Hiện nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng cá nuôi lồng chết hàng loạt trên sông Mã, đoạn chảy qua địa bàn huyện Bá Thước và Cẩm Thủy vẫn đang được các ngành chức năng làm rõ.

Ngày 5/5, theo thông tin từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thanh Hóa), kết quả xét nghiệm mẫu nước, mẫu cá lồng trên sông Mã đoạn chảy qua huyện Bá Thước và Cẩm Thủy khiến hàng chục tấn cá chết bất thường, nguyên nhân không phải do dịch bệnh.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục Thủy sản đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Bá Thước lấy mẫu cá và nước đi xét nghiệm. Kết quả cho thấy không phát hiện các bệnh truyền nhiễm, ký sinh trùng, nấm trên cá chết được lấy mẫu, có hiện tượng thiếu oxy hòa tan trong nước (DO) tác động làm cho cá chết.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã thực hiện lấy 3 mẫu cá yếu và chết để xét nghiệm, không phát hiện các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm (nấm, ký sinh trùng, vi khuẩn, KHV, SVCV và GRCV).

Đối với 6 mẫu nước cơ quan chức năng lấy xét nghiệm, kiểm tra về các chỉ tiêu phân tích COD, NH3, N-NO2+, H2S, P-PO43+, BOD5, TSS và vi khuẩn hiếm khí, tổng số kiểm tra đều nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN 08:2023/BTNMT) và TCVN 13952:2014: Nước nuôi trồng thủy sản nước ngọt- yêu cầu chất lượng.

Về 3/6 mẫu nước kiểm tra mật độ vi khuẩn Aeromonas tổng số vượt ngưỡng từ 1,1-1,2 lần theo TCVN 13952:2024, tuy nhiên không phát sinh vi khuẩn Aeromonas này trong mẫu cá; mật độ vi khuẩn tại ngưỡng này chưa gây chết cá và chưa làm giảm đáng kể lượng oxy hòa tan trong nước.

Cùng với đó, qua kết quả kiểm tra thực tế của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục Thủy sản và Ủy ban Nhân dân huyện Bá Thước cho thấy cá chết trên sông Mã đoạn chảy qua địa bàn huyện Bá Thước không có biểu hiện lâm sàng của bệnh truyền nhiễm, bệnh ký sinh trùng, nấm trên cá, khi mổ khám thấy các cơ quan nội tạng hoàn toàn bình thường.

Cá chết ở nhiều loài như cá trắm cỏ, cá lăng, cá nheo…, và nhiều độ tuổi khác nhau. Có hiện tượng cá tự nhiên ngoi lên mặt nước, dạt vào bờ, đặc biệt có hiện tượng cá, cua tự nhiên chết như tại xã Thiết Ống, thị trấn Cành Nàng.

Chỉ số oxy hòa tan (DO) đo được tại thời điểm có hiện tượng cá chết từ 3,1-3,3 mg/l, thấp hơn ngưỡng thích hợp. Sau khi hướng dẫn người dân di chuyển cá đến nơi có nguồn nước khác như gần cửa khe, suối, mương, ao và sục tăng cường khí oxy hoặc bơm nước sạch từ giếng, giếng khoan vào lồng nuôi thì cá hồi lại bình thường.

Để kịp thời khắc phục hậu quả thiệt hại, sớm đưa sản xuất ổn định trở lại, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa đề nghị Ủy ban Nhân dân huyện Bá Thước, Cẩm Thủy tiếp tục phân công cán bộ phụ trách địa bàn, tăng cường giám sát để phát hiện các trường hợp có động vật, thủy sản chết, báo cáo và thực hiện kịp thời các biện pháp khắc phục, xử lý giảm thiệt hại; tổ chức rà soát, thống kê và báo cáo đầy đủ tình hình thiệt hại.

Địa phương chỉ đạo phòng, ban, đơn vị và Ủy ban Nhân dân các xã, thị trấn tiếp tục hướng dẫn người dân các biện pháp kỹ thuật như di chuyển, vệ sinh lồng nuôi, dùng máy bơm, máy sục khí để tăng cường oxy hòa tan; nếu tiếp tục xảy ra hiện tượng cá chết, tổ chức thu gom, xử lý theo đúng quy định, đảm bảo vệ sinh môi trường, vệ sinh thú y.

Các địa phương phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường tần suất công tác quan trắc, giám sát môi trường để cảnh báo sớm cho người dân, giảm thiểu thiệt hại, đảm bảo sức khỏe của người dân.

Ủy ban Nhân dân huyện Bá Thước phối hợp với cơ quan quản lý về môi trường thực hiện kiểm tra, giám sát về môi trường, đánh giá thực trạng, đánh giá tác động của môi trường trên đoạn sông Mã chảy qua địa bàn huyện.

Theo báo cáo của Ủy ban Nhân dân huyện Bá Thước, sau khi kiểm tra thực tế cho thấy, có hiện tượng cá chết lác đác, nhỏ lẻ, ở một số hộ dân trên sông Mã đoạn chảy qua địa bàn huyện Bá Thước từ ngày 20/3/2024 và sau đó cá chết nhiều từ ngày 27/4/2024.

Ngoài cá nuôi lồng còn có hiện tượng cá tự nhiên ngoi lên mặt nước, dạt vào bờ. Đến ngày 3/5, tổng trọng lượng cá chết là hơn 12 tấn ở 226 lồng cá của 171 hộ.

Tại huyện Cẩm Thủy, từ ngày 3/5, trên sông Mã đoạn chảy qua địa bàn xã Cẩm Thành, huyện Cẩm Thủy xảy ra hiện tượng cá trắm nuôi lồng chết tại 21/328 lồng, của 7 hộ, khối lượng thiệt hại khoảng gần 1 tấn (đây là xã tiếp giáp với huyện Bá Thước có sông Mã chảy qua).

Ủy ban Nhân dân huyện Cẩm Thủy đã chỉ đạo thu gom, tiêu hủy số lượng cá chết theo quy định, đảm bảo môi trường, vệ sinh thú y và hướng dẫn cho người dân các biện pháp khắc phục.

Hiện nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng cá nuôi lồng chết hàng loạt trên sông Mã, đoạn chảy qua địa bàn huyện Bá Thước và Cẩm Thủy vẫn đang được các ngành chức năng làm rõ./.