Lũ quét, sạt lở đất có thể gây tác động rất xấu đến môi trường, uy hiếp tính mạng của người dân; phá hủy các công trình dân sinh, gây thiệt hại cho các hoạt động sản xuất và kinh tế-xã hội.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ 19 giờ 30 phút ngày 21/8 đến 1 giờ 30 phút ngày 22/8, khu vực các tỉnh Điện Biên và Lai Châu tiếp tục có mưa với lượng mưa tích lũy phổ biến từ 20-40mm, có nơi trên 60mm.

Cảnh báo nguy cơ xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại các tỉnh trên, đặc biệt tại các xã, phường: Bum Nưa, Bum Tở, Hua Bum, Mù Cả, Mường Tè, Tà Tổng (tỉnh Lai Châu); Mường Ảng; Búng Lao, Chiềng Sinh, Mường Lạn, Mường Mùn, Mường Nhé, Mường Phăng, Mường Pồn, Nà Hỳ, Na Sang, Nà Tấu, Nậm Kè, Nậm Nèn, Điện Biên Phủ, Pa Ham, Pu Nhi, Pú Nhung, Quảng Lâm, Thanh Nưa, Tủa Chùa (tỉnh Điện Biên); Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy cấp 1.

Lũ quét, sạt lở đất có thể gây tác động rất xấu đến môi trường, uy hiếp tính mạng của người dân; gây tắc nghẽn giao thông cục bộ, làm ảnh hưởng tới quá trình di chuyển của các phương tiện; phá hủy các công trình dân sinh, kinh tế gây thiệt hại cho các hoạt động sản xuất, hoạt động kinh tế-xã hội.

Cơ quan khí tượng thủy văn kiến nghị các cơ quan chức năng tại địa phương lưu ý rà soát các điểm nghẽn dòng, các vị trí xung yếu trên địa bàn để có biện pháp phòng tránh, ứng phó.

Để phòng chống lũ quét, sạt lở đất, các chuyên gia về phòng chống thiên tai cho rằng, các tỉnh, thành phố cần phải sử dụng các giải pháp về công trình và phi công trình.

Đối với các biện pháp công trình, các tỉnh, thành phố cần thực hiện trồng và bảo vệ rừng phòng hộ đầu nguồn, đặc biệt là các khu vực thường gây ra lũ quét, nhằm bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ lớp phủ thực vật, tăng khả năng giữ nước của lưu vực, hạn chế khả năng tập trung dòng chảy lũ.

Đồng thời, xây dựng hồ chứa điều tiết lũ ở khu vực thường xảy ra lũ quét, khai thông các đường thoát lũ, xây dựng đê, tường chắn lũ quét, phân dòng lũ, xây dựng bổ sung các tràn sự cố ở các hồ chứa nước...

Đối với các biện pháp phi công trình, các địa phương cần lập bản đồ phân vùng nguy cơ lũ quét (nguy cơ cao; nguy cơ trung bình và vùng ít có khả năng xảy ra lũ quét). Bản đồ này là một trong những căn cứ quan trọng để địa phương đề ra các biện pháp phòng tránh lũ quét; quy hoạch sử dụng đất hạn chế phát triển trong vùng nguy cơ lũ quét cao.

Đối với các khu dân cư đã phát triển thiếu quy hoạch trước đây, các địa phương cần có quy hoạch lại và tái định cư, đưa dân ra khỏi vùng có nguy cơ lũ quét, sạt lở đất cao.

Từ 18 giờ đến 19 giờ ngày 21/8, khu vực các tỉnh Điện Biên và Lai Châu đã có mưa vừa, mưa to như: Mường Phăng1 (Điện Biên) 39mm, Mường Phăng2 (Điện Biên) 33,8mm; Pa Thắng (Lai Châu) 29mm...

Mô hình độ ẩm đất cho thấy một số khu vực thuộc các tỉnh trên đã gần bão hòa (trên 85%) hoặc đạt trạng thái bão hòa.

Tại tỉnh Thái Nguyên, từ 19h ngày 20/8 đến 16h ngày 21/8 có mưa rào, rải rác có dông, có nơi mưa to đến rất to, lượng mưa đo được tại các trạm Bình Long 207,4mm, Phương Giao 209,8mm, Dân Tiến 145,8mm, Bắc Cạn 163,8mm, Thanh Mai 131,4mm, Cẩm Giàng 134,6mm,... gây nhiều thiệt hại tài sản của Nhà nước và người dân.

Cụ thể, mưa to kèm theo dông làm 373 nhà bị ảnh hưởng; 6 trường học trên địa bàn các xã Võ Nhai, phường Bắc Kạn, Đức Xuân bị ngập lụt. Mưa to cũng làm 172,68 ha lúa, hoa màu bị ngập sâu trong nước; 9.700 con gia cầm bị chết; ngập úng cục bộ tại một số tuyến đường trên địa bàn phường Bắc Kạn, Đức Xuân, và các xã Võ Nhai, Tràng Xá, Dân Tiến.

Đặc biệt, thiên tai cũng làm sạt lở đường giao thông tại các vị trí: Km số 17, Quốc lộ 3; tuyến đường 257 đi xã Chợ Đồn; 7 điểm sạt lở nhỏ tại các tuyến đường liên tổ thuộc phường Bắc Kạn; đường liên thôn tổ 7C phường Đức Xuân; 2 điểm sạt lở tại đường quản lý, vận hành công trình hồ chứa nước Nặm Cắt; đường thôn Nà Mòn xã Nghiên Loan; 2 điểm tại Quốc lộ 3B; 8 điểm tại các tuyến đường liên thôn xã Bạch Thông.

Ngay trong ngày, lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh đã trực tiếp tới hiện trường kiểm tra, thăm hỏi nhân dân và trực tiếp chỉ đạo khắc phục hậu quả theo phương châm 4 tại chỗ.

Lực lượng quân đội, công an cũng huy động lực lượng phối hợp với các địa phương triển khai dọn dẹp trường học, hỗ trợ người dân dọn dẹp nhà cửa, ổn định đời sống.

Các đơn vị, địa phương tổ chức trực ban theo dõi diễn biến thời tiết, thông tin kịp thời đến người dân để phòng tránh, tiếp tục rà soát thống kê báo cáo thiệt hại theo quy định.

Tính đến 18h ngày 21/8, công tác hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, phòng chống thiên tai đã đạt hiệu quả tích cực, đảm bảo cuộc sống người dân ổn định.

Ngoài ra, để kịp thời ứng phó thiên tai trong những giờ tiếp theo, chăm lo tốt cho người dân, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Nguyên cũng ban hành công điện chỉ đạo việc tập trung ứng phó với mưa lũ, ngập lụt, sạt lở; trong đó, lãnh đạo tỉnh yêu cầu Ủy ban Nhân dân các xã, phường chủ động theo dõi, dự báo và cảnh báo kịp thời diễn biến mưa lũ, sạt lở đất, lũ quét, ngập sâu để người dân biết, phòng tránh; tổ chức rà soát, sẵn sàng sơ tán người khỏi khu vực nguy hiểm, bố trí lực lượng canh gác, kiểm soát các tuyến giao thông xung yếu, đặc biệt là khu vực qua sông, suối, đồi dốc; có phương án hỗ trợ chỗ ở, lương thực, nhu yếu phẩm cho người dân phải sơ tán; kiên quyết không để người và phương tiện qua lại vùng có nguy cơ cao khi chưa bảo đảm an toàn.

Lực lượng quân đội, Công an chuẩn bị sẵn sàng phương án cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ người dân di dời, bảo vệ tài sản, đồng thời phối hợp ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai.

Các đơn vị, địa phương bố trí lực lượng canh gác, kiểm soát người và phương tiện qua các ngầm tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết, khu vực đã sạt lở hoặc có nguy cơ sạt lở, lũ quét,… không để xảy ra thiệt hại đáng tiếc về người do bất cẩn, chủ quan.

Đặc biệt, chủ động bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính khi xảy ra mưa lớn./.