Có 2 trong 16 dự án trọng điểm chưa đủ điều kiện để triển khai việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định. Trong 14 dự án đủ điều kiện, mới 5 dự án có kết quả bàn giao mặt bằng.

Ngày 15/5, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lạng Sơn Lương Trọng Quỳnh chủ trì cuộc họp chuyên đề đánh giá tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm và xem xét, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn các huyện, thành phố (kỳ tháng 4/2023).

Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lạng Sơn Lương Trọng Quỳnh đánh giá tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm chưa đáp ứng được yêu cầu.

Do vậy trong thời gian tới, tỉnh sẽ giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường làm đầu mối tiếp nhận và báo cáo tỉnh thực hiện giải quyết ngay theo thẩm quyền, không cần đợi đến phiên họp hằng tháng của Ủy ban Nhân dân tỉnh đối với các huyện nếu có đề nghị tỉnh giải quyết xử lý nhanh những vướng mắc về giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Cùng với đó, các chủ đầu tư cần tiếp tục phối hợp với các huyện, thành phố đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng theo kế hoạch. Đặc biệt, các huyện rà soát lại từng dự án liên quan đến thu hồi đất lúa, đất rừng, hồ sơ bảo vệ thi công, cưỡng chế thu hồi đất và khẩn trương triển khai các dự án khu tái định cư phục vụ nhu cầu tái định cư của các hộ dân bị ảnh hưởng.

Các huyện, thành phố có các dự án trọng điểm thuộc diện Ban Chỉ đạo tỉnh trực tiếp theo dõi và tập trung cao độ để hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đáp ứng các yêu cầu, mục tiêu kế hoạch mà Ban Chỉ đạo tỉnh đã chỉ đạo.

[Bảo đảm quyền và lợi ích cho người có đất thu hồi, giảm khiếu kiện]

Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn Chu Văn Thạch, trong 16 dự án trọng điểm của tỉnh thuộc địa bàn 8 huyện, thành phố đến hết tháng Tư vừa qua có 2 dự án chưa đủ điều kiện để triển khai việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định. Còn lại 14 dự án đủ điều kiện thực hiện thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng trong tháng Tư vừa qua; trong đó, có dự án Khu tái định cư và dân cư Nam Nguyễn Đình Chiểu thuộc địa bàn thành phố Lạng Sơn đang tạm dừng do có vướng mắc về trình tự, thủ tục dự án.

Trong tổng số 14 dự án đủ điều kiện thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng có 5 dự án có kết quả bàn giao mặt bằng với tổng diện tích là 3,04ha của 39 hộ gia đình, cá nhân thuộc địa bàn 4 đơn vị; trong đó, có 3 dự án có kết quả bàn giao cao nhất gồm Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 4B (đoạn Km3+700 đến Km18) thuộc địa bàn các huyện Cao Lộc 0,15ha và Lộc Bình 1,16ha và 2 dự án thuộc địa bàn huyện Hữu Lũng là Dự án khu Tái định cư dân cư xã Hồ Sơn, xã Hòa Thắng và Dự án Khu đô thị mới Hữu Lũng. Có 9 dự án còn lại không có kết quả bàn giao mặt bằng.

Cũng theo ông Chu Văn Thạch, khó khăn của các dự án trọng điểm là do vướng mắc về trình tự lập, thực hiện dự án và vướng mắc về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Một số dự án do chủ đầu tư thay đổi quy mô, điều chỉnh ranh giới, mốc giới thu hồi đất; chưa bố trí kinh phí để thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và hoàn thiện thủ tục cưỡng chế theo quy định…

Bên cạnh đó, còn một số hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng dự án chưa hợp tác thống kê, đo đạc, kiểm đếm. Một số trường hợp bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện bố trí tái định cư và các trường hợp xin hỗ trợ khác. Hồ sơ địa chính về đất đai có nhiều biến động về loại đất, chủ sử dụng, mua bán, tặng cho, chưa được cập nhật kịp thời. Do đó, việc xác định chủ sử dụng và nguồn gốc quá trình sử dụng đất còn bất cập, khó khăn trong lập phương án bồi thường, hỗ trợ.

Đặc biệt, thời gian qua đã phát sinh đơn thư phản ánh, kiến nghị của người dân về đơn giá bồi thường, hỗ trợ thấp. Một số hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà, vật kiến trúc trái phép trên đất nông nghiệp sau thời điểm 01/7/2014 theo quy định không được bồi thường đã khó khăn trong tuyên truyền, vận động người dân phối hợp thực hiện. Một số trường hợp chưa đồng ý di chuyển mộ ra khỏi phạm vi thực hiện dự án do đây là vấn đề tâm linh và phong tục tập quán của địa phương.

Do vậy, trong thời gian tới, Ủy ban Nhân dân các huyện Cao Lộc, thành phố Lạng Sơn phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục xin chủ trương của Thủ tướng Chính phủ chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng tại dự án Khu trung chuyển hàng hóa thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn; dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 4B (đoạn Km3+700 đến Km18) đối với đoạn đi qua địa bàn thành phố Lạng Sơn.

Ủy ban Nhân dân các huyện, thành phố chủ động phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư đôn đốc chủ đầu tư bố trí vốn triển khai các dự án và triển khai giải phóng mặt bằng các vị trí đã được người dân đồng thuận; tăng cường phối hợp giữa các sở, ban, ngành, Ủy ban Nhân dân các huyện, thành phố và chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Đối với các dự án đã đủ điều kiện bảo đảm tiến độ bàn giao mặt bằng cho thi công, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

Đặc biệt, các cấp chính quyền phải kịp thời giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của người dân; tăng cường, nâng cao chất lượng tuyên truyền, đối thoại với nhân dân trong quá trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án trọng điểm./.