Năm 2025, Hội đồng tư vấn đặc xá đã trình Chủ tịch nước ký Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 22.086 người trở về với xã hội, sum họp cùng gia đình, người thân đúng dịp kỷ niệm 30/4 và 2/9.

Sáng 4/12, Bộ Công an tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025. Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá dự Hội nghị.

Tha tù trước thời hạn cho 22.086 người

Năm 2025, Hội đồng tư vấn đặc xá đã trình Chủ tịch nước ký Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 22.086 người trở về với xã hội, sum họp cùng gia đình, người thân đúng dịp kỷ niệm 30/4 và 2/9.

Qua theo dõi của các cơ quan chức năng và báo cáo của Bộ Công an, đến thời điểm này trong số những người được đặc xá vừa rồi chỉ có 7 trường hợp tái phạm tội (chiếm 0,03%), tình hình an ninh, trật tự liên quan công tác đặc xá được bảo đảm tốt.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ghi nhận, biểu dương các bộ, ban, ngành, địa phương đã thực hiện tốt chủ trương đặc xá; chủ động phối hợp triển khai ngay công tác tái hòa nhập cộng đồng cho người được đặc xá trở về với gia đình và xã hội.

Theo Phó Thủ tướng, đặc xá là chủ trương lớn, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo mang đậm bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Chính sách này vừa thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, vừa thể hiện tính nhân văn sâu sắc của chế độ ta đối với người lầm lỗi nhưng biết ăn năn, hối cải, tích cực sửa chữa lỗi lầm để trở thành người lương thiện.

Kế thừa và phát huy truyền thống nhân đạo của dân tộc, 80 năm qua Đảng, Nhà nước đã đặc xá tha tù trước thời hạn cho hàng trăm nghìn phạm nhân trở về với gia đình và cộng đồng xã hội.

Trong đó, từ năm 2009 đến nay, Chủ tịch nước đã quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho hơn 100 nghìn người. Những người được đặc xá tha tù đã được gia đình, các cấp, các ngành, tổ chức, đoàn thể - xã hội tiếp nhận và tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ từng bước ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Năm 2025, Chủ tịch nước đã ban hành 2 Quyết định về đặc xá. Mặc dù thời gian gấp từ khâu báo cáo chủ trương cho đến triển khai thực hiện đặc xá, song các thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá cùng các ban, bộ, ngành, đặc biệt là các trại giam, trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng trong cả nước đã nhanh chóng hoàn tất hồ sơ, quy trình, thủ tục xét duyệt chặt chẽ, thận trọng, đúng đối tượng, điều kiện, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ, đúng pháp luật.

Kết quả đó thể hiện sự nỗ lực, cố gắng của bộ, ban, ngành, đặc biệt là các cơ sở giam giữ, thi hành án hình sự, bằng tình thương và trách nhiệm đã vượt qua nhiều khó khăn, vất vả để làm tốt công tác quản lý, giáo dục, cải tạo phạm nhân từ bỏ quá khứ lỗi lầm, chấp hành tốt quy định của pháp luật, nội quy giam giữ, tích cực học tập, cải tạo trở thành người lương thiện. Đồng thời, thể hiện sự chính xác, đúng quy định của pháp luật trong việc tổ chức xét duyệt hồ sơ đặc xá.

Nhấn mạnh 7 thành công qua công tác đặc xá, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá cho rằng, một là, chúng ta đã thực hiện được chính sách khoan hồng của Đảng và khẳng định chủ trương đặc xá sẽ tiếp tục được thực hiện tốt trong thời gian tới.

Hai là, cùng với các hoạt động khác trong dịp lễ vừa qua, công tác đặc xá làm tăng thêm khí thế của người dân trong dịp kỷ niệm ngày lễ lớn và tăng thêm niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Ba là, thông qua đặc xá, khuyến khích phạm nhân phấn đấu để được hưởng chế độ khoan hồng.

Bốn là, công tác đặc xá góp phần lan tỏa hoạt động hướng thiện, niềm vị tha, cưu mang, đùm bọc những người có lỗi lầm để hoàn lương, trở về với gia đình, xã hội.

Năm là, qua các đợt đặc xá này, chúng ta cũng thực hiện tốt các chủ trương, chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đối với phạm nhân hoàn lương như đào tạo nghề, cho vay, giới thiệu việc làm…

Sáu là, với kết quả đặc xá này, một lần nữa khẳng định những kết quả rất tích cực và những đóng góp quan trọng của lực lượng công an trong công tác cải tạo phạm nhân. Đặc xá cũng giúp giảm áp lực cho các trại giam. Từ đây chúng ta rút ra được nhiều bài học quý về công tác quản lý, giáo dục phạm nhân, trong việc xét đặc xá. Đây chính là bài học cho lực lượng công an hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Bảy là, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ, Chủ tịch nước, các lực lượng đã phối hợp, hoạt động hết sức chất lượng và đều tay, làm nên thành công trong các đợt đặc xá.

Hỗ trợ người được đặc xá tìm hướng đi đúng

Để tiếp tục triển khai tốt công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá tha tù trước thời hạn, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ban, ngành, địa phương rút kinh nghiệm, phát huy kết quả các đợt đặc xá trước đây, quán triệt đầy đủ, sâu sắc chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đặc xá, bảo đảm dân chủ, công bằng, khách quan, minh bạch, đúng quy định của pháp luật.

Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi chủ trương, chính sách nhân đạo, nhân văn về đặc xá, khoan hồng, các quy định của Luật Đặc xá, kết hợp đấu tranh phản bác các luận điệu, hành vi chống phá, tiêu cực, đi ngược lại chủ trương, chính sách của Đảng về đặc xá.

Ủy ban Nhân dân các địa phương, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp liên quan chủ động xây dựng kế hoạch và có các biện pháp tiếp nhận, tạo điều kiện giúp đỡ người được đặc xá trở về địa phương cư trú sớm ổn định cuộc sống; thực hiện hiệu quả Nghị định số 49/2020/NĐ-CP của Chính phủ, Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù.

Lực lượng Công an, nhất là Công an cơ sở phải tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người được đặc xá để họ tránh mặc cảm tội lỗi, đồng thời định hướng, hỗ trợ để họ tìm được hướng đi đúng.

“Tôi mong các ngành, các cấp, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp hãy luôn dang rộng vòng tay, tạo điều kiện thuận lợi nhất để người được đặc xá nhanh chóng hòa nhập cộng đồng, tham gia lao động sản xuất để trở thành công dân tốt, có ích cho cộng đồng, xã hội, hạn chế thấp nhất tái phạm,” Phó Thủ tướng nói; đồng thời đề nghị Bộ Công an tổng kết đánh giá phục vụ sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới văn bản thay thế Nghị định số 49, Quyết định số 22.

Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá cũng lưu ý Bộ Công an với vai trò Cơ quan Thường trực về công tác đặc xá tiếp tục chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước, Chính phủ đề xuất chủ trương, chính sách về đặc xá. Công tác đặc xá phải được sơ kết, tổng kết và khen thưởng kịp thời.

Từ thực tiễn công tác đặc xá, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát các quy định của Luật Đặc xá để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật khác như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Thi hành án hình sự...

Vừa qua, Quốc hội đã thông qua một số luật liên quan đến công tác thi hành án hình sự, đặc xá gồm Luật Tương trợ tư pháp về hình sự, Luật Dẫn độ, Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, Luật Thi hành án hình sự.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo triển khai, trọng tâm là tham mưu xây dựng, triển khai các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành để tổ chức quán triệt vào thực tiễn công tác quản lý giam giữ, thi hành án hình sự, tái hòa nhập cộng đồng.

Cùng với đó, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các cơ sở giam giữ; đồng thời, tiếp tục làm tốt công tác quản lý giam giữ, giáo dục, cải tạo phạm nhân; thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đối với người chấp hành án để họ tích cực lao động, cải tạo, phấn đấu sớm được đặc xá tha tù.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở giam giữ thông minh, công tác quản lý, giáo dục phạm nhân thông minh, hiện đại, bảo đảm khách quan, công bằng, phục vụ thuận lợi cho việc đánh giá, phân loại phạm nhân định kỳ thường xuyên và bình xét, xét duyệt hồ sơ đặc xá chính xác, đúng đối tượng khi có yêu cầu./.