Trong bối cảnh chuyển đổi số là động lực phát triển then chốt, phổ cập tri thức số tới từng người dân không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu – cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Tại tỉnh Điện Biên, vùng đất biên giới còn nhiều khó khăn về hạ tầng, điều kiện kinh tế - xã hội, Phong trào “Bình dân học vụ số” được triển khai rộng khắp, tạo hiệu ứng lan tỏa, từng bước chuyển hóa nhận thức thành hành động, hình thành các “công dân số” ngay từ cơ sở.

Truyền thông tạo nền tảng, hành động làm điểm nhấn

Nhận thức được tầm quan trọng của công nghệ trong thời đại số, Điện Biên xác định trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là đòn bẩy chiến lược cho sự phát triển nhanh, bền vững và toàn diện của tỉnh. Ngay sau khi Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phát động Phong trào “Bình dân học vụ số” trên phạm vi cả nước (ngày 26/03/2025), Tỉnh ủy Điện Biên đã ban hành Công văn số 2339-CV/TU ngày 27/3/2025 để chỉ đạo tổ chức thực hiện kịp thời, hiệu quả Phong trào tại địa phương.

Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã tích cực chỉ đạo, tham mưu triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Trong đó, tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 216-KH/TU ngày 28/4/2025 thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trên địa bàn tỉnh Điện Biên; tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 225-KH/TU ngày 03/6/2025 triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”, xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp gắn với điều kiện thực tiễn của tỉnh.

Công tác kiểm tra, giám sát được lồng ghép với kế hoạch giám sát thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, bảo đảm Phong trào đi vào thực chất, không hình thức.

Công tác truyền thông, thông tin, tuyên truyền là một trong những khâu được triển khai sớm và mạnh mẽ. Toàn tỉnh đã thực hiện hơn 30 bài viết, chương trình, bản tin tuyên truyền về Phong trào, trong đó: Báo và Phát thanh, Truyền hình Điện Biên đã đăng 5 bài chuyên đề, phát sóng 3 chương trình, nền tảng “Điện Biên Smart” có 4 chuyên mục chuyên sâu, 20 bài viết trên các cổng/trang thông tin điện tử địa phương. Hơn 3.000 người - gồm lãnh đạo các cấp, bí thư chi bộ, trưởng bản, cán bộ đoàn thể - đã trực tiếp tham gia truyền thông và lan tỏa thông điệp của Phong trào “Bình dân học vụ số”.

Đáng chú ý, ngày 6/5/2025, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 71 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2025), UBND tỉnh Điện Biên tổ chức tổ chức sự kiện “Ngày hội AI”, đồng thời phát động chương trình “Chiến dịch Điện Biên Phủ – Hành trình phủ AI” và Phong trào “Bình dân học vụ số”, kết hợp học tập, thực hành và triển lãm công nghệ tại chỗ, thu hút đông đảo cán bộ, học sinh, người dân tham gia. Đây không chỉ là hoạt động truyền thông mà còn là bước khởi động tinh thần học tập số trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh.

Đổi thay từ nhận thức đến hành động

Kể từ khi triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” đến nay, Điện Biên đã đạt nhiều kết quả tích cực. 100% xã, phường bố trí nhân sự hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến. 100% thôn, bản thành lập Tổ Công nghệ số cộng đồng, hỗ trợ 50.000 người dân tiếp cận kỹ năng số tận nhà. 60% thôn, bản tổ chức lớp học cộng đồng định kỳ về chuyển đổi số; tổ chức 10 lớp bồi dưỡng cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, 01 lớp cho người khuyết tật, nhiều lớp học đặc thù cho người cao tuổi. 2.000 học sinh, sinh viên từ các trường THPT và Cao đẳng trên địa bàn đã tham gia tình nguyện phổ cập kỹ năng số cho người dân. Ngoài ra, đã tổ chức 20 lớp đào tạo kỹ năng số cho công nhân, người lao động tại doanh nghiệp với 600 học viên tham dự.

Toàn tỉnh tổ chức tập huấn kỹ năng số cho trên 4.000 lượt cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên. Hệ thống nền tảng số được đưa vào sử dụng đồng bộ: Bình dân học vụ số, OneTouch, mobiEdu, TDOffice, các nền tảng họp/học trực tuyến phổ biến… Các chương trình đào tạo cũng tích hợp giáo dục kỹ năng số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giúp 70% học sinh, sinh viên bước đầu làm quen với học tập và sáng tạo trong môi trường số.

Phong trào không chỉ phổ cập tri thức số mà còn tạo ra những chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của cộng đồng. 96% cán bộ, công chức hiểu biết về chuyển đổi số; 40% áp dụng nền tảng số trong công việc - một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính. 75% người trưởng thành có kỹ năng sử dụng thiết bị thông minh, biết bảo vệ bản thân trên không gian mạng. Tỷ lệ người lao động trong doanh nghiệp có kiến thức công nghệ và kỹ năng số đạt 40% - nền tảng để nâng cao năng suất và chuyển đổi mô hình sản xuất. Các mô hình “Gia đình số”, “Tổ công nghệ số cộng đồng”, “Mỗi công dân - một danh tính số” đều phát huy hiệu quả cao trong thực tế.

Những kết quả đạt được trong triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” cho thấy Điện Biên đang đi đúng hướng, với cách làm bài bản và có chiều sâu. Dù xuất phát điểm còn nhiều khó khăn - với hàng chục bản chưa có điện lưới, viễn thông - nhưng tỉnh đã chọn cách đi phù hợp: lấy truyền thông làm đòn bẩy, lấy cộng đồng làm trung tâm, lấy công nghệ làm công cụ và lấy tri thức làm động lực.

Theo đồng chí Mùa A Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Điện Biên, thời gian tới, tỉnh tiếp tục tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức để tiếp tục triển khai các chương trình tập huấn, đào tạo trí tuệ nhân tạo (AI) cho lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người dân thông qua phong trào “Bình dân học vụ số”; xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về AI trong giáo dục, nông nghiệp thông minh, du lịch, văn hóa và quản lý hành chính công; mở rộng các chương trình đào tạo AI cơ bản cho người dân tại các xã khó khăn, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số; ưu tiên các ứng dụng AI đơn giản, dễ tiếp cận và triển khai lớp học lưu động với tài liệu bằng tiếng dân tộc bản địa; đẩy mạnh công tác truyền thông về lợi ích của AI, nghiên cứu sử dụng ngôn ngữ dân tộc thiểu số để tiếp cận người dân vùng sâu, vùng xa.

Chặng đường phía trước còn dài và nhiều khó khăn, nhưng từ nền móng đã được khởi dựng hôm nay, có thể tin tưởng rằng, nếu tiếp tục giữ vững nhịp độ, sự quyết tâm và tinh thần “đi từng ngõ, gõ từng nhà, dạy từng người”, thì Điện Biên hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu vùng biên trong chuyển đổi số cộng đồng - một “vùng phủ sóng tri thức số” toàn diện và bền vững.

Phương Hằng

Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Điện Biên