Hiện nay, chuyển đổi số trở thành xu thế tất yếu và là yêu cầu cấp bách trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, trong đó có công tác Tuyên giáo và Dân vận - những lĩnh vực then chốt trong công tác xây dựng Đảng, giữ vững niềm tin của Nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tận dụng những ưu thế của chuyển đổi số, đội ngũ cán bộ, công chức ngành Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh Trà Vinh đã phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, vươn mình, phát triển bứt phá để đồng hành cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là ứng dụng công nghệ, mà rộng hơn, là sự thay đổi toàn diện phương thức hoạt động của hệ thống chính trị. Từ việc thu thập, xử lý thông tin đến cách thức tiếp cận, tương tác với người dân đều phải thay đổi, lấy dữ liệu làm trung tâm và công nghệ số làm công cụ. Đặc biệt, sự phát triển của internet, mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data)... đã tạo ra không gian truyền thông mới - không gian mạng - nơi diễn ra sôi động cuộc đấu tranh tư tưởng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời là nơi vận động, tập hợp lực lượng, phát huy vai trò của Nhân dân. Tốc độ lan truyền thông tin trên mạng xã hội vượt xa các phương tiện truyền thông truyền thống, kéo theo nhiều thông tin xấu độc, sai lệch, xuyên tạc, kích động chống phá Đảng, Nhà nước. Nhiều tổ chức, cá nhân thù địch lợi dụng không gian mạng để thao túng dư luận, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân. Trong khi, nhiều cán bộ, đảng viên vẫn còn tâm lý ngại thay đổi, thiếu kỹ năng công nghệ, chưa thích ứng với môi trường số. Do đó, chuyển đổi số trong công tác tuyên giáo và dân vận không chỉ giúp tối ưu nguồn lực mà còn mở ra cơ hội đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng trong thời đại số.

Yêu cầu đặt ra là phải đổi mới tư duy, phương thức hoạt động, công tác tuyên giáo, dân vận phải nhanh chóng chuyển đổi từ “tuyên truyền một chiều” sang “đối thoại số”; từ “vận động truyền thống” sang “vận động thông minh”; từ “tiếp cận tập trung” sang “cá nhân hóa nội dung”. Cán bộ tuyên giáo, dân vận cần được trang bị tư duy số, kỹ năng số, chủ động làm chủ công nghệ, biết sử dụng mạng xã hội, các nền tảng truyền thông số như một công cụ chiến lược.

Phải xây dựng hệ sinh thái tuyên giáo - dân vận số, lấy người dân làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng và công nghệ làm động lực. Chuyển mạnh từ truyền thông một chiều sang truyền thông tương tác. Mỗi cán bộ tuyên giáo, dân vận cần trở thành “người sáng tạo nội dung” trên mạng xã hội, có khả năng viết ngắn, quay clip, kể chuyện hấp dẫn mà vẫn giữ vững định hướng chính trị.

Đặc biệt, cần phân khúc hóa đối tượng: Nội dung dành cho cán bộ, đảng viên sẽ khác với nội dung dành cho thanh niên, nông dân, đồng bào dân tộc thiểu số... Từ đó cá nhân hóa hình thức tuyên truyền phù hợp, tăng hiệu quả tiếp cận. Chủ động xây dựng “thông điệp ngắn - hình ảnh mạnh - kênh phân phối rộng”. Mỗi chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước cần được “diễn giải lại” bằng ngôn ngữ đời thường, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ chia sẻ.

Trong thời gian qua, công tác tuyên giáo và dân vận ở nhiều địa phương tại tỉnh Trà Vinh đã có những chuyển biến tích cực để thích ứng với chuyển đổi số. Cụ thể: Hệ thống tuyên giáo các cấp đã tích cực đổi mới phương thức tuyên truyền: xây dựng các fanpage, trang thông tin điện tử, sản xuất video clip, infographic để tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước một cách sinh động, dễ hiểu.

Hiện nay, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ đang duy trì hoạt động hiệu quả các trang mạng xã hội như: 02 trang facebook “Nghị quyết và Cuộc sống” với 54.000 lượt thích và 59.000 lượt theo dõi, fanpage “Trà Vinh 24/7” với 63.000 lượt thích và 77.000 lượt theo dõi; 02 kênh tiktok “Nghiquyetvacuocsong”, “Anhdeptravinh”; 01 trang Thông tin điện tử (https://travinh.dcs.vn); 01 trang sách điện tử (chuyendoiso.tuyengiaotravinh.vn) và 01 trang Zalo Official Account,… Trong năm 2024, các nền tảng mạng xã hội nêu trên đã đăng trên 3.000 bài viết tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các ngày kỷ niệm, sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh, với số lượng trên 20.000 lượt người theo dõi.

Cùng với đó, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đã triển khai số hóa các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, của Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ thành các video clip, infographic, bài viết ngắn gọn, hình ảnh trực quan, đem đến trải nghiệm hấp dẫn thu hút người xem. Điều này không chỉ giúp thông tin dễ tiếp cận mà còn tăng tính thẩm mỹ, thu hút sự quan tâm của nhiều đối tượng, đặc biệt là cán bộ hưu trí, giới trẻ,... Đây là những kênh giữ vai trò định hướng thông tin, truyền thông các chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái thù địch trên không gian mạng một cách có hiệu quả. Công tác nắm bắt, phân tích dư luận xã hội trên môi trường mạng đã được đẩy mạnh, góp phần kịp thời định hướng, phản bác các luận điệu xuyên tạc, sai trái, góp phần định hướng tư tưởng tích cực và xây dựng môi trường mạng lành mạnh. Đặc biệt, sự tương tác giữa Đảng và người dân được tăng cường thông qua các nền tảng số.

Từ kinh nghiệm thực tiễn trong chuyển đổi số công tác tuyên giáo và dân vận tại tỉnh Trà Vinh có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Một là, đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo, chỉ đạo: Chuyển đổi số phải bắt đầu từ tư duy. Cần nhận thức đầy đủ rằng chuyển đổi số không chỉ để "theo kịp thời đại" mà là để phục vụ Nhân dân tốt hơn, nâng cao hiệu lực công tác tư tưởng - dân vận, xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Hai là, xây dựng hạ tầng số và hệ sinh thái số ngành Tuyên giáo - Dân vận: Đầu tư hệ thống phần mềm dùng chung cho tuyên giáo, dân vận các cấp: hệ thống thu thập và phân tích dư luận xã hội. Tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành, địa phương trong toàn hệ thống chính trị. Xây dựng kho dữ liệu số tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị.

Ba là, phát triển đội ngũ cán bộ "hai trong một": vững tư tưởng - giỏi công nghệ: Tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng số, kỹ năng truyền thông số cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo, dân vận. Khuyến khích cán bộ trẻ tham gia sáng tạo nội dung số, sản xuất các sản phẩm truyền thông hiện đại (video, podcast, đồ họa tương tác, v.v…). Có cơ chế khuyến khích, khen thưởng đối với những mô hình, sáng kiến chuyển đổi số hiệu quả.

Bốn là, nâng cao hiệu quả truyền thông chính trị trong không gian mạng: Đẩy mạnh xây dựng các nền tảng truyền thông số mang dấu ấn của hệ thống chính trị: trang fanpage, kênh Youtube, Zalo OA của Ban Tuyên giáo và Dân vận các cấp. Chủ động cung cấp thông tin chính thống, chính xác, kịp thời lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu.

Năm là, tăng cường công tác dân vận trên nền tảng số: Triển khai thí điểm “dân vận số” trong đó ứng dụng công nghệ vào việc tiếp nhận kiến nghị, góp ý của người dân; công khai quá trình giải quyết để nâng cao niềm tin. Xây dựng cổng thông tin dân vận để người dân phản ánh, giám sát, hiến kế và tham gia giám sát thực hiện chính sách tại cơ sở. Kết nối hiệu quả các nhóm Facebook/Zalo cộng đồng dân cư với hệ thống chính trị cơ sở để kịp thời nắm bắt, đối thoại và đồng hành cùng dân.

Trong hành trình chuyển đổi số, mỗi cán bộ làm công tác tuyên giáo và dân vận cần là “chiến sĩ số”, kiên định về chính trị, tư tưởng, nhạy bén trong truyền thông, linh hoạt trong tương tác và sáng tạo trong hành động. Công tác tuyên giáo và dân vận muốn hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình trong giai đoạn cách mạng công nghiệp 4.0, phải đổi mới căn bản cả về tư duy lẫn hành động. Phải biến thách thức thành cơ hội, lấy công nghệ làm động lực, lấy dữ liệu làm nền tảng và lấy Nhân dân làm trung tâm. Với tinh thần đổi mới, sáng tạo của đội ngũ cán bộ các cấp, công tác tuyên giáo và dân vận sẽ ngày càng vươn xa, lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.

Huỳnh Thanh Trị

Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Trà Vinh