Các chuyên gia cho rằng tong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, ngân hàng nào nắm được CASA nhiều thì sẽ nắm trong tay “chìa khóa vàng” để tiến xa.

Trong hoạt động ngân hàng hiện đại, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) ngày càng đóng vai trò then chốt. Đây được xem là nguồn vốn giá rẻ, giúp ngân hàng tối ưu chi phí, gia tăng sức cạnh tranh về lãi suất và dịch vụ. Tuy nhiên, bức tranh CASA hiện nay lại cho thấy sự phân hóa rất rõ, có ngân hàng tỷ lệ CASA lên tới gần 40%, trong khi không ít ngân hàng vẫn “chật vật” quanh mức một con số.

“Mạch máu” của ngân hàng

CASA là tiền gửi không kỳ hạn, bao gồm tiền gửi thanh toán và tiết kiệm. Khách hàng có thể rút hoặc chuyển khoản bất cứ lúc nào, lãi suất thường chỉ 0,1%-0,3%/năm. Với ngân hàng, đây chính là nguồn vốn rẻ bậc nhất.

Không chỉ giúp giảm chi phí vốn, CASA còn phản ánh mức độ gắn kết của khách hàng với ngân hàng. Người gửi CASA thường là doanh nghiệp có dòng tiền thanh toán liên tục, hoặc cá nhân sử dụng dịch vụ số, thẻ và thanh toán điện tử. Một ngân hàng có CASA cao thường cho thấy khả năng giữ chân khách hàng và hệ sinh thái dịch vụ đa dạng.

Tính đến 30/6/2025, tỷ lệ CASA trong hệ thống tiếp tục ghi nhận xu hướng phân hóa. Theo Wichart tính toán từ báo cáo tài chính quý II của 27 ngân hàng, CASA bình quân đạt 21,7%, tăng 1,8 điểm % so với đầu năm. Tuy nhiên, 15/27 ngân hàng ghi nhận CASA giảm, phản ánh sự khác biệt về chiến lược và năng lực thu hút vốn giá rẻ.

Trong nhóm dẫn đầu, MB tiếp tục khẳng định vị thế với CASA 36,9%. Techcombank và Vietcombank theo sau với 35,2% và 34,8%. MSB, VietinBank và ACB lần lượt đạt 25,4%, 24,3% và 21,3%. Ở chiều ngược lại, nhiều ngân hàng tầm trung và nhỏ vẫn ở mức dưới 5%, phụ thuộc gần như hoàn toàn vào huy động kỳ hạn với chi phí vốn cao.

Sự phân hóa này không chỉ phản ánh chiến lược huy động vốn khác biệt mà còn thể hiện trình độ số hóa, mức độ gắn bó của khách hàng và chất lượng hệ sinh thái dịch vụ mà mỗi ngân hàng đang vận hành.

Trong bối cảnh chính sách tiền tệ đang nới lỏng nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, việc sở hữu CASA cao đem lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

Bà Trần Thu Hà, Giám đốc Khối khách hàng cá nhân một ngân hàng thương mại cổ phần quy mô vừa chia sẻ: “Để nâng CASA không hề dễ dàng. Khách hàng cá nhân Việt Nam vẫn có thói quen gửi tiết kiệm kỳ hạn để hưởng lãi. Trong khi đó, phát triển dịch vụ số và hệ sinh thái thanh toán đòi hỏi đầu tư lớn, ngân hàng vừa và nhỏ khó cạnh tranh với các ông lớn đi trước.”

Ông Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia ngân hàng nhấn mạnh: “Ngân hàng nào có CASA cao, tức là ngân hàng đó đã trở thành trung tâm giao dịch tài chính hằng ngày của khách hàng. Đây là thước đo quan trọng về khả năng gắn kết, hơn cả những con số huy động vốn thuần túy.”

Ngoài giá vốn rẻ, CASA còn liên quan đến sự phát triển của tài chính số và thanh toán không tiền mặt. CASA tăng đồng nghĩa khách hàng đã quen dùng tài khoản ngân hàng thay cho tiền mặt, góp phần thúc đẩy mục tiêu chuyển đổi số và tài chính toàn diện của Chính phủ.

Những “chiêu” hút CASA

Các chuyên gia cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự phân hóa mạnh về CASA giữa các ngân hàng. Các ngân hàng dẫn đầu CASA đều đầu tư sớm và mạnh cho ngân hàng số, tích hợp đa dạng dịch vụ từ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, mua sắm, đặt vé, nộp thuế cho đến đầu tư, bảo hiểm. Khách hàng có lý do để duy trì số dư lớn trong tài khoản để thuận tiện giao dịch. Ngược lại, ngân hàng chưa xây dựng được hệ sinh thái đầy đủ khó giữ tiền nhàn rỗi của khách hàng.

Ngoài ra, ngân hàng có lợi thế khách hàng doanh nghiệp lớn, đặc biệt là tập đoàn, tổng công ty nhà nước, thường có CASA dồi dào nhờ dòng tiền thanh toán liên tục. Trong khi đó, ngân hàng định vị ở phân khúc bán lẻ thuần túy, phục vụ chủ yếu khách hàng cá nhân nhỏ lẻ, CASA thường thấp.

Để giành lợi thế, các ngân hàng đều tung ra sản phẩm và dịch vụ mới. Điển hình là hệ số CASA của MB cao nhờ chiến lược phát triển ngân hàng số, số hóa quy trình, xây dựng hệ sinh thái dịch vụ tiện ích và tập trung vào trải nghiệm khách hàng, đặc biệt là khách hàng cá nhân có giao dịch thường xuyên, giúp thu hút và giữ chân lượng lớn tiền gửi không kỳ hạn với chi phí vốn thấp, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo lợi thế cạnh tranh cho ngân hàng.

Hay như tính năng "Sinh lời tự động" của Techcombank cũng là một giải pháp giúp tối ưu lợi nhuận trên số tiền nhàn rỗi trong tài khoản thanh toán, cho phép tiền tự động sinh lời mỗi ngày mà không cần khách hàng phải thực hiện giao dịch gửi tiết kiệm. Ông Jens Lottner - Tổng Giám đốc Techcombank cho biết đến hết tháng 6/2025, tổng số lượng khách hàng sử dụng “Sinh lời tự động” đã đạt 3,8 triệu người, tăng 25% so với quý trước.

VIB ra mắt tài khoản “Siêu lợi suất” trên ngân hàng số VIB Business, cho phép hộ kinh doanh và doanh nghiệp vừa và nhỏ sinh lãi trên dòng vốn lưu động tới 4,5%/năm. Đây là bước đi mới trong chiến lược đồng hành cùng khách hàng kinh doanh tối ưu quản lý vốn.

VPBank cũng ghi dấu ấn khi CASA tăng thêm 10.000 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2025, chủ yếu nhờ sản phẩm “Super sinh lời.”

Ông Phùng Duy Khương – Phó Tổng Giám đốc thường trực kiêm Giám đốc Khối khách hàng cá nhân VPBank cho biết ngân hàng kỳ vọng CASA sẽ gấp đôi, đạt khoảng 20.000 tỷ đồng vào cuối năm.

Những động thái này cho thấy CASA không chỉ là cuộc đua của “ông lớn” mà còn là hướng đi chiến lược của các ngân hàng tầm trung muốn cải thiện chi phí vốn.

Các chuyên gia dự báo những tháng cuối năm 2025 CASA có thể phục hồi nhẹ nhờ yếu tố mùa vụ, khi dòng tiền quay lại hệ thống. Tuy nhiên, khó đạt đỉnh như giai đoạn 2023-2024.

Tiến sỹ Châu Đình Linh - Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh gợi ý: “Ngân hàng cần phân chia khách hàng theo từng phân khúc, hiểu sâu nhu cầu để đưa ra sản phẩm phù hợp, từ tài khoản, tiết kiệm, thẻ tín dụng đến vay. Khi khách hàng dùng một dịch vụ, họ dễ kết nối với dịch vụ khác, nhận thêm giá trị như ứng dụng tài chính, bảo hiểm… Ngoài việc miễn phí dịch vụ trên ứng dụng, ngân hàng cần đa dạng ưu đãi như hoàn tiền khi chi tiêu để khuyến khích khách hàng giữ tiền trong tài khoản.”

CASA đang là yếu tố phân hóa rõ rệt trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Nhóm dẫn đầu tận dụng lợi thế để giảm chi phí vốn, gia tăng lợi nhuận, trong khi nhiều ngân hàng khác vẫn loay hoay tìm cách cải thiện./.