Trưởng ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật vẫn thiếu quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong thực hiện điều tra cơ bản về tài nguyên nước.

Chiều 14/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).

Nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, về bảo vệ tài nguyên nước và phục hồi nguồn nước, có ý kiến đề nghị tăng cường công tác hậu kiểm, bổ sung quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn, tiêu chí để quản lý tài nguyên nước mặt và giao Chính phủ quy định cụ thể về nội dung này.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quản lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với các quy định mang tính kỹ thuật như bảo đảm sự lưu thông của dòng chảy tại Điều 25; phòng, chống ô nhiễm nước biển tại Điều 33; khai thác tài nguyên nước cho sinh hoạt tại Điều 43; thu gom, xử lý nước đã qua sử dụng trong sản xuất công nghiệp, khai thác và chế biến khoáng sản tại Điều 47; phòng, chống xâm nhập mặn tại Điều 64; phòng, chống sụt, lún đất tại Điều 65; phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông, hồ tại Điều 66.

Về công cụ kinh tế, chính sách và nguồn lực cho tài nguyên nước, có ý kiến đề nghị nghiên cứu bỏ quy định thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước đối với hoạt động khai thác nước mặt phục vụ sản xuất nông nghiệp vì có thể làm tăng thêm chi phí cho nông dân. Cơ quan thẩm tra nhận thấy, việc thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp nhằm đảm bảo công bằng giữa các đối tượng khai thác, sử dụng nước, góp phần nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, tránh lãng phí tài nguyên nước.

Ngoài ra, việc triển khai thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước cho sản xuất nông nghiệp được thực hiện theo lộ trình và chỉ thu khi nhà nước thu thủy lợi phí, được quy định tại khoản 3 Điều 86.

Theo báo cáo của Chính phủ, quá trình xây dựng Luật đã có đánh giá tác động, lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động của chính sách đối với việc thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước tại nội dung đánh giá chính sách về tài nguyên nước. Đồng thời, dự thảo Luật đã giao Chính phủ quy định chi tiết về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước tại khoản 6 Điều 69. Do đó, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Bảo đảm tính công bằng, hợp lý, linh hoạt

Phát biểu tại phiên họp, Trưởng ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, điều tra cơ bản tài nguyên nước là một trong những nội dung rất quan trọng trong Luật này. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, bà Nguyễn Thị Thanh cho rằng, dự thảo Luật vẫn thiếu quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong thực hiện điều tra cơ bản về tài nguyên nước.

Trưởng ban Công tác đại biểu đề nghị tham khảo thêm Luật Dầu khí (sửa đổi) để quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước. Vấn đề quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân phải do Luật định, tránh việc chỉ có 2 Điều (Điều 9, 10) giao Chính phủ quy định chi tiết như trong dự thảo Luật.

Về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia tài nguyên nước, bà Nguyễn Thị Thanh phân tích, dự thảo Luật quy định tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước có trách nhiệm cung cấp, cập nhật thông tin, dữ liệu về tài nguyên nước và số liệu quan trắc thông qua Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia.

Trưởng ban Công tác đại biểu đề nghị cân nhắc tính khả thi trong việc áp dụng quy định này đối với cá nhân khai thác sử dụng tài nguyên nước, nhất là cá nhân ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp với các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội. Các nội dung tiếp thu, giải trình cơ bản hợp lý, đạt sự đồng thuận, thống nhất cao. Dự thảo Luật đến nay có chất lượng tốt, đủ điều kiện trình Quốc hội biểu quyết thông qua.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tán thành với các nhóm vấn đề đã tiếp thu, giải trình, chỉnh lý như đã nêu trong Báo cáo; đồng thời đề nghị Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp thu tối đa ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện thêm một số nội dung.

Về quy định cấp quyền khai thác tài nguyên nước đối với hoạt động khai thác nước mặt phục vụ sản xuất nông nghiệp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan tiếp tục phối hợp nghiên cứu, trao đổi thêm để bảo đảm được tính công bằng, hợp lý, linh hoạt hơn.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát, quy định chặt chẽ, cụ thể hơn điều kiện, năng lực của các tổ chức, cá nhân khi xã hội hóa, bảo đảm các quyết định điều hòa, phân bổ nguồn nước, các quyết định chỉ đạo vận hành các hồ chứa, liên hồ chứa theo thời gian thực để tối ưu hóa hiệu quả lợi ích sử dụng nước; bảo đảm an toàn tuyệt đối tính mạng, tài sản của nhân dân các vùng hạ du và quan trọng nhất là năng lực của doanh nghiệp tham gia xã hội hóa./.