Qua 35 năm tổ chức biên soạn, phát hành và sử dụng, Bản tin Sinh hoạt chi bộ của Ban Tuyên giáo Trung ương đã không ngừng được đổi mới, nâng cao chất lượng, ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí quan trọng trong sinh hoạt của tổ chức đảng, là tài liệu chính thống, có tính định hướng, góp phần vào công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Trong Đảng và ngoài Đảng có nhận rõ tình hình mới, hiểu rõ nhiệm vụ mới, thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất... tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”.

Sau gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đất nước ta từ một nước nghèo nàn, cơ sở vật chất - kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội lạc hậu, trình độ thấp, đến nay đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình; văn hóa, xã hội tiếp tục phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được cải thiện; công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có bước đột phá; khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố; chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh, độc lập, chủ quyền được giữ vững; vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Việt Nam đang thực hiện có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, từng bước ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chế độ tăng lên.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc với ngành Tuyên giáo ngày 01/8/2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Nhìn một cách tổng quát, khách quan, đất nước ta thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Đây là công sức của toàn Đảng, toàn dân, trong đó, có công lao rất lớn của công tác tư tưởng, văn hóa, khoa giáo, văn học nghệ thuật. Công tác tuyên giáo góp phần tích lũy kết quả dần dần, từ lượng chuyển thành chất. Nếu như tư tưởng không thông, làm sao có thể đạt được những kết quả đó”.

Trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới đất nước dưới sự khởi xướng và lãnh đạo của Đảng, nảy sinh nhiều vấn đề mới, vấn đề khó, phức tạp, thậm chí chưa có tiền lệ, đòi hỏi phải có sự thống nhất cao trong toàn Đảng, trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Trước bối cảnh tình hình đó, nhằm cung cấp thông tin cho cán bộ, đảng viên, tạo sự đoàn kết, nhất trí, đồng thuận cao nhất trong triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị to lớn của Đảng, của đất nước, năm 1989, Bản tin Sinh hoạt chi bộ do Ban Tuyên giáo Trung ương đề xuất, biên soạn, phát hành đã ra số đầu tiên. Qua 35 năm tổ chức biên soạn, phát hành và sử dụng, Bản tin đã không ngừng được đổi mới, nâng cao chất lượng, ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí quan trọng trong sinh hoạt của tổ chức đảng, là tài liệu chính thống, có tính định hướng, góp phần vào công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức. 

Những ngày đầu mới ra đời, khi các nguồn thông tin còn rất hạn chế, các phương tiện truyền thông và mạng xã hội chưa bùng nổ, phát triển, tình trạng khan hiếm, thiếu thông tin còn khá phổ biến, không đáp ứng được nhu cầu chính đáng về thông tin cho cán bộ, đảng viên; cùng với các kênh thông tin khác của Đảng, Bản tin Sinh hoạt chi bộ đã đảm nhiệm vai trò, vị thế hết sức quan trọng trong việc cung cấp những thông tin chính thống, chính xác, khá toàn diện và kịp thời cho cán bộ, đảng viên phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cũng như yêu cầu của sinh hoạt chi bộ định kỳ lúc bấy giờ.

Những năm qua, Bản tin Sinh hoạt chi bộ đã nỗ lực đổi mới nội dung và hình thức để ngày càng phù hợp với thực tiễn. Bản tin đã khẳng định được những đặc trưng riêng của một tài liệu đặc biệt dùng trong nội bộ Đảng, thể hiện sâu sắc ở tính chính thống, tính định hướng, tính hệ thống, tính trọng tâm, góp phần đắc lực vào việc thống nhất nhận thức trong Đảng, sự đồng thuận trong Nhân dân. Nhiều bài viết, số chuyên đề của Bản tin Sinh hoạt chi bộ đã cung cấp những thông tin trong nội bộ Đảng, giúp cho cán bộ, đảng viên nhận thức đúng, đầy đủ quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về chủ trương mới hoặc vấn đề, sự kiện phức tạp; góp phần làm giảm những điểm nóng, những vấn đề bức xúc cho cán bộ, đảng viên, Nhân dân.

Để góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin, đẩy lùi những tác động tiêu cực, Bản tin đã có nhiều bài viết tác động đến nhận thức chính trị, tư tưởng trong Đảng và xã hội, giúp cán bộ, đảng viên và Nhân dân nhận thức rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan; củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, khẳng định sự đúng đắn của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội theo các nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; góp phần quan trọng vào việc giữ vững sự ổn định chính trị của đất nước. Ví dụ những thông tin, bài viết trước biến cố lớn như: Sự kiện mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và nhiều nước Đông Âu sụp đổ; quan hệ căng thẳng giữa các nước lớn do xung đột lợi ích chính trị, lợi ích kinh tế như quan hệ Mỹ - Trung, Cuộc xung đột Nga - Ucraina ...; những vấn đề nhạy cảm như: Biển Đông, mâu thuẫn tôn giáo, dân tộc; công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và những vụ đại án liên quan đến cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước; những vấn đề bức xúc trong nội bộ Nhân dân như khiếu kiện đất đai, phản hồi chính sách, pháp luật mới; những vấn đề chưa từng có trong lịch sử như đại dịch Covid -19 ...

Thời gian gần đây, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Các thế lực thù địch và các phần tử phản động, cơ hội chính trị đã gia tăng các hoạt động chống phá. Chúng tập trung khai thác, khoét sâu vào những hạn chế, yếu kém trong triển khai thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên lĩnh vực kinh tế - xã hội để xuyên tạc vụ việc, kích động Nhân dân tạo thành “điểm nóng”. Bản tin đã có những bài viết định hướng tư tưởng, dư luận xã hội, cung cấp một cách hệ thống về nguyên nhân, diễn biến, bản chất vụ việc. Cùng với các tài liệu tuyên truyền khác, Bản tin Sinh hoạt chi bộ đã góp phần định hướng thông tin tuyên truyền đối nội, đối ngoại kịp thời, hiệu quả, góp phần quan trọng vào công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ quốc gia; nâng cao tinh thần cảnh giác cho cán bộ, đảng viên, thực hiện tinh thần chủ động của Chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

35 năm qua, Bản tin Sinh hoạt chi bộ đã khẳng định vị trí, vai trò, góp phần quan trọng vào thực hiện chủ trương tăng cường sức chiến đấu của đảng viên, của tổ chức chi bộ đảng thông qua đổi mới nội dung sinh hoạt chi bộ theo tinh thần Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư khóa X về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”. Với những nội dung truyền tải, Bản tin thực sự là một công cụ góp phần vào công tác giáo dục tư tưởng, lãnh đạo tư tưởng trong Đảng và trong xã hội; góp phần chống sự suy thoái từ ngay trong tư tưởng mỗi đảng viên, sự suy thoái ngay trong nội bộ Đảng.

Trong những năm tới, tình hình thế giới và trong nước có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen; đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề, phức tạp hơn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra mục tiêu: “Đến năm 2025, kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam) trở thành nước phát triển, thu nhập cao”. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 - 2030 đã xác định: Việt Nam phấn đấu đến năm 2030, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 7.500 USD. Trong 5 năm tới (2021 - 2025), Việt Nam xác định tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân đạt khoảng 6,5 - 7%/năm. Đến năm 2025, GDP bình quân đầu người khoảng 4.700 - 5.000USD.

Trong quá trình triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ trên, nhiều vấn đề mới đặt ra, tác động cả tích cực và tiêu cực đến tư tưởng, tình cảm, tâm trạng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Do vậy, Bản tin Sinh hoạt chi bộ cần bám sát chủ trương, chính sách, các nhiệm vụ chính trị đó để góp phần phổ biến, lan tỏa, tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong Nhân dân, xây dựng ý chí, khát vọng và quyết tâm thực hiện.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói: “Làm tốt hơn nữa công tác xây dựng Đảng về chính trị tư tưởng. Phải làm rõ nghĩa chính trị là chính trị nào, tư tưởng là tư tưởng nào? Đó chính là nền tảng tư tưởng, mục tiêu lý tưởng, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định con đường đã đi. Tuyệt đối không dao động, mơ hồ. Làm thế nào để công tác tư tưởng truyền vào mỗi cán bộ, vào Nhân dân sự kiên định tư tưởng chính trị, kiên định hướng đi, không được chệch hướng”. Bản tin Sinh hoạt chi bộ trong thời gian tới sẽ phải góp phần đắc lực hơn nữa vào nhiệm vụ xây dựng Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng như chỉ đạo của Tổng Bí thư.

Trong giai đoạn hiện nay, thông tin đang ngày càng trở nên đặc biệt quan trọng, trở thành một nguồn lực lớn cho quá trình phát triển; Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang mở ra một sự nhảy vọt thần kỳ trên lĩnh vực thông tin; Sự bùng nổ thông tin trong kỷ nguyên số đã tạo ra nhiều thời cơ nhưng cũng có không ít thách thức đối với xã hội. Vì vậy, công tác biên soạn, phát hành và sử dụng Bản tin phục vụ sinh hoạt chi bộ của Ban Tuyên giáo Trung ương và của các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương cần thống nhất nhận thức trong một số vấn đề sau:

- Giải quyết thỏa đáng mối quan hệ giữa tính định hướng và tính thời sự. Xác định đây là loại tài liệu đặc biệt phục vụ sinh hoạt chi bộ, trong nội bộ Đảng, do đó nó không phải là thông tin hàng ngày mà là những thông tin cần thiết, có trọng tâm, cần phổ biến cho cán bộ đảng viên, để cán bộ đảng viên hiểu đúng bản chất, tránh bị nhiễu loạn thông tin, tránh tình trạng thừa thông tin vô bổ, nhưng thiếu thông tin có định hướng, thông tin hữu ích.

- Chủ động thông tin và nâng cao tính định hướng chính trị của Bản tin. Luôn bám sát đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tăng cường phối hợp với Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, đoàn thể để chủ động có nguồn thông tin đầy đủ, nhanh và chính xác phục vụ công tác tuyên truyền. Tăng cường tham vấn ý kiến chuyên gia trên tất cả các lĩnh vực để bảo đảm chất lượng thông tin tuyên truyền có tính khoa học, sát thực tiễn, giải pháp khả thi. Lựa chọn những thông tin cơ bản, cấp bách, quan trọng để tuyên truyền có trọng tâm, trọng điểm.

- Xử lý tốt mối quan hệ giữa thông tin công khai và thông tin mật, thông tin nội bộ, có phương án giải mật thông tin. Chúng ta đã có những quy định mới về cung cấp thông tin: Trong Đảng có các văn bản bảo đảm quyền được thông tin cho cán bộ, đảng viên; Quyết định số 238-QĐ/TW,ngày 30/9/2020 của Ban Bí thư về Quy chế phối hợp giữa Ban Tuyên giáo các cấp với cơ quan nhà nước cùng cấp trong việc thực thi pháp luật, triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết các vấn đề nổi cộm, Nhân dân quan tâm; Quy định số 116-QĐ/TW, ngày 28/7/2023 của Ban Bí thư về chỉ đạo, định hướng và cung cấp thông tin, tuyên truyền phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Luật tiếp cận thông tin; Nghị định số 09/2017/NĐ-CP quy định chi tiết việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính nhà nước. Do đó,những người biên soạn Bản tin Sinh hoạt chi bộ cần tích cực khai thác các nguồn thông tin theo quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước để phục vụ hiệu quả việc nâng cao chất lượng sinh hoạt của mỗi chi bộ, đảng viên.

- Các cấp ủy đảng cần tăng cường chỉ đạo, kiểm tra công tác biên soạn, phát hành và sử dụng Bản tin trong sinh hoạt chi bộ, đổi mới theo tinh thần Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư khóa X về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”.

Sau hoạt động tổng kết 10 năm (1989-1998 ), 20 năm (1989- 2009), việc Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo tổng kết 35 năm biên soạn, phát hành và sử dụng Bản tin Sinh hoạt chi bộ (1989 - 2024) là một dịp ý nghĩa để các cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương, đơn vị trên cả nước trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm để thực hiện ngày càng chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ chính trị, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Trong giai đoạn mới với những thời cơ và thách thức mới, hy vọng và tin tưởng Bản tin Sinh hoạt chi bộ của Ban Tuyên giáo Trung ương và của các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của mình, giữ vững vị thế là một tài liệu quan trọng phục vụ sinh hoạt chi bộ; góp phần vào mục tiêu, nhiệm vụ đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ của Đảng./.

TS. Đỗ Phương Thảo

Giám đốc Trung tâm Thông tin công tác tuyên giáo, Ban Tuyên giáo Trung ương