Họa sỹ Đỗ Sơn là một trong những tên tuổi nghệ thuật nổi bật thời kỳ Đổi mới, ghi dấu với nét cọ phóng khoáng và bảng màu rực rỡ đặc trưng, được nhận xét là ngây thơ, bản năng nhưng không hề ngây ngô.

Kéo dài từ nay đến hết ngày 9/10 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam là triển lãm tranh cá nhân lần năm của họa sỹ Đỗ Sơn. Ông được đánh giá là tên tuổi nổi bật trong giai đoạn đổi mới của hội họa Việt Nam, sở hữu bút pháp bản năng và phóng khoáng, thể hiện tinh thần lạc quan, yêu cái đẹp.

Hơn 90 bức tranh được mang đến triển lãm thuộc nhiều thể loại từ ký họa, phong cảnh, nuy đến trừu tượng. Trong đó, tranh nuy vẽ phụ nữ khỏa thân của ông là nổi bật nhất, có nhiều tác phẩm được bán trong và ngoài nước mà họa sỹ cho biết là đủ để ông "mua được nhiều căn nhà."

Theo đuổi đề tài nuy đã hơn nửa thế kỷ, họa sỹ muốn tôn vinh người phụ nữ như một nguồn cảm hứng của cái đẹp. “Với tôi, vẻ đẹp phụ nữ nằm ở sự mềm mại, hồn hậu, ở những nét bình dị như một cơ thể đầy đặn, chứ không phải thứ hoàn hảo như chụp ảnh, bởi tranh khác với sự thật trần trụi. Phải có nghệ thuật, cảm xúc, sự nâng đỡ của cái đẹp" - họa sỹ chia sẻ.

Giới chuyên môn nhận định họa sỹ Đỗ Sơn sở hữu ngôn ngữ biểu hiện vô cùng mạnh mẽ, đặc biệt là trong các tranh nuy. Người mẫu ông chọn phần lớn cái vẻ đẹp hình thể theo phong cách phồn thực: Hông nở, eo thon, ngực lớn, hầu hết đang ở trong một sinh hoạt thường ngày hoặc ở trạng thái nghỉ, thư giãn thoải mái.

“Đó không chỉ là gu thẩm mỹ của ông, nó còn là nguyên cớ rất lớn để ông có thể sử dụng bút pháp hội họa biểu hiện một cách hết sức mạnh mẽ” - nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông (Đại học Mỹ thuật Việt Nam) nhận xét - “Với một bản màu nguyên, vẽ gần như trực tiếp từ các tuýp màu, họa sỹ không cần chú ý đến ánh sáng hay là cấu trúc của hình khối, mà vẫn bộc lộ được sức sống mang dấu ấn của văn hóa Việt Nam.”

Họa sỹ Đỗ Sơn say mê vẽ từ khi còn nhỏ. Ông từng hai lần theo học tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (sau này là Đại học Mỹ thuật Việt Nam). Lần một ông tốt nghiệp hệ trung cấp (1961-1964) trước khi vào quân ngũ; lần hai sau khi trở lại Hà Nội, hệ 5 năm (1973-1978), ở tuổi 30 tuổi khi đã có vợ và con.

Giới chuyên môn nhận định ở giai đoạn Đổi mới, song song với bộ tứ danh họa Nghiêm-Liên-Sáng-Phái đã xác lập danh tính từ trước, còn có những tên tuổi cũng dần định hình bản sắc riêng, tách ra khỏi dòng chảy chủ lực và chính thống (phong cách hiện thực xã hội chủ nghĩa), phần nhiều vẫn mang chất tuyên truyền.

Theo nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông, chính từ bản năng sáng tác và ưa tìm tòi đổi thay, họa sỹ Đỗ Sơn được công nhận là một trong những cái tên nổi bật nhất ở dòng chảy mới ấy.

Họa sỹ Lê Anh Vân, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, bạn học chung khóa vẽ với họa sỹ Đỗ Sơn nhận xét: “Từ xưa, tôi đã nhận thấy ở anh một tính cách hội họa rất trong sáng, tự do, phóng khoáng và bản năng cũng như những cảm thức về màu sắc đã làm nên chất riêng.

Người ta nói rằng tranh của anh vẽ như trẻ thơ, nhưng để đạt được sự trẻ thơ như thế trong nghệ thuật thì phải ở trình độ cao,” ông Anh Vân đánh giá, nhận định họa sỹ giỏi tiết chế, làm chủ ngôn ngữ tạo hình và bảng màu đặc trưng.

Đến nay, tranh của họa sỹ Đỗ Sơn đã có 8 tác phẩm trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đồng thời tranh được nhiều tổ chức, cá nhân ở 26 quốc gia và vùng lãnh thổ sưu tập, nổi bật như tại Bảo tàng Mỹ thuật Singapore, bộ sưu tập của Hoàng gia Morocco hay hãng Mobil (Mỹ).