Các bến xe và doanh nghiệp vận tải cần có cách làm mới như đặt vé online, có dịch vụ trung chuyển tại các đầu bến để thu hút hành khách, đảm bảo thuận tiện đi lại.

Đại diện cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp vận tải đã chỉ ra những tồn tại và định hướng, giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động vận tải, thu hút hành khách vào bến xe trong thời gian tới.

Xe hợp đồng đã lấn át xe khách

Tại buổi toạ đàm “Vì sao khách chưa quay trở lại bến xe?" do Báo Giao thông tổ chức vào chiều 24/4, ông Trần Hoàng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Bến xe Hà Nội cho biết sau thời gian dài ảnh hưởng dịch COVID-19, năm 2023, tình hình hoạt động vận tải tại các bến xe trên cả nước nói chung và tại các bến xe của Hà Nội nói riêng (Giáp Bát, Mỹ Đình, Gia Lâm) giảm 300.000 lượt/3 bến, chiếm 28%. Trong đó, Bến Mỹ Đình giảm trên 30%; Bến xe Giáp Bát giảm 25% còn Bến Gia Lâm giảm gần 50%.

Về hành khách, mức độ ảnh hưởng trầm trọng hơn, số lượng giảm trên toàn Công ty là 52%, trong đó Bến Gia Lâm giảm gần 70%.

“Lượng xe về bến và hành khách suy giảm đã kéo theo sụt giảm về doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp. Đây là con số rất đáng lo ngại,” ông Hoàng đánh giá.

Bổ sung thêm, theo ông Nguyễn Văn Lập, Giám đốc bến xe Nước Ngầm, trước dịch COVID-19 bến xe đón khoảng 600-700 lượt xe/ngày thường. Riêng dịp lễ, Tết là trên 900 lượt nhưng hiện nay chỉ còn 250-300 lượt xe/ngày. Trong tháng 3-4 này là trên 400 lượt xe/ngày, tỷ lệ giảm gần 50%.

Chỉ ra nguyên nhân khiến hành khách vào bến xe, ông Nguyễn Công Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam nhìn nhận số lượng xe hợp đồng gia tăng so với xe tuyến cố định lên đến hàng chục nghìn xe, chưa kể còn xuất hiện loại hình xe ghép, xe tiện chuyến cũng đang cạnh tranh không công bằng với xe tuyến cố định.

“Các điều kiện quản lý xe hợp đồng quá lỏng lẻo khi không phải đăng ký xin vào nốt, không đăng ký luồng tuyến, lái xe không bị kiểm soát, văn phòng đại diện mọc khắp nơi như một bến xe thu nhỏ, gây ra sự hỗn loạn, không thể quản lý. Vận tải là loại hình kinh doanh vận tải có điều kiện, dù đã ban hành nhiều quy định như luật từ giao thông, thuế, luật doanh nghiệp nhưng vẫn không quản lý các loại phương tiện trên,” ông Hùng nói rõ.

Từ đó, ông Hùng kiến nghị cần tập trung quản lý chặt, giao trách nhiệm xuống chính quyền địa phương vì chỉ có họ mới biết trên địa bàn mình có bao nhiêu doanh nghiệp đang hoạt động để xử lý.

Dưới góc độ cơ quan quản lý Nhà nước, ông Cao Văn Hiệp, Phó Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội thừa nhận để chứng minh hành vi vi phạm của xe hợp đồng trá hình hay còn gọi là xe limousine lách luật hoạt động trái phép không dễ và mất nhiều thời gian.

Lý giải rõ hơn, ông Hiệp cho hay hiện đã có nhiều quy định về việc các xe hợp đồng phải gắn thiết bị giám sát hành trình, phải gửi hợp đồng trước khi thực hiện chuyến đi tới cơ quan chức năng để cơ quan quản lý giám sát. Song, có nhiều doanh nghiệp tìm nhiều cách né tránh... Để xác định vi phạm, phải kiểm tra trực tiếp tại các doanh nghiệp, văn phòng đại diện mới xác định được hành vi vi phạm.

Bổ sung thêm, theo Thiếu tá Trần Anh Tuấn, Phó trưởng Phòng Cảnh sát Giao thông, Công an thành phố Hà Nội, những hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin, chế tài xử lý chưa đảm bảo tính răn đe đã khiến nhiều đơn vị vận tải kinh doanh theo loại hình xe hợp đồng tìm mọi phương thức, thủ đoạn để né tránh cơ quan chức năng, trốn tránh khi bị xử lý.

Cần có dịch vụ trung chuyển ở bến xe

Đưa ra giải pháp hành khách quay trở lại bến xe, ông Đỗ Văn Bằng, Hiệp hội vận tải Hà Nội nhận định hành khách đã thay đổi hành vi trong việc tìm kiếm phương tiện vận tải, chủ yếu thông qua môi trường internet, trong bối cảnh chuyển đổi số, cần ủng hộ phương thức này của người dân. Các doanh nghiệp vận tải, bến xe cũng cần nắm bắt và đáp ứng được nhu cầu này của hành khách.

“Hiện nay, các bến xe trên địa bàn Hà Nội đã được nâng cấp rất nhiều về diện mạo, chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, các bến xe và doanh nghiệp vận tải cần ngồi lại để chia sẻ với nhau sao cho khoả lấp được cơ chế xin-cho giữa bến xe và doanh nghiệp vận tải, tạo nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp vào bến,” ông Bằng góp ý.

Phía Công ty Cổ phần Bến xe Hà Nội, ông Trần Hoàng, Phó Giám đốc Công ty cho biết dịch vụ của xe khách liên tỉnh không chỉ nằm ở bến xe, đơn vị vận tải mà là ở một chuỗi những dịch vụ đưa hành khách từ nhà ở địa phương này đến một điểm khác ở địa phương kia. Họ từ nhà đến bến xe bằng cách nào, vào bến được đón tiếp ra sao, lên chuyến xe được phục vụ như nào?

Để hình thành một tuyến xe tốt đáp ứng nhu cầu này của khách hàng sẽ phải tìm một tuyến vận tải liên tỉnh đáp ứng đúng và trúng nhu cầu của “thượng đế”, do đó, ông Hoàng chỉ ra muốn làm được điều này phải có quy hoạch về luồng tuyến, bổ sung biểu đồ để đáp ứng nhu cầu hành khách.

Mặt khác, bến xe phải tạo ra môi trường để hành khách đến bến cảm nhận được sự văn minh, thân thiện, không gây phản cảm. Đơn vị vận tải cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ, đổi mới phương tiện, triển khai các phương thức tiếp cận hành khách một cách thuận lợi nhất như ứng dụng dịch vụ đặt vé online. Bên cạnh đó, dịch vụ trung chuyển tại các đầu bến cũng phải đảm bảo để hành khách thuận tiện đi lại.

Nhằm thu hút người dân vào bến đi xe khách, Ông Nguyễn Tuyển, Trưởng phòng Quản lý Vận tải, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội gợi mở, các doanh nghiệp vận tải tuyến cố định có những chính sách nâng cao dịch vụ, thu hút hành khách, cho hành khách thấy được sự tiện lợi. Các đơn vị tuyến cố định, bến xe cũng cần tập trung hoạt động của mình, tăng cường quảng bá, ứng dụng công nghệ.

“Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đang nghiên cứu ứng dụng công nghệ cho xe trung chuyển đến các bến xe để thời gian tới có thể thực hiện công tác quản lý, tăng cường hiệu quả hơn,” ông Tuyển nói./.