Các chuyên gia cho rằng Việt Nam đang nổi lên với khát vọng tăng trưởng GDP đột phá, song con đường phía trước vẫn ẩn chứa những rủi ro tiềm ẩn về bất động sản, tăng trưởng tín dụng nóng...

Theo các chuyên gia, kinh tế toàn cầu năm 2026 được dự báo còn nhiều bất định, từ chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đến các căng thẳng địa chính trị. Trong đó, Việt Nam nổi lên với khát vọng tăng trưởng GDP đột phá, hướng tới mục tiêu thoát bẫy thu nhập trung bình.

Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn ẩn chứa những rủi ro tiềm ẩn, từ thị trường bất động sản, tăng trưởng tín dụng nóng và những thách thức trong việc điều hành chính sách.

Thế giới bất định

Năm 2025 khép lại với nhiều biến động, và bước sang năm 2026, bức tranh kinh tế - chính trị toàn cầu vẫn chưa có dấu hiệu ổn định.

Tại phiên thảo luận của tọa đàm “Sức hút của các lớp tài sản” do Báo Tài chính-Đầu tư tổ chức ngày 13/11, Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu, chỉ ra nền kinh tế lớn nhất thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức. Nước Mỹ đang trải qua giai đoạn bất ổn chính trị, kinh tế có dấu hiệu đi vào giai đoạn vừa lạm phát cao, vừa đình trệ.

Trong bối cảnh đó, chính sách tiền tệ của Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) trở thành tâm điểm chú ý. Dù lạm phát còn cao, áp lực chính trị có thể buộc FED phải cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế. Nhiều chuyên gia kỳ vọng FED sẽ có 2-3 đợt giảm lãi suất trong năm 2026.

“Việc FED hạ lãi suất và USD suy yếu sẽ có lợi cho Việt Nam. Điều này giúp giảm áp lực lên tỷ giá, từ đó tạo dư địa cho Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất trên thị trường nội địa, từ đó thúc đẩy kinh tế,” Tiến sỹ Hiếu nhận định.

Song, sự bất định toàn cầu, từ căng thẳng ở Ukraine, Trung Đông đến cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, cũng đang đẩy các nhà đầu tư tìm đến những kênh trú ẩn an toàn.

Ông Trịnh Hà, chuyên gia chiến lược tại Exness Investment Bank, cho rằng đây là yếu tố cốt lõi đẩy giá vàng tăng cao. Ông chỉ ra nhìn trong lịch sử, tỷ lệ vàng so với S&P 500 đang ở mức rất thấp, điều này cho thấy giá vàng vẫn chưa đạt đỉnh. Nhiều tổ chức dự báo năm 2026, giá vàng có thể lên tới 5.000 USD/ounce,” ông Hà dự báo.

Cùng quan điểm, ông Giáp Văn Đại, Giám đốc điều hành Nami Foundation khẳng định: “Không có lý do gì khiến giá vàng không tăng.”

Cụ thể hơn, ông Vũ Duy Khánh, Giám đốc Trung tâm phân tích, Công ty Chứng Khoán SmartInvest cho rằng cung tiền càng mở rộng (chính sách tiền tệ lỏng) thì vàng càng có khả năng tăng giá. Bởi, vàng đang trở thành tài sản cuối cùng mà cung tiền chuyển thành (thay cho trái phiếu trước đây). Theo đó, ông này dự báo vàng sẽ vẫn là kênh đầu tư có cơ hội do cung tiền tiếp tục mở rộng.

Rủi ro từ bất động sản

Trong khi thế giới đối mặt với nhiều khó khăn, Việt Nam lại đặt ra những mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng. Với cái nhìn lạc quan, Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu dự báo GDP năm 2026 có thể đạt 10%, đây là một con số đột phá.

Song, mối lo lớn nhất của các chuyên gia đang đổ dồn về thị trường bất động sản. Họ có chung những lo ngại về cấu trúc tín dụng của Việt Nam hiện tại tương đồng với Trung Quốc giai đoạn 2015-2016.

Ông Nguyễn Trí Hiếu cũng bày tỏ lo ngại về việc giá bất động sản đang quá cao so với thu nhập người dân, lên tới 24-30 lần ở Hà Nội và cho rằng “Chính phủ cần có biện pháp kéo giá bất động sản xuống”.

Về mục tiêu tăng trưởng đặt ra, ông Vũ Duy Khánh cho rằng là cần thiết để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Tuy nhiên, tỷ lệ tín dụng bất động sản trên GDP của Việt Nam đang rất cao, khoảng 30%. Chính sách cho phép bán nhà hình thành trong tương lai (presale) gần như hoàn toàn và thiếu tỷ lệ chặn cho vay đang tạo ra rủi ro lớn.

Nhấn mạnh con đường hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro. Ông Trịnh Hà cảnh báo để đạt mục tiêu tăng trưởng 10%, Việt Nam có thể phải bơm một lượng tiền lớn, dẫn đến tăng trưởng tín dụng lên đến 20% trong năm 2026, gấp đôi tăng trưởng kinh tế. Điều này tiềm ẩn rủi ro tiền chảy vào các thị trường thứ cấp như chứng khoán, vàng và tạo ra bong bóng.

Bên cạnh đó, ông Trịnh Hà dự báo thị trường bất động sản có thể tiếp tục phát triển trong năm 2026, nhưng cuối năm 2026 hoặc năm 2027 có thể gặp rủi ro lớn.

Bên cạnh bất động sản, thị trường chứng khoán cũng được kỳ vọng sẽ tích cực nhờ các chính sách hỗ trợ và triển vọng được Tổ chức FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi. Tuy nhiên, ông Trịnh Hà lưu ý nhà đầu tư phải “tỉnh táo quan sát các dấu hiệu bong bóng hoặc vượt quá định giá” do mức độ biến động của thị trường tài chính toàn cầu hiện nay là rất lớn.

Tài sản số và hành lang pháp lý

Giữa những lo ngại về các kênh đầu tư truyền thống, một điểm sáng đầy hứa hẹn đã xuất hiện thị trường tài sản mã hóa. Năm 2025 đã đánh dấu một bước ngoặt lịch sử khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 05, lần đầu tiên chính thức công nhận “tài sản mã hóa.”

Theo ông Nghiêm Minh Hoàng, chuyên gia từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam, đây là bước đi chiến lược nhằm quản lý một thị trường có khối lượng giao dịch lên tới hơn 200 tỷ USD và thu hút thêm nguồn vốn đầu tư nước ngoài.

“Với sự ổn định vĩ mô và quyết tâm của Chính phủ, Việt Nam được đánh giá là một ngôi sao sáng, có khả năng thu hút vốn quốc tế trong lĩnh vực này,” ông Hoàng cho biết.

Tuy nhiên, ông Nghiêm Minh Hoàng cho rằng lúc này cần giữ một thái độ “lạc quan có thận trọng” để có thể nắm bắt cơ hội nhưng vẫn phải vững vàng trước những con sóng ngầm của thị trường.

Bên cạnh đó, Luật sư Lê Dương từ Công ty Luật PTN Legal phân tích sâu hơn về tác động của hành lang pháp lý mới. Ông chỉ ra rằng các quy định này đang giúp thị trường trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.

“Trước đây, M&A một dự án bất động sản mất cả năm trời. Bây giờ, khi mã hóa bất động sản, nhà đầu tư có thể tham gia ở bất kỳ thời điểm nào, rất nhanh chóng, tính thanh khoản cao hơn,” ông Dương giải thích.

Sự ổn định về thể chế chính trị sau Đại hội 14 cũng là một yếu tố được các chuyên gia đánh giá cao. Luật sư Lê Dương nhấn mạnh: “Khi bộ máy ổn định, thị trường tốt, chúng tôi hoàn toàn yên tâm để tư vấn nhà đầu tư vào Việt Nam. Sự phát triển về chính sách, ổn định về thị trường và thể chế sẽ là nền tảng vững chắc cho tất cả các ngành”.

Nhìn chung, nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn chuyển mình quan trọng. Khát vọng tăng trưởng mạnh mẽ song hành cùng những rủi ro cố hữu cần được kiểm soát chặt chẽ. Sự ra đời của hành lang pháp lý cho các lĩnh vực mới như tài sản số đang mở ra những cơ hội chưa từng có.

Là một trong những người tiên phong trong lĩnh vực blockchain tại Việt Nam, ông Giáp Văn Đại (Giám đốc điều hành Nami Foundation) bày tỏ quan điểm và nhìn nhận đây là nền tảng cho một mô hình kinh tế mới.

“Blockchain là lớp nền tảng thứ hai sau AI với cốt lõi là tính minh bạch. Nó giúp tài chính hóa mọi thứ, từ tài sản đến thị trường vốn,” ông Đại nói./.