Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chỉ đạo triển khai hệ thống giải pháp một cách đồng bộ để có thể hỗ trợ tiêu thụ nhiều mặt hàng nông sản sẽ vào chính vụ thu hoạch trong tháng 7, 8/2025 tới đây.

Mặc dù có nhiều khó khăn từ các thị trường, xuất khẩu nông lâm thủy sản trong 5 tháng đầu năm vẫn duy trì được đà tăng trưởng, đem lại lợi nhuận trực tiếp cho người nông dân trên khắp cả nước.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã có cuộc trao đổi với báo chí về giải pháp thúc đẩy tiêu thụ nông sản đang được triển khai, đặc biệt sắp tới là quãng thời gian cao điểm thu hoạch của nhiều loại nông sản.

"Về đích" trước mục tiêu

- Xin Thứ trưởng cho biết kết quả xuất khẩu nông lâm thủy sản trong 5 tháng đầu năm?

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến: Năm nay, Thủ tướng Chính phủ giao xuất khẩu nông lâm thuỷ sản đạt 64-65 tỷ USD, phấn đấu đạt 70 tỷ USD. Hết năm tháng đầu năm chúng ta đã đạt 28,04 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm trước và nếu với đà tăng trưởng này thì chúng ta sẽ “về đích” được mục tiêu mà Chính phủ giao.

Xuất khẩu nông lâm thuỷ sản năm 2024 đã đạt thặng dư 17,9 tỷ USD, chiếm 72,26% thặng dư của toàn nền kinh tế thế. 4 tháng đầu năm 2025, thặng dư của ngành nông nghiệp là 5,18 tỷ USD, trong khi đó thặng dư toàn nền kinh tế chỉ hơn 5,1 tỷ USD. Điều này cho thấy vai trò của xuất khẩu nông lâm thủy sản rất quan trọng, đóng góp lớn vào việc có ngoại tệ để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo mặc dù tăng về khối lượng nhưng lại giảm về giá trị, điều này sẽ tác động như thế nào đến mục tiêu chung của ngành?

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến: Lý do giá trị xuất khẩu gạo giảm là vì thị trường chung chịu tác động của việc Ấn Độ mở cửa để xuất khẩu và một số quốc gia đã tự túc một phần lương thực.

Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam chúng ta có 85 % giống lúa mới, 89 % gạo chất lượng cao, loại 5 % tấm ít. Do vậy, trong xu hướng giá giảm chung thì gạo Việt Nam giảm không lớn. Giá gạo xuất khẩu tháng 4/2025 vẫn đạt 511 USD/tấn và bây giờ là trên dưới mức 400 USD/ tấn trong khi các nước khác vẫn chưa đạt 400 USD/tấn.

Trong bối cảnh giá gạo giảm so với năm trước, Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chuẩn bị việc quy hoạch đất lúa. Hiện nay, với 7,1 triệu hecta diện tích sản xuất lúa chia 2,2 vụ/năm thì mỗi vụ có 3,2 triệu hecta vẫn đảm bảo sản xuất được 35 triệu tấn lúa và xuất khẩu 5 triệu tấn. Năm ngoái, chúng đã đã sản xuất được 43,5 triệu tấn lúa và xuất khẩu 9,18 tấn, thu về 5,74 tỷ USD. Năm nay, dự kiến xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn tăng.

Việc sản lượng xuất khẩu tăng nhưng giá trị xuất khẩu thì giảm cũng là nền tảng mới để chúng ta tiếp tục chiến lược phát triển các giống lúa chất lượng cao, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho gạo Việt Nam.

Sẵn sàng kịch bản cho mùa cao điểm

- Thời gian tới sẽ vào mùa thu hoạch rất nhiều loại nông sản từ Bắc đến Nam, vậy Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ có những giải pháp gì gắn với tinh thần chỉ đạo theo Công điện số 79/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản?

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến: Đối với mỗi loại nông sản Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chuẩn bị, triển khai những kịch bản tiêu thụ, xuất khẩu một cách rất chu đáo. Đây là những kinh nghiệm rút ra được từ của các năm trước đối với từng ngành hàng.

Sắp tới, khoảng hơn 300.000 tấn vải tập trung ở Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương vào vụ thu hoạch chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo tỉnh Bắc Giang, Bộ trưởng đã trực tiếp lên Bắc Giang để triển khai các phương án hỗ trợ tiêu thụ cho bà con nông dân. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã họp với các doanh nghiệp để chuẩn bị kịch bản triển khai tiêu thụ, xuất khẩu, không để tình trạng ùn ứ.

Sáng tháng 7, 8 cũng là thời điểm thu hoạch rộ của sầu riêng. Hiện nay, sầu riêng diện tích trồng là 179.000 hecta, sản lượng 1,5 triệu tấn, năm 2024 xuất khẩu 3,2 tỷ USD. Từ cuối năm 2024 đến đầu năm 2025 sản lượng và giá trị xuất khẩu sầu riêng giảm. Tuy nhiên xuất khẩu đang có xu hướng tăng dần, trong tháng 5/2025 xuất khẩu sầu riêng đã đạt 801 tấn và xuất khẩu sầu riêng đông lạnh xấp xỉ 1.900 tấn.

Để hỗ trợ xuất khẩu sầu riêng, danh sách các phòng kiểm nghiệm được hai nước Việt Nam và Trung Quốc công nhận (các chỉ tiêu an toàn thực phẩm về Cadimi, Vàng O trên quả tươi) đã tăng từ 17 lên 20 cơ sở.

Đặc biệt, vào cuối tháng 5/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã có cuộc hội đàm trực tiếp với Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc trong chuyến thăm và làm việc tại Trung Quốc. Tại buổi làm việc, Tổng cục Hải quan Trung quốc đã thống nhất sẽ chỉ đạo các cơ quan ở cửa khẩu tăng thời gian làm việc, tăng số lượng nhân viên kiểm tra để tạo thuận lợi tối đa cho nông sản Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.

Việt Nam và Trung Quốc thống nhất thiết lập "luồng xanh nông sản," ưu tiên thông quan nhanh tại cửa khẩu đối với các mặt hàng quả tươi khi vào vụ thu hoạch cao điểm.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chỉ đạo triển khai hệ thống giải pháp một cách đồng bộ để có thể hỗ trợ tiêu thụ nông sản khi vào chính vụ tháng 7, 8/2025 tới đây.

- Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!