Theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, sau khi hợp nhất, Đảng bộ tỉnh phải có nghị quyết mới, đó chính là “trụ cột” để ra quy hoạch cho từng vùng, từng tỉnh chính xác và đáp ứng đúng yêu cầu thực tế.

Theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, ngày mai (12/6), Quốc hội sẽ thảo luận sau đó biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, thay vì ngày 1/7/2025 như đề xuất của Chính phủ.

Đánh giá của các đại biểu cho thấy đây là chủ trương đúng đắn, quyết tâm chính trị rất cao nhằm thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy; dư luận và ý kiến của Nhân dân đồng tình cao, mong chờ Nghị quyết về việc sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2025 sớm được thông qua.

Bên lề Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều 11/6, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) đã có một số trao đổi với phóng viên về chủ trương trên.

- Thưa đại biểu, ông đánh giá thế nào về quyết định lịch sử khi hợp nhất các tỉnh, thành phố vào ngay ngày mai, 12/6?

Đại biểu Nguyễn Quang Huân: Về sáp nhập các tỉnh thành, với tinh thần khẩn trương, sáng mai, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường và bấm nút thông qua để cố gắng đưa vào thực hiện sớm.

Nhìn chung, dư luận cử tri nhân dân rất ủng hộ chương trình sáp nhập, bởi đây là một phần trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy và không đơn giản chỉ có tinh gọn bộ máy mà còn tạo không gian phát triển mới, nội dung này đã được Tổng Bí thư, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã nhiều lần khẳng định rồi.

Tuy nhiên, để thực sự phát huy hết hiệu quả cũng có những vấn đề, đó là chủ trương như thế nhưng việc thực hiện như thế nào? Ví dụ việc cán bộ công chức phải đi làm xa (tỉnh nọ sang tỉnh kia) thì lãnh đạo sẽ tạo điều kiện như thế nào trong khi điều kiện hạ tầng không thể thay đổi một sớm, một chiều được.

Hay các cách thức giữa tỉnh nọ, tỉnh kia, quy trình làm việc có thể khác nhau. Đơn cử, hiện nay đã có tình trạng khi sáp nhập các bộ, có những Cục, Vụ chức năng khác nhau thì người ta vẫn làm việc bình thường, nhưng với những Cục, Vụ cùng một chức năng như nhau song khác nhau ở chỗ, bộ này quản lý đầu tư lớn hơn cả cả chục lần so với bộ khác thì cách thức nhập vào sẽ làm việc như thế nào, theo quy trình của bộ nào hay làm theo một quy trình mới?

Tương tự, đối với hợp nhất các tỉnh, thành cũng có tình trạng như thế. Cũng cần phải xét xem quy trình giải quyết công việc mới trong tỉnh mới như thế nào để cho công chức của tỉnh này với tỉnh kia có thể làm việc đồng điệu với nhau.

Hay cơ chế về đặc thù, chẳng hạn một tỉnh biên giới được hưởng ưu đãi hoặc các chính sách của tỉnh biên giới hợp nhất với một tỉnh không phải biên giới thì sẽ như thế nào? Tỉnh mới có được hưởng ưu đãi của tỉnh biên giới hay không?

Hay với những tỉnh nghèo, trước đây được coi là thu nhập thấp, đóng góp ngân sách thấp thì giá đất đền bù thấp, được hưởng nhiều ưu đãi, nhưng tỉnh đó sáp nhập với một thành phố trực thuộc trung ương, đơn cử sắp tới Hậu Giang, Sóc Trăng nhập với Cần Thơ, thì cơ chế mới ra sao… Đây là những vấn đề Chính phủ cần tính toán hoặc Bộ Nội vụ có thể chủ động đưa ra các chính sách.

Chưa kể một số cán bộ dôi dư theo Nghị định 178 đã rất rõ ràng có cơ chế, nhưng những cán bộ không chuyên trách thì sao? Khi họ không tham gia nữa thì sẽ có một chính sách đền bù chung hay căn cứ vào ngân sách của tỉnh… hoặc nếu ngân sách của tỉnh thì có cơ chế như thế nào để các tỉnh có thể chi trả đồng đều, giống nhau…

Chủ trương là như thế nhưng cần hàng loạt chính sách đi kèm để việc thực hiện chính sách được hiệu quả hơn.

- Việc hợp nhất các tỉnh, thành, theo ông cần có chính sách gì để khơi dậy được tiềm năng, lợi thế phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội, thưa ông?

Đại biểu Nguyễn Quang Huân: Việc này phải đánh giá chính sách của mỗi địa phương sau khi hợp nhất. Mới đây, khi góp ý cho luật quy hoạch tôi đã có ý kiến, sau khi làm phải đánh giá lại toàn bộ và việc xây dựng một quy hoạch cần dựa trên chiến lược phát triển, mà hệ thống chính trị của Việt Nam đang phát triển dựa trên chiến lược đấy, đó chính là các nghị quyết của Đảng.

Chẳng hạn tầm quy mô của Trung ương, đó chính là các Cương lĩnh, Nghị quyết, chính sách của Đảng; còn địa phương thì Đảng bộ cũng phải có Nghị quyết và phải dựa trên Nghị quyết của Trung ương để gắn với địa phương.

Nhưng để thích ứng quy hoạch và Nghị quyết ít nhất 5 năm thay đổi một lần, còn bây giờ hợp nhất sẽ có Nghị quyết mới, mà quy hoạch nếu bó cứng như trước thì khi triển khai sẽ không đồng bộ, không thống nhất.

Khi gắn với địa phương thì quy hoạch ở đấy, địa phương phải điều chỉnh theo Nghị quyết, vì quy hoạch không thể nằm ngoài Nghị quyết hoặc nằm trên Nghị quyết được.

Nhưng để thích ứng quy hoạch và Nghị quyết ít nhất 5 năm thay đổi một lần, còn bây giờ hợp nhất sẽ có Nghị quyết mới, mà quy hoạch nếu bó cứng như trước thì khi triển khai sẽ không đồng bộ, không thống nhất.

Vì vậy, để triển khai một cách hiệu quả, theo tôi sau khi hợp nhất, Đảng bộ tỉnh phải có nghị quyết mới, đó chính là “trụ cột” để ra quy hoạch cho từng vùng, từng tỉnh cho chính xác và đáp ứng đúng yêu cầu thực tế.

Về nguyên tắc, kinh tế phát triển, dù làm quy hoạch, chiến lược đều phải phân tích theo mô hình PEST (Chính trị-Kinh tế-Xã hội-Kỹ thuật công nghệ), với mô hình như thế phải xây dựng thì quy hoạch hay chiến lược cũng phải thực hiện như vậy. Vì khi hợp nhất, kinh tế thay đổi, xã hội thay đổi còn chính trị phải dựa trên trung ương đó là Cương lĩnh của Đảng.

- Xin cảm ơn ông./.