Tại hiện trường, căn chòi để vật tư, nông sản bằng khung thép ốp tôn rộng khoảng 25m2 của gia đình ông Trương Công Hoàng bị đá tảng lăn xuyên thấu và gây sập 1 phần, hư hỏng nhiều đồ đạc trong chòi.

Ngày 3/4, tại Thôn 10, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng) đã xảy ra vụ việc một tảng đá nặng hàng chục tấn từ trên đỉnh đồi của mỏ đá Thái Sơn lăn xuống, xuyên qua và làm đổ sập một căn nhà trông vườn, sập cầu qua suối, cày nát vườn tược của người dân.

Trước đó đã ít nhất 5 lần, việc nổ mìn mỏ đá khiến đá lăn xuống cày xới vườn tược, làm gãy cây trồng, hư hỏng tài sản và đe dọa tính mạng của nhiều người dân trong khu vực.

Sống cùng với tử thần

Sáng 4/4, nhóm phóng viên TTXVN có mặt tại hiện trường xảy ra vụ việc trên sau khi nhận được thông tin của người dân.

Tại hiện trường, căn chòi để vật tư, nông sản bằng khung thép ốp tôn rộng khoảng 25m2 của gia đình ông Trương Công Hoàng (sinh năm 1964) bị đá tảng lăn xuyên thấu và gây sập 1 phần, hư hỏng nhiều đồ đạc trong chòi. Sau đó, tảng đá nặng khoảng 20 - 25 tấn này tiếp tục lăn xuống, làm gãy nhiều cây trồng.

Tảng đá khổng lồ tiếp tục lăn và chỉ dừng lại khi đè trúng, làm đổ sập một cây cầu sắt bắc qua con suối nối vườn ông Hoàng với vườn cà phê của gia đình ông Đinh Văn Lư bên cạnh.

Vị trí mà tảng đá lăn xuống từ trên đỉnh núi cao khoảng 150m, phía trên vườn cây của các hộ dân. Đáng chú ý, chính giữa tảng đá rất lớn này có 1 lỗ khoan xuyên thấu, đường kính khoảng 60mm, nghi khoan để nhồi thuốc nổ phá đá.

Nguy hiểm hơn, khi phóng viên leo ngược vệt tảng đá lăn kia, đã chứng kiến 1 tảng đá nặng hàng chục tấn khác nằm treo leo trên đỉnh dốc. Phía bên khai thác đá đã neo tảng đá lại bằng 1 sợi dây cao su buộc vào gốc cây bên cạnh. Nhưng tảng đá này vẫn như “thần chết”, treo lơ lửng trên đầu các hộ dân bên dưới, vì không biết tảng đá này sẽ lăn xuống lúc nào.

Ông Trương Công Hoàng bàng hoàng kể lại: “Sáng qua, vợ chồng tôi vẫn vào vườn bỏ phân cho cà phê như mấy ngày trước. Hằng ngày, vợ chồng tôi đều mang theo cơm và ở lại chòi nghỉ ngơi để chiều tiếp tục công việc. Thế nhưng hôm nay, thật may mắn vì không mang theo cơm, nên 2 vợ chồng quay về nhà ngoài Thôn 8B để ăn trưa. Chưa về tới nhà, thì tôi nhận được tin của hàng xóm là mỏ đá nổ mìn làm đá lăn xuống sập chòi, nên vội vàng quay xe trở lại. Khi tới nơi thì mọi thứ đã tan hoang. Nếu như mang theo cơm và ở lại chòi nghỉ ngơi thì chắc vợ chồng tôi đã không còn tính mạng.”

Ông Đinh Văn Lưu là hộ có vườn cây cạnh đó cho biết: “Lúc mìn nổ, tôi đứng ngay đầu dốc và chúng kiến toàn bộ tảng đá khổng lồ từ mỏ đá Thái Sơn lăn xuống vườn của ông Hoàng. Cảnh tượng đó thật kinh khủng, giờ nghĩ lại tôi còn nổi cả gai ốc. Lúc đó, tôi biết vợ chồng ông Hoàng không còn ở vườn, nhưng vì phản xạ nên tôi vẫn la lên “anh Hoàng ơi, đá rơi.” Sau khi trấn tĩnh, tôi mới gọi điện thông báo cho ông Hoàng biết sự việc.”

Sau khi sự việc xảy ra, gia đình hai ông Hoàng và Lưu nhanh chóng đến Ủy ban Nhân dân xã Lộc Thành trình báo cầu cứu. Ông Trương Công Hoàng cho biết “Vì quá lo sợ cho an toàn tính mạng, tài sản nên chúng tôi đã cùng nhau tìm đến Ủy ban Nhân dân xã cầu cứu.

Thế nhưng, sau hơn 30 phút chờ đợi, chúng tôi chỉ nhận được câu trả lời của cán bộ địa phương là “xã còn nhiều việc lắm, các anh cứ về trước đi. Mai chúng tôi sẽ cho người vào xem xét sau. Thấy cán bộ xã nói vậy, nên chúng tôi đánh ngậm ngùi quay trở về.”

Theo quan sát của phóng viên, phía dưới mỏ đá Thái Sơn có tổng cộng 5 hộ dân có đất sản xuất và 1 hộ dân là bà Nguyễn Thị Bạch Yến có nhà ở. Bà Yến cho biết thời gian qua, đã có ít nhất 5 lần mỏ đá nổ mìn khiến đá lăn, bay xuống vườn tược của bà con.

Mỗi lần đá lăn, bay vào vườn đều có hàng chục cây sầu riêng, cà phê của người dân bị bị gãy đổ, bật gốc. Thậm chí, đá còn văng trúng làm hư hỏng máy bơm, đường ống tưới nước của bà con. Mỗi lần xảy ra vụ việc, người dân đều trình báo, cầu cứu chính quyền địa phương.

Sau khi chính quyền địa phương tới làm việc cũng chỉ dừng lại ở việc kiểm đếm thiệt hại và thỏa thuận với mỏ đá đền bù cho bà con là xong. Còn sự an toàn về tính mạng của người dân thì không thấy chính quyền địa phương và doanh nghiệp nhắc gì đến.

Cần xử lý triệt để vụ việc

Trao đổi với nhóm phóng viên, ông Đỗ Ngọc Cần - Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Lộc Thành thừa nhận: “Tôi cũng có vườn sản xuất phía dưới mỏ đá này. Việc người dân phản ánh mỏ đá nổ mìn, san gạt khiến đá văng, lăn xuống vườn của bà con là hoàn toàn đúng. Mỗi lần bà con tới phản ánh, tôi đều mời cơ quan liên quan tới kiểm tra, xử lý. Địa phương luôn đặt sự an toàn tính mạng, tài sản của người dân lên hàng đầu. Tôi nhớ có lần làm việc, Ủy ban Nhân dân xã đã yêu cầu mỏ đá ký cam kết chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn tính mạng cho bà còn có vườn sản xuất phía dưới. Còn việc khi bà con tới, do quá nhiều việc, nêu chúng tôi đành để bà con ra về và hứa ngay mai sẽ có mặt xử lý.”

Có mặt trong Đoàn công tác của Ủy ban Nhân dân huyện Bảo Lâm tới kiểm tra hiện trường, ông Nguyễn Trung Thành - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Bảo Lâm, cho biết: Qua kiểm tra trực quan tại hiện trường có việc khai thác đá của mỏ đá Thái Sơn làm lăn đá từ trên cao xuống vườn của người dân.

Việc này không đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân có vườn sản xuất phía dưới. Sau khi kiểm tra, huyện sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh và kiến nghị các cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Trong thời gian chờ cơ quan chức năng có kết luận chính thức, Ủy ban Nhân dân huyện sẽ yêu cầu mỏ đá tạm đình chỉ hoạt động; đồng thời, thống kê thiệt hại để bồi thường thỏa đáng cho người dân. Còn giải pháp lâu dài sẽ báo cáo lên Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo các sở, liên quan cùng phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện kiểm tra, xử lý theo quy định.

Trước đó, tại biên bản làm việc do Ủy ban Nhân dân xã Lộc Thành lập ngày 10/10/2023, chính quyền địa phương xác nhận trong quá trình khai thác đá, Công ty Trách nhiệm hữu hạn khai thác đá Thái Sơn đã làm đất đá trôi xuống vườn, gây thiệt hại cây trồng, ống nước và ao hồ của các hộ dân. Doanh nghiệp này cam kết sẽ hỗ trợ tiền công mỗi hộ 15 triệu đồng để 2 hộ gia đình ông Trương Công Hoàng và Đinh Văn Lư tự sửa.

Thực tế cho thấy, trong thời gian dài, hoạt động khai thác, nổ mìn của mỏ đá Thái Sơn đã và đang đe dọa­­­ nghiêm trọng đến tính mạng, tài sản của nhiều hộ dân có vườn tược, nhà cửa tại đây.

Tuy nhiên, các phản ánh của người dân chưa được giải quyết dứt điểm, thấu đáo khiến bà con bức xúc. “Đây là lần thứ năm, mỏ đá nổ mìn khiến đá văng, lăn gây thiệt hại cây trồng, tài sản và đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của người dân chúng tôi. Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh ra xã, nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng. Chúng tôi giờ không biết kêu ai, nên nhờ các cấp có thẩm quyền giải quyết thấu đáo cho bà con yên tâm,” ông Trương Công Hoàng đại diện các hộ dân đề đạt mong muốn của mình…/.