Hiện nay, mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội vẫn đang trong giai đoạn đầu tư, mới đưa vào khai thác sử dụng tuyến 2A Cát Linh-Hà Đông nhưng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng thấp, chỉ đạt 19,5%.

Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội vừa có văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải trả lời kiến nghị của cử tri liên quan đến tuyến đường sắt đô thị.

Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cho biết tuyến đường sắt là dịch vụ công ích, giá vé với mục tiêu khuyến khích người dân đi lại bằng phương tiện vận tải hành khách công cộng nói chung, đường sắt đô thị nói riêng, giảm phương tiện giao thông cá nhân. Do đó doanh thu từ bán vé không có khả năng bù đắp chi phí và được nhà nước trợ giá.

Theo Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, hiện nay, mạng lưới đường sắt đô thị trên địa bàn Hà Nội vẫn đang trong giai đoạn đầu tư và mới có 1 tuyến được đưa vào khai thác sử dụng là tuyến 2A Cát Linh-Hà Đông; tỷ lệ vận tải hành khách công cộng vẫn còn thấp, mới đạt 19,5%.

Kết cấu đơn giá tạm thời ban hành tại Quyết định số 1517/QĐ-UBND ngày 09/5/2022 không có khoản mục chi phí liên quan đến lãi vay trên tổng mức đầu tư của dự án tuyến đường sắt, kinh phí trợ giá không có các khoản vay nêu trên.

Thành phố có chính sách ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ôtô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải.

Thành phố cũng đã ban hành Quyết định số 07/2021/QĐ-UBND về giá vé vận tải hành khách công cộng; trong đó miễn tiền vé cho người có công, người khuyết tật, người cao tuổi, trẻ em dưới 6 tuổi, nhân khẩu thuộc hộ nghèo; hỗ trợ 100% giá vé trong 15 ngày đầu vận hành thương mại; hỗ trợ 50% giá vé tháng đối với học sinh, sinh viên, công nhân các khu công nghiệp; hỗ trợ 30% giá vé tháng đối với cán bộ, nhân viên tại các văn phòng công sở, doanh nghiệp ngoài khu công nghiệp khi mua vé tháng theo hình thức tập thể.

Sau khi đưa vào vận hành, tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh-Hà Đông bước đầu đã chứng minh ưu thế của một phương thức vận tải nhanh, khối lượng lớn văn minh, hiện đại.

Đối với kiến nghị của cử tri liên quan đến đề xuất xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị, tàu điện ngầm, Chính phủ, thành phố Hà Nội cần báo cáo phương án kinh doanh, công bố số tiền phải bù lỗ, trợ giá từng tuyến để người dân được biết, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cho biết hiện nay, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đang chủ trì tham mưu cho Ủy ban Nhân dân thành phố xây dựng đề án tổng thể hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/02/2023 của Bộ Chính trị.

Ngày 28/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 đã điều chỉnh và bổ sung thêm nhiều chính sách ưu tiên đầu tư, thu hút các nguồn lực nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, tạo đột phá trong phát triển đường sắt đô thị.

Đặc biệt, Luật Thủ đô sửa đổi cho phép đầu tư phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội theo mô hình định hướng phát triển giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị (TOD). Đây là mô hình phổ biển ở các nước trong khu vực và các nước phát triển, bảo đảm hiện đại, đồng bộ bền vững.

Trong khu vực TOD, thành phố được thực hiện chính sách sử dụng nguồn tiền thu đối với một số khoản thu để tái đầu tư xây dựng đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với vận tải hành khách công cộng./.