Trên cả nước đã thành lập được 5 Trung tâm truyền máu khu vực, nhiều trung tâm truyền máu vùng, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp nhận máu, xét nghiệm sàng lọc, điều chế các sản phẩm máu.

Tại Hội nghị Công tác truyền máu toàn quốc năm 2024 diễn ra chiều 11/4 tại Hà Nội, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) nhấn mạnh thời gian tới, các cơ sở y tế cần đặc biệt quan tâm đến việc ứng dụng chuyển đổi số y tế và đồng bộ hệ thống dữ liệu quốc gia vào quản lý dịch vụ máu, trước hết là người hiến máu; phát triển phần mềm trong quản lý, nâng cao sự kết nối giữa các cơ sở truyền máu.

Đẩy mạnh quản lý chất lượng trong hoạt động truyền máu

Theo Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, đến nay, trên cả nước đã thành lập được 5 Trung tâm truyền máu khu vực, nhiều trung tâm truyền máu vùng, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp nhận máu, xét nghiệm sàng lọc, điều chế các sản phẩm máu và đặc biệt là công tác điều phối máu giữa các địa phương.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đánh giá cao những kết quả của công tác truyền máu toàn quốc trong năm 2023 dù trong điều kiện còn khó khăn về thiếu vật tư, hóa chất.

“Bộ Y tế đánh giá cao sự điều phối, tương trợ, chia lửa của các Trung tâm Truyền máu trên cả nước trong lúc khó khăn, đặc biệt đã hỗ trợ hàng chục nghìn đơn vị máu cho đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay tỷ lệ hiến máu tình nguyện ở Việt Nam đã đạt 97% - đó là con số hết sức tự hào”, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa khẳng định.

Để tiếp tục duy trì, phát triển dịch vụ máu an toàn, chất lượng, bền vững, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, các cơ sở truyền máu phối hợp cùng các đơn vị thuộc Bộ Y tế, các cơ quan liên quan tập trung tham mưu các giải pháp đảm bảo cho các hoạt động truyền máu an toàn, chất lượng cho điều trị, kể cả vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo bằng cách phát huy các ngân hàng máu sống ở các khu vực này.

Các Trung tâm Máu cần quan tâm đến việc đào tạo, tuyển chọn nhân lực làm công tác truyền máu; đảm bảo thực hiện công tác đấu thầu, mua sắm vật tư, hóa chất sinh phẩm, túi máu… không để gián đoạn hoạt động tiếp nhận và cung cấp máu trong thời gian tới.

Mỗi năm tiếp nhận trên 1 triệu đơn vị máu

Phó giáo sư Nguyễn Hà Thanh, Viện trưởng Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương cho biết trong 30 năm hình thành và phát triển phong trào hiến máu tình nguyện ở Việt Nam (1994-2024), lượng máu tiếp nhận được tăng đều qua các năm. Kể từ năm 2014 trở lại đây, mỗi năm các cơ sở y tế đều tiếp nhận được trên 1 triệu đơn vị máu và đã xây dựng và phát triển được hệ thống Ban Chỉ đạo Vận động hiến máu tình nguyện từ Trung ương đến địa phương.

Tiến sĩ Trần Ngọc Quế - Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia (Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương) cho hay cả nước có 77 cơ sở y tế (thuộc 44 tỉnh/thành phố) tham gia tiếp nhận máu, trong đó có 48 cơ sở y tế thuộc tuyến trung ương/tuyến tỉnh thực hiện tiếp nhận máu thường xuyên, 29 cơ sở y tế tuyến huyện chủ yếu tiếp nhận máu phục vụ cấp cứu.

Năm 2023, toàn quốc đã tiếp nhận 1.587.890 đơn vị máu (gồm 1.481.729 đơn vị máu toàn phần và 106.161 đơn vị tiểu cầu gạn tách), tăng 6% so với năm 2022. Trung bình mỗi tháng, cả nước tiếp nhận gần 130.000 đơn vị máu. Số lượng đơn vị máu tiếp nhận thể tích từ 350ml trở lên chiếm 66% tổng lượng máu tiếp nhận. Tỷ lệ hiến máu nhắc lại gần 60%. Tỷ lệ hiến máu tình nguyện đạt khoảng 97%.

Theo Tiến sĩ Quế, mặc dù tổng số có 77 cơ sở tiếp nhận máu trong cả nước, nhưng 91% lượng máu tiếp nhận lại tập trung ở 23 bệnh viện/Trung tâm truyền máu. Khu vực Đồng bằng sông Hồng tiếp nhận số lượng máu nhiều nhất với 655.842 đơn vị máu, trong đó riêng Viện Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương đã tiếp nhận 485.432 đơn vị máu (bao gồm hơn 450.000 đơn vị máu toàn phần và hơn 35.000 đơn vị tiểu cầu gạn tách), chiếm 30% lượng máu tiếp nhận toàn quốc.

Theo Thông tư 26/2013/TT-BYT của Bộ Y tế về Hướng dẫn hoạt động truyền máu, tất cả các đơn vị máu tiếp nhận phải được xét nghiệm sàng lọc virus viêm gan B, viêm gan C, HIV, vi khuẩn giang mai. Trong đó, virus viêm gan B, viêm gan C, HIV được thực hiện đồng thời bằng cả kỹ thuật huyết thanh học và xét nghiệm sinh học phân tử (NAT).

Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Dung, Trưởng khoa Xét nghiệm sàng lọc máu (Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương) cho hay cả nước hiện có 46 cơ sở truyền máu triển khai hoạt động sàng lọc máu, trong đó 14 cơ sở triển khai đồng bộ các kỹ thuật xét nghiệm theo quy định, sàng lọc cho hơn 1,3 triệu đơn vị máu (chiếm 84% lượng máu tiếp nhận); 32 cơ sở truyền máu còn lại chỉ thực hiện kỹ thuật huyết thanh học và gửi mẫu tới các Trung tâm lớn để thực hiện xét nghiệm cao hơn, hoặc gửi mẫu xét nghiệm sàng lọc toàn bộ đơn vị máu.

Từ kết quả máu tiếp nhận được và có kết quả sàng lọc an toàn, các cơ sở truyền máu điều chế được 2.901.141 chế phẩm máu theo nhu cầu, tăng 15% so với năm 2022, chủ yếu là khối hồng cầu với gần 1,5 triệu đơn vị (chiếm 51%), huyết tương 820.305 đơn vị (chiếm 28%) và các chế phẩm khác như: tủa lạnh giàu yếu tố VIII, khối tiểu cầu gạn tách, khối bạch cầu…

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Phó giáo sư Nguyễn Hà Thanh cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc cần khắc phục, hoàn thiện trong thời gian tới như hoàn thiện hệ thống các văn bản chính sách liên quan đến công tác truyền máu cho phù hợp với tình hình thực tế. Tiếp theo là nâng cao công tác tổ chức điểm hiến máu, đặc biệt là công tác xét nghiệm sàng lọc, điều chế các sản phẩm máu, công tác quản lý chất lượng trong hoạt động truyền máu, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động truyền máu…/.