Theo các chuyên gia, báo chí cần đa dạng hóa nội dung, đổi mới hình thức thể hiện thông tin để công chúng dễ tiếp cận, từ đó thay đổi nhận thức, hành vi về sử dụng năng lượng hiệu quả.

Sáng 30/8, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Diễn đàn "Nâng cao Tuyên truyền về Sử dụng Hiệu quả Năng lượng cho Phát triển Bền vững."

Với hai phiên làm việc: “Bức tranh toàn cảnh, tiềm năng ngành năng lượng Việt Nam và vai trò của báo chí trong công tác tuyên truyền nâng cao sử dụng hiệu quả năng lượng cho phát triển bền vững,” đại diện các cơ quan báo chí, các nhà quản lý, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế đã trao đổi, thảo luận về thực trạng, tiềm năng phát triển ngành năng lượng, những mô hình công nghệ tiết kiệm năng lượng, những chiến lược tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả cho sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam thời gian tới.

Trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi khẳng định năng lượng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã, đang được coi là một trong những trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng cũng như giúp cho ngành năng lượng phát triển bền vững.

Khẳng định được vai trò, vị trí và có nhiều đóng góp cho sự phát triển ngành năng lượng, thời gian qua, báo chí đã phản ánh chính xác, kịp thời, hiệu quả các nội dung: tuyên truyền, tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; nêu bật tấm gương các tập thể, cá nhân thực hiện tốt chủ trương này, phê phán những biểu hiện lãng phí.

[Vinh danh 27 tác phẩm báo chí sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả]

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, hệ thống báo chí đã không ngừng nâng cao chất lượng; tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương tiện kỹ thuật, công nghệ làm báo trong thời đại "số hóa." Nhờ vậy, tính hiệu quả trong tuyên truyền được nâng cao.

Theo ông Nguyễn Đức Lợi, đã có nhiều tác phẩm báo chí tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; giảm tiêu hao năng lượng trong các ngành nghề, lĩnh vực kinh tế; khuyến khích tiết kiệm năng lượng trở thành hoạt động thường xuyên đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và các ngành kinh tế trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Các tác phẩm đã phản ánh kịp thời những tấm gương điển hình tiên tiến, kinh nghiệm, cách làm có hiệu quả ở các địa phương trong việc áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng; các cơ sở, công trình xây dựng, các nghiên cứu về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Các phóng viên trên toàn quốc, với nhiều đề tài mới, thể hiện chi tiết những vấn đề, giải pháp tiết kiệm năng lượng có tính sáng tạo cao, thu hút độc giả, góp phần tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân, doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước trong việc sử dụng, tiết kiệm năng lượng.

Hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững

Thông tin về bức tranh sử dụng năng lượng tại Việt Nam hiện nay, ông Nguyễn Văn Long, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam cho biết nhu cầu năng lượng tăng khoảng 10% trong giai đoạn 2001-2010, khoảng 7% trong giai đoạn 2011-2019 trong khi nhu cầu về điện tăng 13%/năm trong giai đoạn 2001-2010 và hơn 9,7% trong giai đoạn 2011-2021.

Phát thải khí nhà kính từ ngành năng lượng chiếm khoảng 63% tổng phát thải khí nhà kính của Việt Nam năm 2010, khoảng 67,7% năm 2020, và sẽ chiếm khoảng 73,1% và 79,7% vào các năm 2030 và 2050 theo kịch bản thông thường.

Trong tương lai, các nguồn năng lượng sơ cấp sẽ không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ năng lượng của nền kinh tế, Việt Nam sẽ phải nhập khẩu năng lượng sơ cấp.

Ông Nguyễn Văn Long cho biết theo Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, giảm tiêu thụ năng lượng 5-7% so với tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc giai đoạn 2019-2025, giảm 8-10% giai đoạn 2019-2030.

Theo báo cáo đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC), Việt Nam đã cam kết cắt giảm 9% lượng phát thải khí nhà kính giai đoạn 2021-2030 so với kịch bản thông thường (BaU) bằng nguồn lực trong nước và có thể tăng lên đến 27% khi nhận được sự hỗ trợ của quốc tế.

Do đó, người dân cần hình thành thói quen sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong mọi hoạt động xã hội; giảm cường độ năng lượng trong các ngành nghề, lĩnh vực kinh tế.

Tiết kiệm năng lượng cần trở thành hoạt động thường xuyên đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, các ngành kinh tế trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững - ông Nguyễn Văn Long nói.

Chia sẻ về công tác thông tin tuyên truyền nâng cao hiệu quả sử dụng, phát triển năng lượng bền vững của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), Phó tổng giám đốc TTXVN Nguyễn Thị Sự cho biết là cơ quan phát ngôn chính thức của Nhà nước, TTXVN chú trọng tuyên truyền phổ biến chủ trương, chính sách, luật pháp, các quy định của Đảng, Nhà nước về quản lý, sử dụng, phát triển năng lượng. các sản phẩm thông tin của TTXVN phản ánh sự chỉ đạo, điều hành linh hoạt, nhạy bén của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các biện pháp an ninh năng lượng, bảo đảm cung ứng điện mùa nắng nóng, sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; qua đó giúp người dân, doanh nghiệp nắm được các chủ trương, chính sách, mục tiêu, biện pháp của Chính phủ; nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Thống kê sơ bộ, từ đầu năm đến nay, TTXVN đã đăng phát hàng chục ngàn tin, bài, ảnh, đồ họa… tích cực tuyên truyền về tiết kiệm năng lượng, phát triển năng lượng xanh, bền vững. Nhiều tin, bài về tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi sang năng lượng sạch, phát triển năng lượng tái tạo… đạt hệ số truy cập cao, được nhiều cơ quan báo chí trong và ngoài nước sử dụng.

Để nâng cao hiệu quả, công tác truyền thông, thông tin về chủ đề tiết kiệm năng lượng hiệu quả, tiết kiệm cần thường xuyên, liên tục, bà Nguyễn Thị Sự đề xuất các cơ quan báo chí cần duy trì chuyên mục, chuyên đề, đa dạng hóa nội dung, đổi mới hình thức thể hiện thông tin để công chúng dễ tiếp cận, từ đó thay đổi nhận thức, hành vi trong các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội về vấn đề này.

Đồng thời, cần có tầm nhìn tổng thể, dài hạn, gắn chặt với chiến lược về quản lý, sử dụng, phát triển năng lượng, tập trung vào các mục tiêu, nhiệm vụ, định hướng ưu tiên từng thời kỳ, từng thời điểm. Hơn nữa, đây cũng là lĩnh vực chuyên ngành đặc thù, cần có kiến thức chuyên môn.

Hội Nhà báo và các cơ quan chuyên ngành cần quan tâm việc tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng cho phóng viên, biên tập viên làm nhiệm vụ thông tin tuyên truyền lĩnh vực này./.