Giá vé máy bay nội địa trong bốn tháng đầu năm tăng cao so với cùng kỳ và Cục Hàng không Việt Nam vừa đưa ra một loạt các nguyên nhân và giải pháp để điều tiết giá vé bay.

Cục Hàng không Việt Nam vừa có báo cáo và lý giải nguyên nhân về tình hình giá vé máy bay nội địa bốn tháng đầu năm 2024 tăng cao đồng thời đưa ra giải pháp nhằm điều tiết giá vé bay.

Giá vé tăng nhưng nằm trong khung giá

Theo báo cáo của Cục Hàng không Việt Nam gửi Bộ Giao thông Vận tải, từ đầu năm 2024 đến nay, giá vé trung bình hạng phổ thông trên một số đường bay (giá đã bao gồm thuế, phí) của các hãng hàng không Việt Nam đều tăng so với cùng kỳ năm 2023, tuy nhiên vẫn luôn bảo đảm nằm trong khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách theo quy định hiện hành.

Cụ thể, đối với đường bay Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2,64 triệu đồng (tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023), Vietjet Air khoảng 1,74 triệu đồng (tăng 25%), Bamboo Airways khoảng 2 triệu đồng (tăng 11%) và Vietravel Airlines khoảng 1,5 triệu đồng (tăng 15%).

Nếu so với mức giá tối đa theo quy định tại đường bay này (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho rằng mức giá vé trung bình này của các hãng hàng không Việt Nam chỉ ở mức từ 44,1% (Vietravel Airlines) đến 77,6% (Vietnam Airlines).

Đối với đường bay từ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đi/đến Đà Nẵng, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 1,8 triệu đồng/đường bay (tăng từ 17-26%), Vietjet khoảng 1,3-1,5 triệu đồng/đường bay (tăng từ 32-38%), Bamboo Airways khoảng 1,3-1,6 triệu đồng/đường bay (tăng từ 13-29%) và Vietravel Airlines khoảng 1,1-1,4 triệu đồng/đường bay (tăng từ 14-20%).

So với mức giá tối đa theo quy định ở đường bay này (2,89 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng hàng không Việt Nam chỉ ở mức từ 38,1% (Vietravel Airlines) đến 62,3% (Vietnam Airlines).

Đối với đường bay từ Hà Nội-Phú Quốc, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2,7 triệu đồng (tăng 13,8%), Vietjet xấp xỉ 1,8 triệu đồng (tăng 49,6%). So với mức giá tối đa theo quy định (4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí) mức giá vé trung bình này của các hãng bay Việt Nam chỉ ở mức từ 45% (Vietjet) đến 68% (Vietnam Airlines).

Với đường bay từ Hà Nội-Nha Trang, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2 triệu đồng (tăng 7%), Vietjet khoảng 1,55 triệu đồng (tăng 39%), Bamboo Airways khoảng 1,45 triệu đồng (tăng từ 3%). So với mức giá tối đa theo quy định (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng hàng không Việt chỉ ở mức từ 42,6% (Bamboo Airways) đến 60,8% (Vietnam Airlines), mức giá của Vietjet chỉ ở mức 45,7%.

Trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 vừa qua, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tăng cao, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho biết ngoài số hành khách đặt sớm có thể mua được vé máy bay ở dải giá thấp, số còn lại đặt muộn, sát ngày bay phải trả tiền mua cao hơn.

Cá biệt, có thời điểm, đường bay sớm lấp đầy thì việc mua được vé sẽ khó khăn hơn và giá vé sẽ cao hơn (ngày 19/4, tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 27/4 đều đạt hơn 90% trên các đường bay Hà Nội đi Huế, Quy Nhơn, Quảng Bình, Nha Trang, Tuy Hòa, Điện Biên; Thành phố Hồ Chí Minh đi Đà Lạt, Tuy Hòa, Phú Quốc, Điện Biên; tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 1/5 đều đạt hơn 90% trên các đường bay Huế, Phú Quốc, Điện Biên, Đồng Hới, Nha Trang đến Hà Nội và từ Pleiku, Phú Quốc, Tuy Hòa, Quy Nhơn, Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh.)

Phía Cục Hàng không Việt Nam thông tin thêm, theo số liệu công bố trên trang thông tin điện tử của các hãng hàng không quốc tế, mức giá vé máy bay trên một số đường bay trong khu vực Đông Nam Á đều tương đồng với giá vé của Vietnam Airlines.

“Nhìn chung, giá vé/km trên các chặng nội địa của Vietnam Airlines đang áp dụng ở mức tương đương với các hãng trong khu vực Đông Nam Á và thấp hơn đáng kể so với các hãng châu Âu và Bắc Mỹ,” lãnh đạo Cục Hàng không khẳng định.

Đâu là nguyên nhân giá vé tăng?

Phía Cục Hàng không Việt Nam cũng nhìn nhận giá vé máy bay của các hãng bay Việt tăng nằm trong xu hướng chung trên thế giới do chịu tác động bởi các nguyên nhân chính gồm: Giá nhiên liệu tăng cao; chênh lệch tỷ giá ngoại tệ; việc triệu hồi động cơ của Nhà sản xuất Pratt & Whitney (PW) tác động đến việc giảm đội máy bay khai thác trên thế giới, việc tiếp nhận các máy bay mới và chi phí bảo dưỡng máy bay dừng khai thác tăng; giá thuê máy bay tăng cao; tình hình cung cầu vận tải hàng không.

Cụ thể, số liệu cập nhật của Hiệp hội Vận tải hàng không Thế giới (IATA) cho thấy giá nhiên liệu Jet-A1 khu vực châu Á ngày 26/4 là 100,25 USD/thùng. Theo tính toán của Cục Hàng không Việt Nam, với biến động của giá Jet A1 và tỷ giá USD/VND, chi phí nhiên liệu tháng Tư của các hãng hàng không tăng 56,55% so với tháng 12/2014 và tăng 74,27% so với tháng 9/2015, tác động làm tổng chi phí tăng 37,66% so với tháng 12/2014 và tăng 53,24% so với tháng 8/2015 (là thời điểm ban hành quy định về khung giá vận chuyển trên chặng bay nội địa).

"Nếu quy đổi ra đơn vị chuyến bay, mỗi 1 USD giá nhiên liệu tăng sẽ làm chi phí chuyến bay quý 1/2024 tăng thêm 56,7 USD/chuyến," lãnh đạo Cục Hàng không dẫn giải chi phí.

Ngoài ra, chênh lệch tỷ giá VNĐ/USD trong quý 1/2024 đã tăng 1.300 đồng (tương đương 5,6%) so với năm 2019, dẫn đến chi phí hoạt động vận tải hàng không phát sinh thêm khoảng 823 tỷ đồng. Tỷ giá bình quân trong quý 2/2024 tăng làm chi phí 23 triệu đồng/chuyến bay.

Bên cạnh đó, do nhiều chi phí vận hành hoạt động của hãng hàng không (thuê máy bay, giá điều hành bay quốc tế …) được thanh toán bằng ngoại tệ (chủ yếu là USD) dẫn đến tăng chi phí cho hãng hàng không.

Đến ngày 2/5, tổng số máy bay của các hãng hàng không Việt là 199 chiếc, giảm 32 máy bay so với năm 2023; trong đó số lượng máy bay đang khai thác thực tế dao động từ 165-170 máy bay, giảm khoảng 40-45 máy bay so với bình quân máy bay khai thác trong năm 2023 do kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu động cơ máy bay.

Thời gian đưa động cơ đi sửa chữa bị kéo dài. Năm 2019 chỉ 75 ngày thì hiện nay cần 140-160 ngày, trường hợp đặc biệt lên đến 365 ngày. Tại Việt Nam, các động cơ này đang được sử dụng trên một số máy bay A321NEO khai thác bởi Vietnam Airlines và Vietjet nên sự việc này làm cho một số máy bay phải dừng khai thác trong năm 2024 và năm 2025.

Ngoài ra, kế hoạch nhận máy bay của các hãng bay trong năm 2024 bị ảnh hưởng. Vietjet Air sẽ không nhận thêm bất kỳ máy bay nào; Vietnam Airlines chỉ nhận thêm 2 tàu bay Boeing 787 vào tháng 6-7/2024; các hãng hàng không khác đều thông báo không tìm được máy bay thuê theo kế hoạch.

“Việc giảm cung vận tải nội địa do giảm máy bay là nguyên nhân ảnh hưởng đến biến động về giá vé, đặc biệt trong thời điểm cầu vận chuyển hàng không tăng cao do nhu cầu đi lại của hành khách tăng vào các dịp lễ, tết. Tình trạng chênh lệch cung cầu này, dự báo sẽ tiếp tục xảy ra trong giai đoạn cao điểm Hè 2024. Điều này cũng gây ra áp lực nhất định lên giá vé trên các chặng bay nội địa, đặc biệt là các chặng bay đến các điểm du lịch, nghỉ dưỡng,” lãnh đạo Cục Hàng không đánh giá.

Khuyến cáo mua vé sớm để có mức giá hợp lý

Để hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác và đáp ứng nhu cầu di chuyển bằng đường hàng không của hành khách, Cục Hàng không Việt Nam đã triển khai các giải pháp để tăng tần suất khai thác và tăng cường hoạt động bay vào các khung giờ đêm tại các cảng hàng không, sân bay đủ điều kiện; điều chỉnh, nâng tham số lượt cất, hạ cánh (slot) phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng bay khai thác hiệu quả, tăng số lượng chuyến bay và tải cung ứng trên các đường bay.

Trong bối cảnh lực lượng vận tải hàng không giảm, các hãng bay Việt đã nỗ lực thực hiện các giải pháp để phấn đấu có nguồn cung không thấp hơn so 2023 như: Thay đổi giờ hạ cất cánh tại các cảng hàng không quốc tế để rút ngắn giờ đậu máy bay lại; tiếp tục tăng cường khai thác các chuyến bay sau 22h.

Trước những lo ngại của hành khách về tăng giá vé máy bay trong tình hình hiện nay, Cục Hàng không khuyến cáo hành khách cần sớm xây dựng kế hoạch di chuyển, thực hiện mua vé qua các kênh bán vé chính thức và chủ động theo dõi thông tin về kế hoạch khai thác của các hãng hàng không để có những sắp xếp, điều chỉnh phù hợp và lựa chọn được các mức giá vé hợp lý.

Trường hợp hành khách mua vé cao hơn quy định hoặc phát sinh các vấn đề ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của hành khách trong quá trình sử dụng dịch vụ vận chuyển hàng không, hành khách cần thông tin đến Cục Hàng không Việt Nam, các cảng vụ hàng không khu vực hoặc các cơ quan quản lý nhà nước theo đúng thẩm quyền để kịp thời xử lý, giải quyết./.