“Sống” là câu chuyện của mẹ và con gái, cũng là những giao cảm thế hệ, của quá khứ-hiện tại, của sự kết nối hai nền văn hóa Việt Nam-Pháp.

Ngày 12/3, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức buổi giao lưu ra mắt cuốn sách tranh “Sống” do tác giả Pháp gốc Việt Trần Hải Anh và hoạ sỹ Pháp Pauline Guitton sáng tác.

“Sống” là câu chuyện của nữ đạo diễn Việt Linh (“Gánh xiếc rong,” “Chung cư,” “Mê Thảo, thời vang bóng”) trong suốt khoảng thời gian bà sống và làm việc ở chiến khu gần biên giới Campuchia.

Nữ đạo diễn kể lại những ký ức đó cho con gái Trần Hải Anh của mình để cuốn sách song song khắc họa hình ảnh của hai người phụ nữ: Một cô gái trẻ cố gắng thích nghi với cuộc sống tại chiến khu, một thiếu nữ hiện đại cố gắng kết nối với mẹ và quá khứ, để hiểu thêm về cội nguồn.

Tuyến thời gian quá khứ lấy bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc từ năm 1969 tới năm 1975.

Trong bảy năm sống tại chiến khu, nhân vật Linh đã làm quen với các chiến sỹ cách mạng, những người đưa cô đến với kháng chiến giải phóng dân tộc cũng như đến với điện ảnh. Người đọc sẽ bắt gặp hình ảnh Linh cùng cha mình và những người đồng đội sống, làm việc, làm phim đầy đam mê trong thiếu thốn đủ bề, trong làn bom rơi bão đạn và trong tiếng máy bay gầm rú trên bầu trời.

Đan xen với những kỷ niệm quá khứ của người mẹ là cuộc sống hiện tại của Trần Hải Anh, con gái duy nhất của đạo diễn Việt Linh và Giáo sư kinh tế Trần Hải Hạc. Sinh ra và lớn lên tại Pháp, Hải Anh gặp rất nhiều khó khăn để có thể kết nối với người mẹ sống trong thời chiến, kết nối với cội nguồn Việt Nam trong mình. Theo từng câu chuyện, cô gái dần hiểu rõ hơn về người mẹ, về quá khứ của dân tộc để từ đó thông cảm, sẻ chia, tạo dựng chiếc cầu nối rút ngắn khoảng cách thế hệ và văn hóa.

Năm 2023, Hải Anh đã cùng bạn thân của mình, họa sỹ Pauline Guitton sáng tác cuốn tiểu thuyết bằng tranh mang tên “Sống” bằng tiếng Pháp.

Nhà xuất bản Ankama mỗi năm chỉ chọn tầm 10 đầu sách để tập trung đầu tư kỹ lưỡng nhưng đã nhanh chóng chọn dự án này, có lẽ vì cuốn sách có một góc nhìn chưa bao giờ có trong truyện tranh Pháp.

Tên sách, tên các chương và từ "mẹ," "ba"... được tác giả viết bằng tiếng Việt, có dấu thanh đầy đủ. Hải Anh khẳng định đó là sự tôn trọng tiếng Việt và những hồi ức của mẹ mình.

“‘Sống’ là từ nảy ra trong tâm trí tôi khi mẹ kể tôi nghe những cuộc phiêu lưu ly kỳ thời niên thiếu của bà. Tôi tóm tắt mỗi ký ức bằng một động từ tiếng Việt, để có thể ghi khắc những ký ức ấy vào chủ đề phổ quát hơn. Do vậy, khi đọc câu chuyện gia đình được ngắt chương bằng những từ vựng của ngôn ngữ gia đình ấy, độc giả Pháp có thể sẽ khám phá ra nhiều từ khác của thứ ngôn ngữ tuyệt đẹp là tiếng Việt,” tác giả chia sẻ.

Ngay từ khi còn là bản thảo, “Sống” đã nhận được hỗ trợ từ Quỹ hỗ trợ xuất bản dành cho những tác phẩm xuất sắc bằng Pháp ngữ La Scam. Cuốn sách đã nhanh chóng gây ấn tượng với độc giả tại Pháp với 8.000 bản phát hành. Đầu năm 2024, vượt qua rất nhiều tác phẩm sách minh hoạ Pháp ngữ, cuốn sách đoạt giải Prix du Jury oecuménique de la Bande Dessinée 2024 (Giải thưởng của Hội đồng truyện tranh Đại Kết).

Phát biểu tại lễ ra mắt sách, Đại sứ Pháp Olivier Brochet cho hay đây là câu chuyện giao cảm thế hệ của mẹ và con gái, vừa góp phần tái hiện lịch sử của dân tộc ở một góc nhìn ít được nhắc đến, vừa thể hiện mong ước tìm hiểu nguồn cội của một người trẻ Việt sinh ra và lớn lên ở nước ngoài.

Qua nét vẽ sinh động của một hoạ sỹ trẻ tài năng người Pháp, những trang truyện tranh đã phác ra một giai đoạn lịch sử Việt Nam, chân dung những người Việt trong kháng chiến. Cuốn sách là nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại, kết nối hai nền văn hoá Việt Nam-Pháp./.