Arabia quan tâm đến hàng hóa của Việt Nam, nhất là nông sản và thực phẩm, giữa lúc quốc gia Trung Đông đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung để bảo đảm an ninh lương thực.

Với nền tảng quan hệ hữu nghị tốt đẹp, nhiều điểm tương đồng, có thể bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế và thực hiện các mục tiêu phát triển dài hạn, Việt Nam và Saudi Arabia đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển đột phá trong thời gian tới.

Về hợp tác phát triển, Quỹ Phát triển Saudi Arabia (SFD) tại Việt Nam đã đóng góp quan trọng vào mối quan hệ hợp tác bền chặt giữa Saudi Arabia và Việt Nam trong 25 năm qua.

Tính đến tháng 6/2024, Quỹ Phát triển Saudi Arabia đã và đang cấp vốn vay ưu đãi cho Việt Nam với tổng trị giá hơn 164,10 triệu USD với 12 dự án.

Trong đại dịch COVID-19, Saudi Arabia cũng chia sẻ với Việt Nam bằng cách cung cấp viện trợ y tế trị giá 500.000 USD thông qua Trung tâm cứu trợ và nhân đạo Quốc vương Salman.

Nhằm khai thông nguồn vốn đầu tư vào Việt Nam, Quỹ đầu tư công 620 tỷ USD của Saudi Arabia đã cam kết dành nguồn lực nhiều hơn cho các dự án lớn phát triển hạ tầng của Việt Nam.

Nhiều tập đoàn lớn của Saudi Arabia khẳng định sẽ xem xét mở rộng hoạt động đầu tư tại Việt Nam trong các lĩnh vực, như: thép, thép tiền chế, bán lẻ, nông nghiệp và năng lượng sạch và mong muốn qua Việt Nam mở rộng mạng lưới kinh doanh của các doanh nghiệp này sang các nước ASEAN.

Hiện có khoảng 4.000 lao động Việt Nam tại Saudi Arabia trong nhiều lĩnh vực, như: xây dựng, kỹ thuật, khách sạn và nội trợ. Hơn nữa, Việt Nam và Saudi Arabia đang làm việc để thông qua một thỏa thuận hợp tác lao động mới dự kiến sẽ được ký kết trong tương lai gần. Thỏa thuận lao động này sẽ thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Với nền tảng vững chắc được xây dựng trong 25 năm qua, thế mạnh và tiềm năng riêng của mỗi quốc gia, cùng cam kết của các nhà lãnh đạo và nhân dân hai nước, quan hệ Việt Nam-Saudi Arabia chắc chắn sẽ đạt đến tầm cao mới trong tương lai, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Và chuyến thăm Saudi Arabia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính lần này tiếp tục là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước, thể hiện sự coi trọng của Việt Nam và mong muốn phát triển quan hệ với Saudi Arabia, một đối tác quan trọng ở Trung Đông.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng, đây là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tới Saudi Arabia từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và cũng là lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ là khách mời chính và Lãnh đạo Cấp cao duy nhất của châu Á phát biểu tại Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 do Saudi Arabia tổ chức.

Do đó, chuyến thăm làm việc của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Saudi Arabia lần này có ý nghĩa quan trọng, góp phần củng cố tin cậy chính trị, nâng tầm quan hệ, tạo đột phá trong quan hệ kinh tế-thương mại-đầu tư và các lĩnh vực mới; tạo động lực mở ra giai đoạn hợp tác mới giữa Việt Nam với Saudi Arabia.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng, vùng Vịnh là một trong những khu vực phát triển năng động hàng đầu thế giới, đứng đầu về trữ lượng dầu mỏ, có các trung tâm tài chính hàng đầu, đang đi đầu trong chuyển đổi mô hình phát triển mới theo hướng đa dạng hóa nền kinh tế và đang đón đầu các xu thế mới về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Và Saudi Arabia là một trong những nước có quy mô kinh tế và vai trò quan trọng nhất tại Trung Đông.

Chuyến thăm Saudi Arabia của Thủ tướng Phạm Minh Chính được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong quan hệ hai nước trong thu hút đầu tư, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới, đặc biệt là đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, hợp tác phát triển ngành Halal Việt Nam, mở cửa cho hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam tiếp cận thị trường Saudi Arabia nói riêng và thị trường các nước vùng Vịnh nói chung./.