Giá càphê tăng mạnh trong những tháng gần đây, với càphê hạt robusta kỳ hạn tại London cao kỷ lục trong tháng 7/2024. Giá càphê robusta vẫn trên 4.000 USD/tấn.

Theo các nhà phân tích và các nhà giao dịch, giá càphê thế giới có thể vẫn biến động từ nay đến cuối năm 2024, do thời tiết xấu, gián đoạn trong vận tải biển và các quy định về môi trường nghiêm ngặt hơn.

Một số nhà phân tích nhận định giá sẽ hạ nhiệt trong năm tới, nhưng biến đổi khí hậu và các yếu tố khác có thể khiến giá tăng trong dài hạn.

Giá càphê tăng mạnh trong những tháng gần đây, với càphê hạt robusta kỳ hạn tại London cao kỷ lục trong tháng 7/2024. Giá càphê robusta vẫn trên 4.000 USD/tấn, trong khi giá càphê arabica kỳ hạn tại New York vẫn trên 2 USD/pound (1 pound = 0,454 kg) trong tháng này.

Theo nhà quản lý nhập khẩu tại UCC Ueshima Coffee của Nhật Bản, Kosuke Nakamura, mức giá 2.000 USD/tấn trước đây đã được coi là đủ cao đối với càphê robusta.

Mức giá hiện nay là không thể tưởng tượng trong một, hai năm trước. Giá cao do nhiều yếu tố.

Sản xuất càphê tại Việt Nam, nước sản xuất lớn thứ hai thế giới, bị ảnh hưởng bất lợi do El Nino trong năm ngoái. Theo người phụ trách nghiên cứu thị trường nông sản tại Rabobank, Carlos Mera, sản lượng của Việt Nam chỉ giảm khoảng 5% so với dự kiến, nhưng do sản lượng của Brazil ở mức thấp trong những năm trước, dự trữ không cao.

Trong khi đó, vận tải biển chậm trễ là yếu tố khác gây ra sự thiếu chắc chắn. Các vấn đề về vận tải biển trở nên thường xuyên hơn do việc thay đổi lộ trình trước những lo ngại về các cuộc tấn công trên Biển Đỏ trong bối cảnh xung đột tại Trung Đông.

Đối với các khách hàng châu Âu, việc vẫn chưa rõ về cách thức tuân thủ Quy định về chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR) vốn được ban hành nhằm đảm bảo các sản phẩm không góp phần vào tình trạng phá rừng.

Một trong những cách các công ty thích ứng là đảm bảo đủ nguồn cung trước khi quy định được thực thi vào cuối năm nay. Nhu cầu tích trữ hiện ở mức cao.

Tất cả những yếu tố này khiến càphê trở nên đắt đỏ. Ông Mera dự báo giá vẫn biến động từ nay đến hết năm, trước khi giảm trong năm tới nhờ sản lượng của Brazil cao.

Nhà phân tích về hàng hóa tại BMI, Charles Hart, cho rằng giá càphê sẽ dễ chịu tác động từ các tin tức hơn so với thông thường do thị trường thắt chặt. Ông dự báo hiện tượng thời tiết La Nina gần vụ thu hoạch tại Việt Nam năm nay có thể đưa đến nhiều mưa hơn sau đợt hạn hán do El Nino và sẽ là một dấu hiệu tích cực cho thị trường.

Theo nhà giao dịch càphê Taisuke Horie tại công ty Marubeni của Nhật Bản, tình trạng thị trường bị bóp méo như hiện nay sẽ được điều chỉnh. Giá hiện ở mức cao, nhưng Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính sản lượng dư thừa trong niên vụ này.

Nhu cầu tập trung vào các loại càphê có giá rẻ và chưa chuyển hướng sang các loại càphê có giá cao hơn. Một số khách hàng lớn đã chuyển sang càphê robusta thường có giá rẻ hơn càphê arabica kể từ năm 2021, khi nguồn cung của Brazil bị ảnh hưởng lớn do sương mù và giá nhìn chung tăng mạnh trong giai đoạn đại dịch.

Mặc dù vụ thu hoạch càphê arabica của Brazil năm nay khả quan, người mua không hoàn toàn chuyển sang loại cà phê này, đặc biệt là những loại hạt chế biến ướt chất lượng cao.

Dù giá có thể giảm từ mức cao hiện nay, các yếu tố về cơ cấu có thể giữ giá cà phê đắt hơn trước đây. Ông Hart cho rằng một trong những yếu tố đó là biến đổi khí hậu, với rủi ro mang tính hệ thống đối với thị trường càphê, điều sẽ trở nên rõ rệt hơn trong thập kỷ tới.

Các hiện tượng thời tiết cực đoan hơn có thể làm gia tăng tình trạng chênh lệch sản lượng càphê giữa các mùa và khiến biến động giá gia tăng.

Theo ông Christian Bunn, một nhà khoa học tại Trung tâm Nông nghiệp Nhiệt đới Quốc tế, sản lượng càphê robusta chủ yếu chịu tác động của độ ẩm và lượng mưa, trong khi sản lượng arabica phụ thuộc nhiều hơn vào sự thay đổi nhiệt độ.

Ông Bunn cho rằng, biến đổi khí hậu có thể làm giảm chất lượng, làm tăng biến động giá và làm chậm tốc độ tăng về số lượng. Giống có ý nghĩa quan trọng đối với khả năng thích nghi của cây càphê nhưng sẽ mất nhiều năm, đưa đến những tổn thất do biến đổi khí hậu./.