Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết Việt Nam sẽ tạo điều kiện tốt nhất và đề nghị phía Lào hỗ trợ cùng tháo gỡ khó khăn để các doanh nghiệp thực hiện dự án tại quốc gia này.

Ngày 7-8/9, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Ủy ban hợp tác Việt Nam-Lào đã trực tiếp đi làm việc và tháo gỡ khó khăn một số dự án đầu tư của Việt Nam tại Nam Lào.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan của Việt Nam sẽ tạo điều kiện tốt nhất và đề nghị phía Lào hỗ trợ cùng tháo gỡ khó khăn để các doanh nghiệp thực hiện dự án.

Cụ thể, đoàn công tác đến mỏ than Ka-lừm của Công ty Phon-sắc và địa điểm dự kiến xây dựng Nhà máy nhiệt điện Ka-lừm của Tổng công ty điện lực dầu khí Việt Nam tại tỉnh Xê Công. Vị trí hai dự án cách biên giới Việt Nam khoảng 120km, qua cửa khẩu La Lay (Quảng Trị). Cụ thể, Mỏ than Ka-lừm có diện tích 770km2, thời gian hoạt động trong 30 năm và bắt đầu từ năm 2012, trữ lượng khoảng 800 triệu tấn. Hiện tại, năng lực khai thác tối đa hàng năm của mỏ khoảng 20 triệu tấn/năm, sản lượng bán than cho Việt Nam khoảng 3 triệu tấn/năm.

Bên cạnh đó, Dự án Nhà máy nhiệt điện Xê Công đang tìm kiếm đối tác cho vay để góp vốn đầu tư và tham gia quản lý, vận hành, bảo trì bảo dưỡng. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 4,06 tỷ USD (bao gồm 253 km đường dây truyền tải điện đến biên giới Campuchia). Công suất thiết kế khoảng 1.800MW và dự kiến khởi công vào tháng 4/2025. Dự án có thể vận hành thương mại Tổ máy 1 vào tháng 1/2028 và Tổ máy 6 vào tháng 1/2030.

Tại đây, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã lắng nghe đại diện các doanh nghiệp trình bày dự án và một số vướng mắc, khó khăn.

Bên cạnh đó, Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đến Tổ hợp khai thác mỏ bauxit và chế biến Alumin của Tập đoàn Việt Phương. Mỏ có trữ lượng bauxit dự báo khoảng 400 triệu tấn, diện tích mỏ khoảng 400km2, thời gian cấp phép 24 năm. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 1 tỷ USD và kế hoạch xuất khẩu từ quý 2/2026.

Theo đại diện Tập đoàn Việt Phương, dự án có các sản phẩm chính là quặng khai nguyên và quặng tinh. Sản phẩm cuối cùng là Alumin đã trải qua chế biến, sử dụng công nghệ hàng đầu hiện nay là bay hơi ở nhiệt độ thấp. Đặc biệt, dự án đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường, tiêu hao ít năng lượng, thải ra môi trường bùn đỏ khô đến 70%.

Lãnh đạo tập đoàn đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào tạo điều kiện để tập đoàn triển khai dự án nhiệt điện Lakmang công suất khoảng 600MW nhằm có nguồn điện cho chế biến Alumin. Đây là tiền đề tạo ra một chuỗi giá trị từ than, quặng bauxit tới Alumin và nhôm. Dự án cũng có sản xuất hơi công nghiệp phục vụ cho Tổ hợp.

Theo đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Việt Nam luôn nằm trong top 3 nước có vốn đầu tư nhiều nhất vào Lào. Dự án Tổ hợp bauxit-Alumin của Tập đoàn Việt Phương không chỉ quan trọng với nền công nghiệp của Lào mà còn có ý nghĩa với quan hệ kinh tế giữa hai nước. Bộ trưởng đánh giá cao Việt Phương đã lựa chọn công nghệ cao cho dự án, giúp tối đa hoá tài nguyên thiên nhiên, không phải xuất quặng thô, nguyên liệu thô mà đã chế biến Alumin, tiến tới sản xuất nhôm để xuất khẩu, tạo ra giá trị tốt hơn cho kinh tế Lào.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cảm ơn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào, ông Phết Phôm-phi-phác đã phối hợp, gỡ vướng mắc cho dự án.

Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Phương phải thực hiện và tuân thủ pháp luật địa phương, sử dụng công nghệ cao, bảo vệ môi trường và khai thác đến đâu hoàn thổ đến đó, trồng rừng lại cho địa phương. Công ty cần quan tâm đến công tác an sinh xã hội, đóng góp đầy đủ nghĩa vụ cho ngân sách Lào, chăm sóc đời sống công nhân và người lao động, đặc biệt là công nhân Việt Nam sang Lào làm việc.

“Tôi mong chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp làm ăn phát triển, nếu có khó khăn thì tháo gỡ vướng mắc. Dự án thành công là một minh chứng vun đắp quan hệ hai nước. Hy vọng dự án này sẽ là hình mẫu cho quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia trên tất cả các lĩnh vực”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ.

Về phía Lào, Bộ trưởng Phết Phôm-phi-phác thống nhất việc thúc đẩy các dự án, củng cố các mối quan hệ hai nước. Ông cho biết Chính phủ Lào rất ủng hộ dự án đầu tư của Công ty Việt Phương. Với những vấn đề còn tồn tại, hai bên sẽ hướng đến mục tiêu chung, phù hợp với luật pháp của Lào và quốc tế.

“Tôi cũng nhất trí với ý kiến của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng về việc triển khai dự án sao cho hoàn thành tốt nhất, làm sao hai bên cùng có lợi ích, bảo vệ được môi trường. Lào sẽ tạo điều kiện tốt nhất, phù hợp pháp luật của Lào cho dự án cũng như các dự án khác của Lào,” ông Phết Phôm-phi-phác cam kết./.