Sản phẩm giả tràn lan: Doanh nghiệp gian dối lợi dụng kẽ hở pháp luật thế nào?
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phân tích, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến hàng loạt vụ sản xuất, buôn bán hàng giả lĩnh vực y tế thời gian vừa qua là do lĩnh vực này mang lại lợi nhuận rất cao.
Những vụ việc như gần 600 loại sữa giả, 100 tấn thực phẩm chức năng giả, 10 tấn thuốc giả… đã cho thấy khi nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao và chuỗi cung ứng toàn cầu mở rộng không ngừng thì cũng là lúc các mặt trái của thương mại bắt đầu lộ rõ.
Trong thời kỳ sôi động của nền kinh tế thị trường với các hình thức bán hàng phong phú, từ trực tiếp đến gián tiếp, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đã có mặt khắp mọi nơi… Một câu hỏi được dư luận đặt ra là ai sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này?
Những tồn tại mang tính hệ thống?
Theo đánh giá của Bộ Công an, trong thời gian vừa qua, tình hình tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng diễn biến phức tạp, nhất là việc kinh doanh, mua bán hàng hóa trên thương mại điện tử, từ đó làm giảm niềm tin của người tiêu dùng cũng như cản trở sự phát triển của nền kinh tế.
Tại Hội nghị Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ 3 (khóa X), nhiều ý kiến phản ánh tình trạng các mặt hàng giả khiến người dân lo lắng, bất an như giá vàng tăng đột biến, tình trạng sữa giả, thuốc giả rất nhức nhối gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Nhắc tới vấn đề an toàn thực phẩm, nhất là đối 600 loại sữa giả vừa qua và liên tiếp những sự việc liên quan đến an toàn thực phẩm, bà Nguyễn Thị Doan - Nguyên Phó Chủ tịch nước, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, kiến nghị cần làm rõ đơn vị quản lý để bảo vệ sức khỏe cho Nhân dân, làm rõ trách nhiệm thuộc về ai, không thể để hiện tượng "một mâm cơm 5 người quản lý."

"Sản phẩm sữa giả ai chịu trách nhiệm khi Bộ Công Thương trả lời không thuộc đối tượng quản lý, thế ai quản lý 600 loại sữa này? Ai quản lý thực phẩm thức ăn đường phố khi có 5.000 - 10.000 đồng/que thịt bán ở cổng trường cho các cháu học sinh, thịt bẩn hay thịt sạch? Đây là vấn đề nổi lên hiện nay cần phải làm rõ," nguyên Phó chủ tịch nước nói.
Giáo sư Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam dẫn chứng việc hai doanh nghiệp Rance Pharma và Hacofood Group đã "lừa dân" trong 4 năm sản xuất, tiêu thụ 573 nhãn hiệu sữa bột giả các loại dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, phụ nữ mang thai, doanh thu gần 500 tỷ đồng. Họ dùng quảng cáo nêu thành phần chiết xuất từ tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột mắc ca, bột óc chó..., nhưng thực tế sản phẩm hoàn toàn không có những chất này. Tiếp tay lại là những nhân vật có tiếng trong showbiz, quảng cáo rất rầm rộ.
Ông cho rằng ngoài việc cần lên án mạnh mẽ, các đơn vị phải tìm giải pháp quyết liệt, có hiệu quả để giải quyết tận gốc rễ vấn đề.
Tiến sỹ Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho hay: “Trong câu chuyện về hàng giả, mọi người đều muốn quy trách nhiệm của ai. Thực tế, các đối tượng sản xuất các mặt hàng giả với quy mô rất lớn, có nhà xưởng, có mua nguyên liệu đầu vào và tiến hành sản xuất trong một thời gian dài với doanh số lớn. Như vậy chúng ta đặt câu hỏi tại sao một việc tồn tại lâu như vậy với cả mạng lưới phân phối lưu thông phân phối rộng trên nhiều tỉnh, thành phố lại không ai hay? Do vậy, các cơ quan chức năng cần có biện pháp để siết chặt trong công tác quản lý từ khâu nhập khẩu…,” ông Hùng chỉ rõ.
Theo ông, đây là vấn đề còn những tồn tại mang tính hệ thống như: Từ khâu kiểm soát chất lượng, giám sát thị trường đến bảo vệ thương hiệu... Do đó, giải quyết bài toán “bài trừ, tiêu diệt” hàng giả không thể chỉ trông chờ vào một đơn vị nào mà cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, phối hợp đồng bộ để ngăn chặn. Khi người dân phát hiện dấu hiệu bất thường, như một xưởng sản xuất khả nghi thì cần lên tiếng, thông báo tới cơ quan chức năng để xử lý. Đây là những thông tin có ý nghĩa rất lớn trong phòng chống tiêu cực, không chỉ riêng với thuốc giả mà còn với mọi lĩnh vực khác.
Lợi dụng sự thông thoáng của chính sách
Ở góc độ khác, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng nguyên nhân đầu tiên dẫn đến hàng loạt vụ sản xuất, buôn bán hàng giả lĩnh vực y tế thời gian vừa qua là do lĩnh vực này mang lại lợi nhuận rất cao.
Theo ông Tuyên, vấn đề ở đây là ý thức của doanh nghiệp. Kẻ gian đã lợi dụng sự thông thoáng của các văn bản đẩy mạnh phân cấp phân quyền để vi phạm pháp luật, vì lợi nhuận mà bất chấp, coi thường sức khỏe của người dân, cố tình làm hàng giả đưa ra thị trường với mục đích lợi nhuận. Bên cạnh đó, còn một số cán bộ, công chức khi được giao nhiệm vụ đã chưa thực hiện hết đạo đức nghề nghiệp, chức trách nhiệm vụ được giao nên còn để xảy ra một số vi phạm…
Khi nói về vụ sữa giả vừa qua bị cơ quan chức năng phát hiện, ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhận định 3 nguyên nhân khiến tình trạng sữa giả sản xuất, kinh doanh tồn tại lâu. Một là, doanh nghiệp hợp thức hóa giấy tờ, che giấu vi phạm chất lượng, khó bị phát hiện khi chưa có khiếu nại. Hai là sản phẩm không qua kênh phân phối chính thức mà tiếp thị trực tiếp tại hội thảo, bệnh viện, tránh giám sát. Ba là thuê người nổi tiếng quảng bá trên mạng xã hội, gây khó cho quản lý. Bộ Công Thương không quản lý nhóm sản phẩm sữa giả này, còn Bộ Y tế cho biết đã phân cấp quản lý về địa phương.
Bên cạnh đó, công tác thanh tra chủ yếu theo đợt, các cơ sở nhỏ trong khu dân cư thường ít bị kiểm tra đột xuất. Các đối tượng chọn thời điểm lỏng lẻo để tăng sản xuất hàng giả. Nghị định 15/2018/NĐ-CP cho phép tự công bố sau khi kiểm nghiệm an toàn, nhưng không qua thẩm định chất lượng, khiến hậu kiểm bị động, không kịp với thị trường.
Với mặt hàng thuốc chữa bệnh, hiện nay Singapore có 1.200 hoạt chất dược học, có 10.000 số đăng ký thuốc. Trong khi đó, Việt Nam chỉ có 800 hoạt chất mà tới 22.000 số đăng ký thuốc. Nhiều ý kiến cho rằng số lượng sản phẩm thuốc quá nhiều, thành phần tương tự nhau sẽ gây khó khăn cho quản lý vì sẽ phải quản lý theo từng sản phẩm.

Ông Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, cho biết thuốc giả hiện chủ yếu rơi vào nhóm kháng sinh, thuốc điều trị hô hấp, tiêu hóa, xương khớp. Mỗi năm, Bộ Y tế đều triển khai các đợt kiểm tra định kỳ, đột xuất tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc; riêng năm 2024 đã thành lập 170 đoàn kiểm tra trong lĩnh vực dược, mỹ phẩm, dược liệu và y học cổ truyền. Kết quả là 46 quyết định xử phạt hành chính được ban hành với tổng số tiền hơn 2,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo ông Hùng, tình trạng thuốc giả vẫn khó kiểm soát do người dân quá tin tưởng cơ sở bán lẻ, trong khi nhiều hành vi vi phạm chưa được xử lý nghiêm. Nhiều cơ sở kinh doanh thuốc không có hóa đơn, chứng từ, nhưng khi kiểm tra lại giấu hàng nên khó thu thập mẫu để kiểm nghiệm.
Ông Hùng cho biết mặc dù pháp luật có quy định xử lý thuốc giả, nhưng mức phạt hiện hành còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Chẳng hạn như, giá trị của một hộp thuốc giả bị phát hiện có thể chỉ ở mức vài trăm nghìn đồng, do đó, mức xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 117 chỉ từ một đến vài triệu đồng. Do đó, giải pháp lâu dài bên cạnh việc nâng cao chế tài xử phạt đối với các cơ sở vi phạm, cần có quyết tâm cao và sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bảo vệ pháp luật để truy tìm, truy vết và triệt phá các địa điểm sản xuất.
Có “thả gà” ra đuổi?
Về mặt hàng sữa và thực phẩm chức năng, thực tế cho thấy Việt Nam có nền sản xuất nhỏ lẻ với số lượng người tham gia đông đảo, số lượng thực phẩm quá nhiều. Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP có hiệu lực từ tháng 2/2018 chuyển đổi phương thức quản lý thực phẩm từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giúp đơn giản thủ tục cho các cơ sở sản xuất, bớt phiền hà thủ tục, tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của nhà sản xuất. Tuy nhiên, do còn nhiều bất cập trong công tác quản lý, cơ chế hậu kiểm đã tạo ra “lỗ hổng” lớn để hàng giả tung hoành.
Bà Trần Việt Nga - Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) cho hay, mỗi năm có khoảng 23.800 thực phẩm tự công bố sản phẩm, trong đó, gần 4.800 sản phẩm tự công bố là thực phẩm bổ sung; khoảng 9.200 thực phẩm đăng ký bản công bố sản phẩm, trong đó khoảng 8.800 thực phẩm bảo vệ sức khỏe, gần 100 thực phẩm dinh dưỡng y học và hơn 300 thực phẩm dành cho chế độ ăn đặc biệt.
Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm đã phân công trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm cho 3 Bộ: Y tế, Nông nghiệp và Môi trường, Công Thương và Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, thành phố. Các sản phẩm thực phẩm được tự công bố hoặc đăng ký bản công bố tại cơ quan chuyên môn do Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh chỉ định, trừ thực phẩm bảo vệ sức khoẻ phải đăng ký bản công bố tại Bộ Y tế.
Bà Trần Việt Nga - Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm nói về bất cập khi doanh nghiệp ồ ạt công bố sản phẩm:
Hồ sơ khi đăng ký bản công bố và tự công bố chỉ yêu cầu doanh nghiệp nộp phiếu kiểm nghiệm an toàn thực phẩm (gồm các chỉ tiêu an toàn) được kiểm nghiệm trong vòng 1 năm, do phòng kiểm nghiệm được công nhận phù hợp ISO-17025 thực hiện, nhưng không yêu cầu kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm, bản công bố về sản phẩm các chỉ tiêu an toàn. Thời gian để cơ quan quản lý Nhà nước xét duyệt hồ sơ cũng rất ngắn, 21 ngày cho lần nộp đầu và sau sửa đổi, bổ sung chỉ có 7 ngày.
Do trao quyền cho doanh nghiệp tự công bố và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm nên hồ sơ doanh nghiệp gửi đến cơ quan chức năng không xét duyệt và doanh nghiệp được sản xuất, kinh doanh ngay. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp vì lợi nhuận nên đã bất chấp đạo đức kinh doanh để sản xuất hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng hoặc lợi dụng vào chính sách thông thoáng để công bố tối đa các sản phẩm.
Cũng theo bà Nga, việc cho phép các tổ chức, cá nhân chỉ cần có đăng ký kinh doanh là được đăng ký công bố sản phẩm và chi phí thẩm định hồ sơ đăng ký công bố quá thấp, tự công bố sản phẩm không mất phí, nên lượng sản phẩm thực phẩm chức năng do các doanh nghiệp tự công bố và đăng ký bản công bố “ồ ạt.” Trong khi hồ sơ công bố có hiệu lực vĩnh viễn nên áp lực cho cơ quan quản lý trong việc hậu kiểm, thanh, kiểm tra, vì khó sát với thực tế.
Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm cũng thẳng thắn thừa nhận: “Các văn bản quy phạm pháp luật đã tương đối đầy đủ, nếu doanh nghiệp tuân thủ thì sẽ không phải là vấn đề lớn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cố tình làm sai và cố tình làm hàng giả vì lợi nhuận mà bất chấp đạo đức kinh doanh. Với việc trao quyền, trách nhiệm của doanh nghiệp là cao nhất phải thực hiện theo đúng các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan quản lý đã ban hành. Số lượng hồ sơ lớn và nhiều hồ sơ ảo (công bố số lượng lớn sản phẩm nhưng thực tế không sản xuất với số lượng đó) là thách thức cho cơ quan quản lý.”
Bà Nga cho hay số lượng sản phẩm lớn, nhân lực hậu kiểm mỏng, kinh phí cũng rất khó khăn. Các địa phương chủ yếu tập trung vào lấy mẫu kiểm tra các chỉ tiêu về an toàn. Vì vậy, trong thời gian dài chúng ta không phát hiện được các thực phẩm giả về chất lượng như vụ sữa giả vừa qua. Hiện cũng chưa có hệ thống liên kết, công khai thông tin các sản phẩm thực phẩm đã đăng ký công bố/tự công bố từ Trung ương đến địa phương, nên việc tra cứu thông tin sản phẩm để làm căn cứ kiểm tra, hậu kiểm còn khó khăn...

Thời gian qua, Bộ Y tế với vai trò là Thường trực Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm, hàng năm bộ xây dựng và ban hành kế hoạch hậu kiểm các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm làm cơ sở cho các bộ, ngành và địa phương xây dựng và triển khai kế hoạch của mình.
Đại diện Cục An toàn thực phẩm cho biết các đơn vị chuyên môn đã và đang phối hợp với Bộ Công an để cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan; đồng thời hỗ trợ điều tra, kiểm định chất lượng sản phẩm nhằm để Bộ Công an có căn cứ xử lý đúng pháp luật, truy cứu rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Nhận diện “lỗ hổng” trong thực thi pháp luật
Nói về điều này, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đặt cho hay trong lĩnh vực quản lý về thuốc, an toàn thực phẩm đã có Luật Dược, Luật An toàn thực phẩm, cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật... Tuy nhiên, các vụ vi phạm vẫn tiếp diễn, cho thấy lỗ hổng trong việc thực thi. Vì vậy, cần rà soát và đánh giá để xác định việc sửa đổi, bổ sung quy định nhằm hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả quản lý trong quá trình thực hiện.
"Về tổ chức thực hiện, trách nhiệm là của các địa phương. Các tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về thuốc, an toàn thực phẩm trên địa bàn như thế nào mà để xảy ra những vụ việc như vừa qua? Việc phân cấp, phân quyền đã được quy định rõ, trách nhiệm của các bộ, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, buôn bán, lưu thông, thuốc, thực phẩm chức năng…," Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.
Phân tích về những bất cập hiện nay khiến các mặt hàng giả liên quan tới công tác chăm sóc sức khỏe, ông Đỗ Thái Hòa - Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa, thừa nhận chế tài xử phạt hiện nay còn yếu, chủ yếu xử lý theo giá trị hàng hóa, chưa phản ánh đúng mức độ nguy hại. Vì vậy, ông Hòa đề xuất cần có quy định và chế tài riêng đối với hàng giả trong lĩnh vực y tế vì liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người. Một số hành vi đang xử lý hành chính có thể xem xét chuyển sang xử lý hình sự.
Đồng quan điểm về vấn đề này, ông Lê Minh Hải - Phó Giám đốc Sở An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, cũng thừa nhận hiện nay công tác xử lý cơ sở vi phạm gặp nhiều khó khăn do các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hoạt động trên nhiều tỉnh thành phố. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc xác định chủ thể vi phạm trên môi trường điện tử, nhất là các hành vi quảng cáo sai sự thật. Việc xử phạt quảng cáo sai không thuộc thẩm quyền của sở.
Đại diện Sở Y tế Hòa Bình thừa nhận thời gian qua dù tỉnh đã cố gắng nỗ lực nhưng công tác hậu kiểm còn nhiều bất cập. Hàng năm tỉnh có tổ chức các đoàn đi kiểm tra, lấy mẫu nhưng không thể xác định được hàng giả, chủ yếu kiểm tra các chỉ số về an toàn thực phẩm, vi sinh…, không kiểm tra về chất lượng. Theo quy định lấy mẫu, địa phương chỉ kiểm tra được chỉ số an toàn thực phẩm chứ không kiểm tra được chất lượng. Và khi thực hiện kiểm tra, đoàn chỉ kiểm tra hậu kiểm ở cơ sở sản xuất và chỉ có thể kiểm tra chất lượng khi người dân có ý kiến. Nguồn lực thực hiện hậu kiểm cũng còn hạn chế, trong khi các đối tượng sản xuất hàng giả rất tinh vi, không ở siêu thị, cửa hàng trên địa bàn mà bán trên sàn thương mại điện tử, giới thiệu sản phẩm…
Liên quan đến vụ sữa giả cơ quan chức năng đã phát hiện, công bố thời gian qua, đại diện tỉnh Hòa Bình cho biết công ty sản xuất sữa giả thực hiện công bố sữa ở tỉnh Hòa Bình nhưng lại không bán hàng trên địa bàn tỉnh, không bán ở siêu thị hay bất cứ bệnh viện nào trên địa bàn. Do đó đại diện tỉnh Hòa Bình cho rằng cần sửa đổi Nghị định 15 về lĩnh vực an toàn thực phẩm đồng thời tăng cường trách nhiệm của các doanh nghiệp, khi có đầu ra cần phải chứng minh được sản phẩm đó đạt chất lượng hay không...

Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) cho hay: “Một khó khăn trong công tác hậu kiểm đó là kinh phí kiểm nghiệm chỉ tiêu công bố các sản phẩm với kinh phí rất lớn. Hiện nay, các địa phương có kinh phí hạn hẹp nên vấn đề liên quan đến hậu kiểm này rất khó. Tuy nhiên, nếu chúng ta không kiểm nghiệm các chỉ tiêu do doanh nghiệp tự công bố thì chúng ta không bao giờ phát hiện ra sai phạm. Thực tế cho thấy có công ty/doanh nghiệp chúng tôi xử lý hình sự thì đã có 2 đoàn vào kiểm tra trong 1 năm.”
Tiến sỹ Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ với lùm xùm thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, sữa giả thời gian qua, rất nhiều người đặt câu hỏi, trách nhiệm của ngành y tế, của bệnh viện, của bác sĩ? Nhưng mọi người cần có cái nhìn nhận công bằng bởi để một dây chuyền sản xuất thuốc giả tồn tại, từ việc mua nguyên liệu, tổ chức sản xuất, tiêu thụ ra thị trường với quy mô lớn, trong thời gian dài... không thể chỉ do một khâu lỏng lẻo. Đó là cả một chuỗi với nhiều mắt xích cần được kiểm soát chặt chẽ.
“Với vấn đề hàng giả đã mang tính hệ thống như vậy, công tác quản lý ‘bài trừ’ hàng giả phải từ khâu kiểm soát chất lượng, giám sát thị trường đến bảo vệ thương hiệu... không thể chỉ trông chờ vào một đơn vị nào. Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, phối hợp đồng bộ để ngăn chặn hàng giả một cách hiệu quả. Khi người dân phát hiện dấu hiệu bất thường, như một xưởng sản xuất khả nghi, việc họ lên tiếng, báo cáo... có ý nghĩa rất lớn trong phòng chống tiêu cực, không chỉ riêng với thuốc giả mà còn với mọi lĩnh vực khác", ông Hùng chia sẻ.
Không để "có luật mà vẫn lọt tội"
Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực dược và an toàn thực phẩm, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên yêu cầu các đơn vị có liên quan ở trung ương và địa phương khẩn trương rà soát, kiến nghị sửa đổi bổ sung thể chế để tránh tình trạng "có luật mà vẫn lọt tội." Vai trò của các cơ quan chức năng có liên quan và chính quyền địa phương đặc biệt quan trọng trong công tác kiểm tra, giám sát và tuyên truyền, nhằm giúp người dân an tâm sử dụng thực phẩm, thuốc, sữa với giá cả hợp lý và bảo đảm an toàn.

Ông Tuyên thẳng thắn nhìn nhận: “Qua các ý kiến từ các địa phương và Bộ ngành cho thấy, hiện nay công tác quản lý các mặt hàng trên mới kiểm soát an toàn chứ chưa kiểm soát chặt về chất lượng. Đáng lưu ý khi nhìn lại cơ chế tự công bố đặt ra thách thức lớn cho công tác hậu kiểm khi doanh nghiệp công bố xong đưa sản phẩm ra thị trường với việc công bố ở một địa phương này nhưng lại bán sản phẩm ở những địa phương khác. Thêm vào đó, việc đăng ký thành lập doanh nghiệp hiện nay quá dễ dàng thông qua Sở kế hoạch đầu tư tại các tỉnh với số vốn điều lệ chỉ 10 triệu thành lập được công ty trách nhiệm hữu hạn và chưa cần thẩm định. Đến khi xảy ra vụ việc mất an toàn cơ quan chức năng đến địa chỉ đăng ký điều tra thì không có công ty đó.”
Trung tá Vũ Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03), Bộ Công an phân tích: “Một nguyên nhân khiến cho các mặt hàng giả liên quan tới sức khỏe tồn tại là các đối tượng đã có sự câu kết, móc nối với một số cơ quan chức năng, đơn vị liên quan để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp như cung cấp phiếu kiểm nghiệm khống để hợp thức hóa thủ tục xin công bố sản phẩm. Vừa qua, Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế).”
Theo ông, cơ quan chức năng quyết liệt xem xét, xử lý trách nhiệm của các cá nhân trong công tác quản lý để lợi dụng những sơ hở của các đối tượng có hành vi tiêu cực, tham nhũng.
Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) - nơi được giao nhiệm vụ “đầu tàu” nắm giữ kỷ cương trong quản lý an toàn thực phẩm được coi là chốt chặn cuối cùng để giữ an toàn thực phẩm nhưng qua công tác điều tra của lực lượng công an đã cho thấy một số cán bộ lại 'tiếp tay' cho việc sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả.
Để giải quyết những bất cập trên, Thứ trưởng Tuyên yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm Chỉ thị số 17-CT/TW của Ban Bí thư về vấn đề an toàn thực phẩm luôn đặt mục tiêu lấy người bệnh là trung tâm với tôn chỉ mục đích, hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt là siết chặt quản lý về đăng ký, tự công bố, tăng cường hậu kiểm, kiểm tra đột xuất thay vì kiểm tra theo định kỳ, kế hoạch, thông báo trước.../.
Mời độc giả đón đọc loạt bài: