Cách mạng tháng Tám năm 1945 là bản hùng ca của ý chí quật khởi và khát vọng tự do, khai sinh Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới

Trải qua 80 năm với bao thăng trầm, Việt Nam đã vươn mình mạnh mẽ trở thành một quốc gia có tiềm lực phát triển, hội nhập sâu rộng, vị thế và uy tín quốc tế ngày càng được khẳng định.

Đó là nhận định của Giáo sư-Tiến sỹ Ngô Thị Phương Lan, Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tại Hội thảo khoa học quốc tế "Từ Cách mạng tháng Tám đến kỷ nguyên phát triển mới: Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước" diễn ra ngày 15/8, tại Hà Nội.

Theo Giáo sư-Tiến sỹ Ngô Thị Phương Lan, Cách mạng tháng Tám năm 1945 là bản hùng ca của ý chí quật khởi và khát vọng tự do, khai sinh Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập, tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Ngay sau ánh hào quang của ngày độc lập, đất nước ta phải đối diện với tình thế hiểm nghèo chưa từng có. Một tình thế được ví như “ngàn cân treo sợi tóc,” thù trong, giặc ngoài bủa vây. Hơn 90% dân số mù chữ, nạn đói tàn khốc cướp đi sinh mạng hàng triệu người, ngân khố trống rỗng, bộ máy chính quyền cách mạng vừa ra đời còn non yếu.

Thế nhưng, như con thuyền nhỏ giữa bão tố, dân tộc Việt Nam đã vững vàng vượt sóng nhờ tay chèo kiên định của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Chúng ta đã giữ vững nền độc lập, bảo vệ thành quả cách mạng và đặt nền móng cho công cuộc kiến thiết quốc gia.

Thế hệ hôm nay không phải cầm súng chiến đấu như các thế hệ cha anh, nhưng có trách nhiệm tiếp nối truyền thống yêu nước và đoàn kết đáng tự hào đó trên các “mặt trận” khác: Khoa học, giáo dục, văn hóa và kinh tế.

Hội thảo khoa học quốc tế Từ Cách mạng tháng Tám đến kỷ nguyên phát triển mới: Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước chính là minh chứng sống động tinh thần đoàn kết nhân dân, sự hợp tác bền chặt, gắn bó; sự hội tụ trí tuệ và khát vọng cống hiến của hai Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ở hai đầu đất nước.

Hội thảo quy tụ gần 200 nhà khoa học, học giả trong và ngoài nước, với 150 báo cáo tham luận công phu, được triển khai qua ba tiểu ban: Cách mạng tháng Tám năm 1945 trong lịch sử Việt Nam và vị thế quốc tế; 80 năm xây dựng và phát triển đất nước (1945-2025); Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới.

Với sự phong phú về lĩnh vực nghiên cứu, từ lịch sử, chính trị, ngoại giao đến kinh tế, văn hóa, xã hội, cùng với sự hiện diện đông đảo của các học giả uy tín trong nước và quốc tế góp phần mở ra những phân tích sắc bén, những phát hiện mới mẻ và những khuyến nghị có giá trị khoa học và thực tiễn.

Đặc biệt, phiên toàn thể cung cấp cái nhìn toàn cảnh về vị thế của Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Từ đây, gợi mở những vấn đề cốt lõi của lịch sử và đương đại, những yếu tố mang tính nền tảng trong công cuộc phát triển Việt Nam hiện nay.

Nhiều ý kiến tại Hội thảo không chỉ khẳng định vị thế của sự kiện trong lịch sử dân tộc mà còn làm rõ tính quốc tế, đặt Cách mạng tháng Tám trong “cơn bão cách mạng thế giới” lúc bấy giờ. Những vấn đề cốt lõi như cuộc đấu tranh ngoại giao của Mặt trận Việt Minh, nghệ thuật chớp thời cơ và bài học kinh nghiệm cho công cuộc đổi mới, và tính quốc tế trong Hiến pháp năm 1946 được thảo luận, mang lại những góc nhìn sâu sắc.

Các học giả cũng phân tích các chính sách đối ngoại, điển hình là quá trình hòa giải và xây dựng quan hệ đối tác với Hoa Kỳ, Pháp, Nhật Bản, cũng như chính sách đối với kiều bào nhằm phát huy sức mạnh dân tộc. Các giá trị cốt lõi của Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 được xem xét trong mối liên hệ với khát vọng phát triển quốc gia thời kỳ hội nhập, khẳng định giá trị bền vững của Cách mạng tháng Tám đối với tiến trình lịch sử dân tộc.

Nhiều ý kiến đại biểu tập trung làm rõ dấu ấn Việt Nam trong hành trình 80 năm lập quốc và phân tích con đường phát triển đặc thù của Việt Nam so với khu vực Đông Á. Từ đây, bàn luận về cách thức Việt Nam khẳng định bản lĩnh, hội nhập quốc tế một cách có trách nhiệm, đồng thời kế thừa di sản Cách mạng tháng Tám để xây dựng uy tín quốc tế trong kỷ nguyên mới. Một hướng đi đáng chú ý là phát huy hệ thống di sản văn hóa gắn với Cách mạng tháng Tám để trở thành nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa, cho thấy sự kết nối giữa quá khứ và tương lai./.