Các chuyên gia dự báo các ngân hàng sẽ tiếp tục tăng phát hành trái phiếu trong thời gian còn lại của năm nay nhằm có thêm vốn trung, dài hạn.

Trong khi huy động tiền gửi chậm lại do lãi suất dù tăng nhưng vẫn kém hấp dẫn so với những kênh đầu tư khác thì nửa đầu năm nay những kênh đầu tư an toàn, mang lại lợi nhuận ổn định như trái phiếu ngân hàng đang trở thành một trong những lựa chọn cho các nhà đầu tư.

Lãi suất hấp dẫn, số lượng phát hành tăng mạnh

Theo thống kê của VIS Rating, trong tháng Tám, lượng phát hành trái phiếu mới tăng lên 57.700 tỷ đồng, từ mức 46.800 tỷ đồng trong tháng Bảy. Các ngân hàng thương mại đã phát hành tổng cộng 51.300 tỷ đồng, tiếp tục chiếm phần lớn trong các đợt phát hành mới lên tới 90%.

Trong số các trái phiếu do các ngân hàng phát hành vào tháng Tám, 40% là trái phiếu thứ cấp đủ điều kiện tính vào vốn cấp 2, được phát hành bởi Ngân hàng Phương Đông với 4 lô trái phiếu giá trị 5.000 tỷ đồng; Ngân hàng Quân đội 2 lô giá trị 4.000 tỷ đồng; Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng 4.000 tỷ đồng; Ngân hàng Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh 2.000 tỷ đồng; Ngân hàng Tiên phong 2.000 tỷ đồng.

Khối ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước cũng tăng cường phát hành trái phiếu. Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam phát hành 5 lô trái phiếu giá trị gần 5.000 tỷ đồng lãi suất cố định 12 tháng là 5,7%, các năm sau lãi tiền gửi 12T+0,8%.

Agribank cách đây 2 tuần cũng đã phân phối thành công 10.000 tỷ đồng trái phiếu cho hơn 5.000 nhà đầu tư. Lô trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Agribank có lãi suất năm đầu lên tới gần 6,7%/năm. Các năm sau lãi tiền gửi 12T+2%.

Các chuyên gia đánh giá càng gần về những tháng cuối năm, thị trường trái phiếu doanh nghiệp ngày càng tăng nhiệt với lượng phát hành tăng và lãi suất hấp dẫn, các tổ chức phát hành liên tục đưa ra các mức lãi suất cao nhằm thu hút nhà đầu tư.

Đối với nhóm ngân hàng, nhóm ngành đang chiếm tổng lượng phát hành lớn nhất thị trường, nếu như nửa đầu năm, lãi suất trái phiếu nhóm này phổ biến ở mức 4%-6%/năm thời gian gần đây, nhiều ngân hàng đã đẩy mốc lãi suất trái phiếu trên 6%/năm, ở mức cao hơn đáng kể so với lãi suất tiền gửi khách hàng. Thậm chí, một số ngân hàng phát hành với lãi suất 7%-8%/năm.

Cụ thể, HDBank phát hành trái phiếu lãi suất cao hơn 2,8% so với bình quân tiền gửi 12 tháng của các ngân hàng tại thời điểm thanh toán. Lãi suất trái phiếu HDBank phổ biến ở mức 7,47%. Một số ngân hàng lãi suất trái phiếu cũng ở mức khá cao như LPBank 7,58%; BAOVIET Bank 7,68%. BVBank chào bán ra công chúng 15 triệu trái phiếu với lãi suất 7,9%/năm, từ năm thứ hai, lãi suất bằng lãi tham chiếu cộng biên độ 2,5%.

Hàng loạt ngân hàng khác như BIDV, VPBank, MB, BIDV, ACB, OCB... thời gian qua có nhiều đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ - dành riêng cho các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, với mức lãi suất cao hơn tiền gửi khoảng 2%-2,5%/năm.

Tăng vốn bổ sung

Theo chuyên gia tài chính-ngân hàng Đinh Trọng Thịnh, nguyên nhân các ngân hàng phát hành trái phiếu mạnh được cho là do trái phiếu thường có thời gian đáo hạn lên đến vài năm, còn gửi tiết kiệm, kỳ hạn gửi có thể ngắn hơn, thường theo tháng. Trong khi đó, nhu cầu vốn của doanh nghiệp hiện nay dần phục hồi, thị trường bất động sản bắt đầu ấm dần, nhu cầu mở rộng sản xuất-kinh doanh đang tích cực theo đà phục hồi của nền kinh tế. Khách hàng có xu hướng vay vốn kỳ hạn dài. Do vậy, trái phiếu là kênh huy động dài hạn, giúp các ngân hàng đảm bảo cấu trúc vốn theo quy định.

Bên cạnh đó, kênh trái phiếu giúp các tổ chức tín dụng tăng vốn tự có, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn vốn (tỷ lệ CAR). Bởi, trái phiếu giúp ngân hàng huy động vốn cấp 2 (vốn bổ sung) với giá trị lớn để mở rộng hoạt động mà không cần giảm tỷ lệ sở hữu qua phát hành cổ phiếu.

Ngoài ra, từ cuối năm ngoái, các ngân hàng phải giảm tỷ lệ tối đa dùng vốn ngắn hạn để cho vay trung, dài hạn về 30%, thay vì 34% như trước và tỷ lệ cho vay trên tổng vốn huy động phải dưới 85%. Trong khi đó, huy động tiền gửi của các ngân hàng tăng chậm lại do mặt bằng lãi suất duy trì mức thấp, vì thế, nhiều ngân hàng buộc xoay qua kênh trái phiếu để bổ sung cơ cấu vốn trung, dài hạn và dùng nguồn lực này tài trợ các dự án.

Bà Lê Phương Uyên - chuyên viên phân tích mảng ngân hàng của VPBankS cũng lý giải, kênh huy động này giúp các ngân hàng tăng vốn tự có, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Bởi, trái phiếu giúp ngân hàng huy động vốn cấp 2 (vốn bổ sung) với giá trị lớn để mở rộng hoạt động mà không cần giảm tỷ lệ sở hữu qua phát hành cổ phiếu.

Nhóm phân tích của FiinRatings cho rằng khối ngân hàng sẽ tiếp tục tăng phát hành trái phiếu trong thời gian còn lại năm nay, nhằm có thêm vốn trung, dài hạn trên 3 năm khi tăng trưởng tín dụng dần khởi sắc. Còn đơn vị xếp hạng tín nhiệm VIS Rating dự báo 1-3 năm tới, các ngân hàng sẽ cần khoảng 283.000 tỷ đồng trái phiếu tăng vốn cấp 2. Nguồn lực này sẽ hỗ trợ các ngân hàng tăng vốn nội bộ và duy trì tỷ lệ an toàn vốn.

Hiện, nhiều ngân hàng đã đăng ký hoặc dự kiến phát hành thêm các lô trái phiếu từ nay tới cuối năm. Trong đó, BIDV đã thông qua phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý 3 và 4 với tổng giá trị tối đa 4.000 tỷ đồng, kỳ hạn trên 5 năm; ACB cũng đã chốt phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ với tổng giá trị tối đa 15.000 tỷ đồng, kỳ hạn tối đa 5 năm; LPBank kỳ vọng huy động khoảng 6.000 tỷ đồng, SHB khoảng 5.000 tỷ đồng...

Ngân hàng Bắc Á cũng đã công bố kế hoạch chào bán tổng cộng 15 triệu trái phiếu ra công chúng lần 2. Với mệnh giá 100.000 đồng/trái phiếu, ước tính ngân hàng này có thể huy động được 1.500 tỷ đồng nếu đợt phát hành diễn ra thành công. Thời gian nhận đăng ký và nhận tiền mua trái phiếu từ 7/10- 28/10/2024. Ngày phát hành dự kiến là ngày 28/10/2024.

Việc tận dụng đa dạng các kênh huy động vốn giúp các ngân hàng chủ động hơn trong việc cân đối dòng tiền, chuẩn bị cho một giai đoạn nước rút những tháng cuối năm, từ đó góp phần tạo đà tăng trưởng chung cho nền kinh tế./.