Giá cacao biến động mạnh, nguồn cung thiếu bền vững và áp lực chi phí đang buộc nhiều hãng bánh kẹo thay thế cacao bằng nguyên liệu khác, khiến chocolate nguyên chất ngày càng đắt đỏ.

Nếu bạn đang mở gói chocolate mùa Giáng sinh năm nay, rất có thể không hề có cacao trong đó. Sự biến động của thị trường, những lo ngại về đạo đức và các vấn đề về tính bền vững đã thúc đẩy xu hướng thay cacao bằng các nguyên liệu khác, khiến chocolate thật có thể sớm trở thành một món hàng xa xỉ.

Biến động thị trường

Điều kiện gieo trồng không thuận lợi ở Ghana và Cote d’Ivoire, hai quốc gia sản xuất cacao hàng đầu thế giới, đã làm giảm năng suất cây trồng trong những năm gần đây, khiến giá cacao biến động mạnh.

Sau khi tăng vọt lên mức cao kỷ lục hơn 12.000 USD/tấn vào cuối năm ngoái, giá cacao kỳ hạn đã giảm hơn 50% trong suốt năm 2025, khi có những dấu hiệu ban đầu về sự phục hồi sản lượng.

Sự biến động giá cả đã khiến các nhà sản xuất chocolate lo ngại, và cuối cùng đã gây ra những tác động đến giá bán. Số liệu từ Circana và Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy giá chocolate trong tháng 10/2025 đã tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong báo cáo kinh doanh quý 3/2025, nhà sản xuất Mondelez International, với các thương hiệu như Cadbury, Milka và Toblerone, đã chỉ ra “sự biến động của giá cacao” và “khả năng phòng ngừa rủi ro hiệu quả” trước các áp lực chi phí liên quan như những vấn đề tiềm ẩn có thể khiến công ty không đạt được các mục tiêu tài chính.

Trong bối cảnh phải đối mặt với những diễn biến khó lường của thị trường cacao, một số nhà sản xuất đang lựa chọn cách thay đổi hỗn hợp nguyên liệu.

Đầu năm nay, sự thay đổi về thành phần của các thanh kẹo McVitie’s Club và Penguin đã gây xôn xao ở Anh, khi có thông tin cho rằng các sản phẩm này không còn được gọi là chocolate.

Cả hai sản phẩm hiện phải được dán nhãn “có hương vị chocolate," sau khi công ty mẹ Pladis giảm hàm lượng cacao nhằm giảm chi phí.

Chocolate thật đang trở nên xa xỉ

Theo ông Massimo Sabatini, đồng sáng lập kiêm CEO của công ty khởi nghiệp Foreverland của Italy, xu hướng loại bỏ cacao đang ngày càng phổ biến trong ngành sản xuất bánh kẹo toàn cầu để có thể giảm giá bán.

Foreverland sử dụng bột carob, hạt bí ngô và đậu gà để sản xuất một sản phẩm giống chocolate, được bán cho các công ty sản xuất bánh kẹo, bánh nướng và kem.

Ông Sabatini cho biết có rất nhiều sản phẩm mà cacao chỉ là thành phần phụ như bánh quy, ngũ cốc vị chocolate và đồ ăn nhẹ phủ chocolate. Ông tin rằng nguyên liệu thay thế sẽ thịnh hành trên thị trường lớn này, trong khi thanh chocolate nguyên chất sẽ ngày càng trở thành một sản phẩm xa xỉ.

Ông đã dẫn ra xu hướng chocolate Dubai gần đây làm minh chứng, lưu ý rằng một số thanh chocolate này được bán với giá lên tới 80 euro (93,09 USD)/kg.

Bên cạnh áp lực về giá cả, Foreverland và các nhà sản xuất sản phẩm thay thế khác quảng bá sản phẩm của họ như là giải pháp cho những lo ngại lâu nay về tính bền vững và nguồn cung ứng có đạo đức trong ngành sản xuất cacao.

Ông Drew Geraghty, một nhà môi giới hàng hóa tại công ty cung cấp giải pháp thanh khoản và dữ liệu ICAP có trụ sở ở New York, cho rằng mặc dù có dấu hiệu giảm giá trên thị trường kỳ hạn, chocolate nguyên chất vẫn có thể tiếp tục duy trì mức giá cao trong một thời gian nữa.

Các nhà tiêu thụ cacao lớn thường chốt giá mua trước rất lâu, thường 8-10 tháng, điều giúp họ kiểm soát rủi ro giá tốt hơn. Tuy nhiên, ông Geraghty cho biết các nhà sản xuất nhỏ hơn không có sự linh hoạt đó, vì vậy họ thường chỉ phòng ngừa rủi ro 3-6 tháng.

Giá cacao giao tháng 3/2025 gần đây nhất được giao dịch ở mức 5.897 USD/tấn tại New York. Ông Geraghty lưu ý rằng các nhà sản xuất mua cacao theo các hợp đồng kỳ hạn 8 tháng trước phải trả mức giá cao hơn được thấy trong suốt cuối năm 2024 và đầu năm 2025.

Giá hiện giá cacao kỳ hạn giảm, nhưng giá bán lẻ sẽ rẻ hơn nữa trong vòng 6-8 tháng tới.

Bà Jessica Karch, Giám đốc marketing của công ty Planet A Foods của Đức, chuyên sản xuất chocolate thay thế từ hạt hướng dương, đồng ý rằng các nguyên liệu thay thế cacao sẽ ngày càng phổ biến trong tương lai.

Công ty này tin rằng những vấn đề hiện tại trong chuỗi cung ứng cacao sẽ không biến mất. Vì vậy, giá cả có thể ổn định ở một mức nhất định, nhưng sẽ không rẻ như trước đây.

Các nguyên liệu thay thế lên ngôi

Cả bà Karch và ông Sabatini đều cho biết nhu cầu đối với sản phẩm của công ty họ đang tăng lên. Và Foreverland và Planet không phải là những nhà cung cấp các sản phẩm thay thế duy nhất trên thị trường.

Một số công ty khởi nghiệp như Nukoko của Anh và Voyage Foods của Mỹ cũng đưa ra thị trường sản phẩm mà Nukoko gọi là “chocolate không chứa cacao.”

Bà Natasha Linhart, Giám đốc điều hành của công ty bán buôn hàng tiêu dùng có hạn sử dụng ngắn Atlante, nói rằng các loại bột không chứa cacao hoặc được sản xuất bằng phương pháp lên men đang ngày càng được sử dụng nhiều trong lớp phủ, nhân bánh và các sản phẩm bánh nướng để thay thế một phần hàm lượng cacao.

Nhiều nhà sản xuất đã và đang giảm hàm lượng cacao bằng cách chuyển hướng hỗn hợp của họ sang các sản phẩm "có nhân." Ví dụ, các thương hiệu như Milka đã mở rộng dòng sản phẩm với phần lớn nhân là kem sữa chua hoặc bánh gạo giòn, làm giảm độ đậm đặc của cacao nhưng vẫn giữ được cảm giác ngon miệng và giá trị.

Bà Linhart dự đoán sẽ có nhiều sản phẩm kết hợp cacao truyền thống với các loại nhân để quản lý chi phí và rủi ro nguồn cung. Tuy nhiên, đối với các loại chocolate thanh thông thường, cacao vẫn sẽ là thành phần chính của loại này, bởi vì kỳ vọng về hương vị và giá trị cảm xúc gắn liền với "chocolate thật."

Ông Geraghty cho biết, do biến động thị trường, các nguyên liệu thay thế cacao có khả năng sẽ được sử dụng ngày càng nhiều ở bất cứ sản phẩm nào cho phép các nhà sản xuất làm điều đó.

Ông nói, có thời điểm, bơ cacao có giá gấp ba lần giá cacao kỳ hạn, tức là giá cacao kỳ hạn ở mức 9.000-10.000 USD/tấn, trong khi bơ cacao có giá 27.000-30.000 USD/tấn, có nghĩa cực kỳ đắt đỏ.

Các nhà sản xuất phải nhanh chóng chuyển hướng làm thanh chocolate nhỏ hơn, tìm nguyên liệu thay thế ở bất cứ đâu có thể. Mặc dù giá đã giảm một nửa, họ cho rằng tại sao phải chi số tiền đó khi có thể thay thế bằng bơ hạt mỡ hoặc một số loại chocolate hỗn hợp?./.