Diện mạo điện ảnh Việt Nam trong hơn 30 năm đổi mới và hội nhập
Sách “Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập” của Tiến sỹ Ngô Phương Lan xâu chuỗi và hệ thống lại một chặng đường dài hơn 30 năm của điện ảnh Việt Nam từ năm 1986 đến đầu năm 2023.
Ngày 8/11, Lễ ra mắt tập sách tiểu luận phê bình điện ảnh “Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập” của Tiến sỹ Ngô Phương Lan, nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam đã diễn ra tại Hà Nội.
Sách do Nhà xuất bản Hội Nhà văn phối hợp với Công ty sách Liên Việt ấn hành.
Trong tập tiểu luận này, tác giả đã chia cuốn sách làm hai phần. Ở phần một, bên cạnh chương đầu khái quát về tác phẩm điện ảnh và phong cách của các đạo diễn, là những bài phê bình một số bộ phim chọn lọc, ít nhiều ghi dấu ấn trong thời kỳ đổi mới như “Tướng về hưu,” “Thương nhớ đồng quê,” “Mùa ổi,” “Thị trấn yên tĩnh,” “Thằng Bờm,” “Gánh xiếc rong,” “Chung cư,” “Mê Thảo thời vang bóng,” “Ai xuôi vạn lý,” “Chiếc chìa khóa vàng,” “Hãy tha thứ cho em,” “Ngã ba Đồng Lộc,” “Bến không chồng,” “Vị đắng tình yêu,” “Đời cát,” “Thung lũng hoang vắng,” “Trăng nơi đáy giếng,” “Cỏ lau,” “Những người thợ xẻ,” “Mùa len trâu,” “Thời xa vắng,” “Sống trong sợ hãi,” “Chơi vơi,” “Vào Nam ra Bắc,” “Chuyện của Pao”…
Kịch bản và cấu trúc phim, các tình huống trong phim, cách xử lý các cảnh quay, âm nhạc, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật và diễn xuất của các diễn viên… được tác giả phân tích và phê bình bằng chuyên môn hàn lâm, nhưng lại diễn đạt với ngôn ngữ giản dị mà mực thước, nên dễ dàng phù hợp với bất kỳ ai quan tâm và yêu thích các tác phẩm điện ảnh nước nhà.
Phần hai cuốn sách là một số tiểu luận, bài viết về sự phát triển, thăng trầm của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và trên con đường xây dựng nền công nghiệp điện ảnh.
Trong phần này, tác giả cũng phác thảo “sơ đồ” các liên hoan phim quốc tế, chặng đường đến với quốc tế của điện ảnh Việt Nam, những thách thức và bài học kinh nghiệm xây dựng nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam.
Đặc biệt, bà luôn trăn trở với câu chuyện quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới bằng điện ảnh.
[Nhớ NSND Thụy Vân, xem lại cảnh đốt tay huyền thoại trong 'Nổi gió']
Tiến sỹ Ngô Phương Lan cho biết bà viết cuốn sách này với mục đích xâu chuỗi và hệ thống lại một chặng đường dài hơn 30 năm, từ khi Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới (1986) đến đầu năm 2023 cho ra một bức phác thảo rõ nét.
Đây cũng là quãng thời gian bà được làm nghề một cách miệt mài và say mê, dù phải vượt qua không ít khó khăn, thử thách, nên bà luôn tự nhủ rằng mình là người thực sự may mắn vì cả cuộc đời được gắn bó với nghề mình yêu, kể từ khi được chọn chuyên ngành lý luận phê bình điện ảnh để học và hành.
Theo Phó giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, tác giả đã rất dày công và tinh tế khi viết phê bình hầu hết những bộ phim có dấu ấn từ thời điện ảnh Việt Nam đổi mới và hội nhập.
Điều này rất đáng quý vì phê bình là một địa hạt khó, luôn có những ý kiến, nhận xét trái chiều.
Bên cạnh một nhà phê bình phim uy tín, có thể thấy ở Tiến sỹ Ngô Phương Lan một nhà quản lý có tầm nhìn với những bài viết tâm huyết về việc làm thế nào để xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam, đưa điện ảnh Việt Nam vào vị trí xứng đáng trong bản đồ điện ảnh khu vực và thế giới.
Tiến sỹ Ngô Phương Lan sinh năm 1963 tại Hà Nội. Bà tốt nghiệp khoa Lý luận, phê bình điện ảnh (Điện ảnh học)-Đại học Điện ảnh Quốc gia Liên Xô (VGIK) năm 1988.
Bà từng là Cục trưởng Cục Điện ảnh-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2011-2018). Hiện, bà đang giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam. Bà được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017.
Tại CineAsia năm 2022, bà nhận giải thưởng “Người có nhiều đóng góp về tác quyền của khu vực châu Á-Thái Bình Dương”./.